مناسبات ایران و عمان و پیامدهای آن بر کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس 1981 تا 2015
مناسبات ایران و عمان و پیامدهای آن بر کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس 1981 تا 2015

احمد کردیه؛ فرج الله احمدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 اسفند 1402

https://doi.org/10.22059/jhss.2024.372294.473691

چکیده
  مناسبات بین عمان و ایران سابقه بسیار طولانی دارد و این رویه در اسناد – مدارک- متون تاریخی در طول تاریخ صد ساله ایران و عمان به وضوح انعکاس یافته است. عوامل – زمینه‌ها- بسترهای زیادی موجب شده است که ...  بیشتر
امارت بابان و امنیّت قلمرو غرب ایران 1236-1212 قمری
امارت بابان و امنیّت قلمرو غرب ایران 1236-1212 قمری

نصرالله صالحی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 اسفند 1402

https://doi.org/10.22059/jhss.2024.367782.473665

چکیده
  نقش و جایگاه امارت بابان در روابط ایران و عثمانی مورد غفلت قرار گرفته است. مسئله اصلی جُستار حاضر، بررسی تأثیر ناتوانی دولت مرکزی عثمانی در ولایات شرقی در امنیّت قلمرو غرب ایران است. امارت بابان و پاشالیک ...  بیشتر
نقش رودخانه مرزی اترک در مناسبات ایران و روسیه (1356 ش.1299 ق./1261 ش)
نقش رودخانه مرزی اترک در مناسبات ایران و روسیه (1356 ش.1299 ق./1261 ش)

باقر علی عادل فر

دوره 15، شماره 3 ، آذر 1402، ، صفحه 77-104

https://doi.org/10.22059/jhss.2023.366786.473660

چکیده
  رودخانه اترک یکی از طولانی‌ترین رودخانه­های مرزی ایران است که سرچشمه آن ارتفاعات مجاور قوچان در شمال خراسان است و مسیری را از شرق به غرب در مرز مشترک ایران و روسیه و اخیراً ترکمنستان می‌پیماید. این ...  بیشتر
اقدامات و چالش‌های نخبگان سیاسی ایران در بهره‌گیری از دانش آمریکایی‌ها در صنعت نفت (از 1322 تا 1344قمری)
اقدامات و چالش‌های نخبگان سیاسی ایران در بهره‌گیری از دانش آمریکایی‌ها در صنعت نفت (از 1322 تا 1344قمری)

فرشته جهانی؛ محمدامیر احمدزاده

دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 1-20

https://doi.org/10.22059/jhss.2023.361498.473644

چکیده
  یکی از مهم‌ترین چالش‌ها و مباحث مطروحه در آثار و اسناد نخبگان سیاسی پسامشروطه ایران، بحث از تحولات اقتصادی آمریکا بویژه صنعت نفت بوده است. پس از اکتشاف اولیه نفت در ایران در دورۀ مظفرالدین‌شاه قاجار، ...  بیشتر
خلیج‌فارس و بازنشر فرهنگ و سنت‌های ایرانی تا پایان دورۀ صفویه در مشرق‌زمین
خلیج‌فارس و بازنشر فرهنگ و سنت‌های ایرانی تا پایان دورۀ صفویه در مشرق‌زمین

حمید اسدپور؛ فرج الله احمدی؛ حسین اسکندری

دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 1-21

https://doi.org/10.22059/jhss.2023.349102.473596

چکیده
  راه‌ها در گذر زمان از عوامل و زمینه‌های اساسی در توسعۀ کشورها بوده‌اند و از آن‌ها به‌عنوان شاهرگ حیاتی اقتصادی ملت‌ها یاد شده است. تأکید مورخان و پژوهشگران به‌طور عمده بر نقش‌های اقتصادی، سیاسی ...  بیشتر
تأثیر روسیه بر ساختار اقتصادی گیلان از دوران ناصری تا انقلاب مشروطه(1264_1324.ه.ق)
تأثیر روسیه بر ساختار اقتصادی گیلان از دوران ناصری تا انقلاب مشروطه(1264_1324.ه.ق)

فرزانه غیاثی؛ امیرحسین حاتمی؛ باقرعلی عادلفر؛ نصراله پورمحمدی املشی

دوره 14، شماره 4 ، اسفند 1401، ، صفحه 1-20

https://doi.org/10.22059/jhss.2022.347117.473592

چکیده
  مناسبات ایران و روسیه در دورۀ قاجار تأثیرات خرد و کلان متعددی در حوزه­های مختلف بر جای نهاد؛ البته این مناسبات هیچگاه متوازن نبود و با توجه به نابرابری قدرت سیاسی و اقتصادی دو کشور، همواره به سود روسیه ...  بیشتر
بررسی نگرش صوفیان ایران و هند به زمین و زمین داری به عنوان یکی از منابع درآمد خانقاه در سده های 7-9 ( مطالعه موردی: طریقت‌های چشتیه، کبرویه، کازرونیه و سهروردیه)
بررسی نگرش صوفیان ایران و هند به زمین و زمین داری به عنوان یکی از منابع درآمد خانقاه در سده های 7-9 ( مطالعه موردی: طریقت‌های چشتیه، کبرویه، کازرونیه و سهروردیه)

معصومه هادی؛ محسن رحمتی؛ جهانبخش ثواقب؛ مجتبی گراوند

دوره 14، شماره 4 ، اسفند 1401، ، صفحه 44-62

https://doi.org/10.22059/jhss.2023.350331.473602

چکیده
      در گسترۀ وسیعی از هند و ایران در قرون ۷-۹ق. طریقت‌های صوفیانۀ متعددی حضور داشتند. صوفیان که به‌عنوان نمادی از زهدگرایی و دنیاگریزی شناخته می‌شدند با کناره‌گیری از دنیا و استقرار در خانقاه، ...  بیشتر
تحلیلی بر دعاوی و شکایت‌های حقوقی مردم تهران در سال‌های نخست مشروطه ( 1330-1324ق)
تحلیلی بر دعاوی و شکایت‌های حقوقی مردم تهران در سال‌های نخست مشروطه ( 1330-1324ق)

حسن زندیه؛ حمیده شهیدی

دوره 13، شماره 4 ، اسفند 1400، ، صفحه 25-42

https://doi.org/10.22059/jhss.2022.314789.473343

چکیده
  اختلافات قضایی جامعه در دوره مشروطه شامل دعاوی حقوقی و کیفری، بیانگر واقعیاتی است که در بستر اجتماعی، اداری و سیاسی جامعه در ایران، ایجاد شده بود. این نوشتار بر آن است، به روش توصیفی – تحلیلی دعاوی ...  بیشتر
بازاندیشی در پژوهش های صفویه شناسی: پیشینه، اکنون ، چشم انداز
بازاندیشی در پژوهش های صفویه شناسی: پیشینه، اکنون ، چشم انداز

منصور صفت گل

دوره 13، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 93-116

https://doi.org/10.22059/jhss.2021.326843.473442

چکیده
  گسترش افق­های صفویه­شناسی در دورۀ معاصر، ضرورت ارزیابی و بررسی پژوهش­های این عرصه را از آغاز تا کنون مطرح می­سازد. صفویه­شناسی کوششی ریشه­دار و در عین حال پراهمیت برای شناخت ایران در سده­های ...  بیشتر
بازتاب وقایع ژاپن بر اذهان عمومی اواخر قاجار
بازتاب وقایع ژاپن بر اذهان عمومی اواخر قاجار

سید بنیامین کشاورز؛ احمد چایچیان امیرخیز

دوره 13، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 187-214

https://doi.org/10.22059/jhss.2021.314006.473338

چکیده
  در قرن نوزدهم کشور دولت علیه ممالک محروسۀ شاهنشاهی ایران، همانند دیگر دول و جوامع آسیایی (که اکثریت ایشان استقلال خود را ازدست دادند) بخاطر موقعیت استراتژیک خود تحت فشار دول امپریالیست به خصوص بریتانیای ...  بیشتر
بررسی نقش و کارکرد امامزاده‌ها در تحول تاریخی شیعه در ایران پیش از صفویه با تأکید بر امامزاده‌های شیراز و یزد
بررسی نقش و کارکرد امامزاده‌ها در تحول تاریخی شیعه در ایران پیش از صفویه با تأکید بر امامزاده‌های شیراز و یزد

اصغر منتظرالقائم

دوره 12، شماره 4 ، اسفند 1399، ، صفحه 129-150

https://doi.org/10.22059/jhss.2021.310486.473319

چکیده
  فرزندان و نواده‌گان امامان شیعه برای به دست آوردن امنیت و موقعیت اجتماعی و تبلیغی به ایران مهاجرت کردند و به مرور زمان بر تعدادشان افزوده گشت. ایرانیان آنان را به سبب انتساب به رسول الله(ص) با اشتیاق پناه ...  بیشتر
«ماچین» و «ختا» در تصور جغرافیایی مسلمانان
«ماچین» و «ختا» در تصور جغرافیایی مسلمانان

محمدباقر وثوقی؛ مهران رضایی

دوره 12، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 195-217

https://doi.org/10.22059/jhss.2020.308536.473300

چکیده
  ایرانیان به عنوان میانجی فرهنگی و اقتصادی بین شرق و غرب موجب انتقال و تبادل فرهنگی بین چین و دنیای غرب بوده­اند. تا پیش از قرن شانزدهم میلادی بخشی از تمدن و فرهنگ چین از دریچۀ نگاه ایرانیان به غرب معرفی ...  بیشتر
بازی بزرگ و مسئلۀ هرات (1828-1838م)
بازی بزرگ و مسئلۀ هرات (1828-1838م)

فرج الله احمدی؛ آروین قائمیان

دوره 11، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 1-20

https://doi.org/10.22059/jhss.2019.278907.473098

چکیده
  بازی بزرگ روسیه و بریتانیا که از دهه‌های نخستین قرن نوزدهم آغاز شده بود، به رویارویی آن دو قدرت در ایران طی سال‌های آغازین قرن بیستم منجر شد. رقابت روسیه و بریتانیا در ایران در شرایطی تشدید شد که پس از ...  بیشتر
مُهر نویافتۀ ساسانی در چین
مُهر نویافتۀ ساسانی در چین

نعمت‌اله علی‌محمدی؛ محرم باستانی

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 153-172

https://doi.org/10.22059/jhss.2019.274932.473077

چکیده
  مُهرها ازجمله اشیاء باارزشی هستند که سابقة بسیار طولانی در تاریخ دارند. بنا بر شواهد باستان­شناسی قدمت این اشیاء به هزارة ششم قبل از میلاد بازمی­گردد. چنان­که از اسناد و مدارک برمی­آید، مُهر در ...  بیشتر
عملکرد و پیامدهای فعالیت تجاری کمپانی های ونشتورگ و تسنترسایوز شوروی در مناطق شمالی ایران ( 1300 تا 1306ش)
عملکرد و پیامدهای فعالیت تجاری کمپانی های ونشتورگ و تسنترسایوز شوروی در مناطق شمالی ایران ( 1300 تا 1306ش)

سید حسن شجاعی دیوکلائی؛ محمدحسن پورقنبر

دوره 10، شماره 2 ، اسفند 1397، ، صفحه 117-136

https://doi.org/10.22059/jhss.2019.260410.473002

چکیده
  پس از پیروزی انقلاب چپ­گرایانه در همسایة شمالی ایران، یعنی روسیه، حکومت این کشور بنا بر رویکرد سوسیالیستیِ خود، اقتصاد را کاملاً در اختیار گرفت و تجارت خارجی را ملی اعلام کرد. برای تحقق این هدف، حکومت ...  بیشتر
رویکرد روزنامة اختر (1292 -1314ق) به ساختارسازی مدنی با تکیه بر نهاد مجلس شورا (پارلمان)
رویکرد روزنامة اختر (1292 -1314ق) به ساختارسازی مدنی با تکیه بر نهاد مجلس شورا (پارلمان)

داریوش غلامی؛ مرتضی دهقان نژاد

دوره 10، شماره 2 ، اسفند 1397، ، صفحه 153-170

https://doi.org/10.22059/jhss.2019.258216.472994

چکیده
  سال­های نخستین سدة نوزدهم میلادی سرآغاز تحولات بنیادین در ایران بود. جنگ­های ایران و روس، ایرانیان را به فکر تحول­خواهی انداخت. دورة طولانی سلطنت ناصرالدین شاه (1264-1313ق) و شرایط حاکم بر ایران عصر ...  بیشتر
ایران به مثابة «دیگری» در هویّت ملی عراق
ایران به مثابة «دیگری» در هویّت ملی عراق

یاسر قزوینی حائری

دوره 10، شماره 2 ، اسفند 1397، ، صفحه 171-190

https://doi.org/10.22059/jhss.2019.254909.472959

چکیده
  عراق با وجود ریشه‌های تمدنی کهن، کشوری نوپاست که در ابتدای دهة سوم قرن بیستم تأسیس شد. شکل‌گیری هویّت ملی در عراق از ابتدای تأسیس تاکنون با مشکلات و چالش‌های فراوانی روبه­رو بوده است؛ یکی از این مشکلات، ...  بیشتر
نسبت ارامنه با سیاست‌های توسعه‌طلبی روسیه در قفقاز (از اواخر دولت صفوی تا عهدنامة ترکمانچای)
نسبت ارامنه با سیاست‌های توسعه‌طلبی روسیه در قفقاز (از اواخر دولت صفوی تا عهدنامة ترکمانچای)

گودرز رشتیانی

دوره 9، شماره 2 ، اسفند 1396، ، صفحه 51-70

https://doi.org/10.22059/jhss.2018.251966.472945

چکیده
  منطقة قفقاز در تاریخ ایران از دورة باستان از اهمیّت ویژه­ای برخوردار بوده و در عمده تحولات روابط خارجی ایران نقش مهمی داشته است که با جدایی از ایران در 1243 هـ.ق/ 1828م این اهمیّت برای دهه­های آتی همچنان ...  بیشتر
عوامل و موانع مؤثر بر حضور پزشکان اروپایی در جامعۀ ایرانِ عصر قاجار
عوامل و موانع مؤثر بر حضور پزشکان اروپایی در جامعۀ ایرانِ عصر قاجار

حمید حاجیان پور؛ اکبر حکیمی پور

دوره 8، شماره 1 ، اسفند 1395، ، صفحه 15-35

https://doi.org/10.22059/jhss.2017.60647

چکیده
  حضور پزشکان اروپایی در ایران عصر قاجار، علاوه بر جنبه­های بهداشتی و درمانی، جلوه­های سیاسی و مذهبی نیز به­ خود گرفت. در این دوران شیوع روزافزون انواع بیماری­های واگیردار از یک‌سو، و ناکارآمدی ...  بیشتر
ایل سنجابی و سیاست‌های انگلیس در غرب ایران در جنگ جهانی اول
ایل سنجابی و سیاست‌های انگلیس در غرب ایران در جنگ جهانی اول

محسن رحمتی؛ پیرحسین نظری

دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1394، ، صفحه 21-39

https://doi.org/10.22059/jhss.2015.57831

چکیده
  ایل سنجابی از ایلات کرد غرب ایران هستند که در جریان جنگ جهانی اول، به حمایت از دولت موقت ملی نظام‌السلطنه و ملی­گرایان همراه وی برخاستند و ضمن اعلامِ مخالفت با حضور و فعالیت سپاهیان دولت­های انگلیس ...  بیشتر
نام قدیم «کره» در متون جغرافیایی و تاریخی «یافته‌هایی نو در نسخه‌های خطی فارسی»
نام قدیم «کره» در متون جغرافیایی و تاریخی «یافته‌هایی نو در نسخه‌های خطی فارسی»

محمدباقر وثوقی

دوره 6، شماره 2 ، اسفند 1393، ، صفحه 135-150

https://doi.org/10.22059/jhss.2015.56630

چکیده
  تاریخ مناسبات تاریخی ایران و کره، دارای پیشینۀ چندان طولانی نیست و اگرچه محققّان دو کشور و شرق‌شناسان در این باره پژوهش‌هایی انجام داده‌اند، پرسش‌هایی چند دربارۀ این روابط هنوز بی­پاسخ مانده است. ...  بیشتر
بررسی گذر‌گاه‌های قفقاز در دورة باستان و دلایل اهمیت یافتن گذرگاه «‌لازیکا» در واپسین رقابت‌های ایران ساسانی و بیزانس
بررسی گذر‌گاه‌های قفقاز در دورة باستان و دلایل اهمیت یافتن گذرگاه «‌لازیکا» در واپسین رقابت‌های ایران ساسانی و بیزانس

علی علی‌بابایی درمنی

دوره 5، شماره 2 ، اسفند 1392، ، صفحه 113-132

https://doi.org/10.22059/jhss.2014.50979

چکیده
  در طول تاریخ باستان، اقوام بیابان‌گرد شمال قفقاز، با گذر از گذرگاه­های قفقاز، به­خصوص دو گذرگاه پراهمّیّت «دربند» و «داریال»، مناطق ثروتمند جنوبی را غارت می­کردند. در دوران شاهنشاهی ...  بیشتر
مسئلة تشیع عراق در دورة عبدالحمید دوم عثمانی
مسئلة تشیع عراق در دورة عبدالحمید دوم عثمانی

رسول عربخانی

دوره 4، شماره 2 ، اسفند 1391، ، صفحه 41-62

https://doi.org/10.22059/jhss.2013.30331

چکیده
  گسترش فعالیت‌های شیعیان در عراق و سرایت این مذهب در میان عشایر سنی‌مذهب آنجا یکی از مهمترین مسائلی بود که ذهن دولتمردان عثمانی را در نیمة پایانی قرن نوزدهم، مصادف با دورة سلطنت عبدالحمید دوم (1876-1909) ...  بیشتر
تأملی در نگرش جامعه‌شناختی مارکسیستی به تاریخ ایران
تأملی در نگرش جامعه‌شناختی مارکسیستی به تاریخ ایران

ناصر صدقی

دوره 4، شماره 1 ، شهریور 1391، ، صفحه 133-152

https://doi.org/10.22059/jhss.2012.30150

چکیده
  امروزه، با نگاهی به سابقة نیم‌‌ قرنی مطالعات و تحقیقات نظری در تاریخ ایران میبینیم که اجزای نظریه‌های موسوم به «ماتریالیسم تکاملی تاریخ» و «نظام آسیایی»، گفتمانهای نظری مسلط در تحلیل جامعه‌شناختی ...  بیشتر
ساخت‌کالبدی ـ فضایی شیراز؛ همسازگری و ناهمسازگری قبایل و یکجانشینان از آغاز زندیّه تا پایان عصر ناصری
ساخت‌کالبدی ـ فضایی شیراز؛ همسازگری و ناهمسازگری قبایل و یکجانشینان از آغاز زندیّه تا پایان عصر ناصری

محمدباقر وثوقی؛ علی ستاری

دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1390، ، صفحه 113-128

چکیده
  قبایل سرزمین فارس در دوره‌های زند و قاجار از گروههای تأثیرگذار و تغییرآفرین سیاسی و اجتماعی بودند. هنگامی که درآمدهای یک ایل پاسخگوی نیازهای آنها نبود به شهرها و بویژه شهر شیراز که از نظر آنها مرکز انباشت ...  بیشتر