دوره 15 (1402)
دوره 14 (1401)
دوره 13 (1400)
دوره 12 (1399)
دوره 11 (1398)
دوره 10 (1397)
دوره 9 (1396)
دوره 8 (1395)
دوره 7 (1394)
دوره 6 (1393)
دوره 5 (1392)
دوره 4 (1391)
دوره 3 (1390)
دوره 1 (1388)
تعداد مقالات: 271
داریوش، حفر آبراهۀ سوئز، و نقش آن در توسعۀ روابط تجاری در دورۀ هخامنشی
دوره 5، شماره 1 ، شهریور 1392، ، صفحه 97-116
چکیده
ارتباط زمینی میان ایران و مصر مدتها پیش از دورۀ هخامنشی برقرار بود. در زمینۀ برقراری ارتباط دریایی نیز پیش از دورۀ هخامنشی تلاشهایی توسط فراعنۀ مصر صورت گرفته، ولی به دلایل مختلفی این تلاشها ... بیشتر
تأثیر اوضاع سیاسی و مذهبی مازندران و گیلان در سدة نهم هـ.ق بر کتیبه‌های ملک کیومرث بادوسپانی، حاکم رویان و رستمدار
دوره 10، شماره 1 ، شهریور 1397، ، صفحه 97-116
چکیده
فروپاشی خلافت عباسیان، زمینه‌های گسترش مذهب تشیع را در پی داشت. همچنین بعد از سقوط ایلخانان، اغلب مناطق ایران شاهد پیدایش حکومت‌های محلّی بود. در مناطق گیلان و مازندران نیز سلسله‌های سادات کارکیا و ... بیشتر
سیاست اقتصادی صفویه و تأثیر آن بر سقوط دولت
دوره 10، شماره 2 ، اسفند 1397، ، صفحه 97-116
چکیده
در زمینۀ بررسی سقوط نظام‌های حکومتی تاریخ ایران عهد اسلامی، یکی از دلایل متعددی که از سوی پژوهندگان مطرح شده، علل و عوامل اقتصادی است که در برخی پژوهشهای نویسندگان معاصر با هدف بررسی ریشههای اقتصادی ... بیشتر
بازتاب دیانت ایرانیان باستان در منابع عربی
دوره 6، شماره 2 ، اسفند 1393، ، صفحه 99-118
چکیده
دین به عنوان یکی از مهم‌ترین عناصر تأثیرگذار بر فرهنگ و تمدّن، پابهپای بشر از دیرترین دوران تا به امروز در همۀ جوامع حضور داشته است. این پژوهش تلاش کرده است تا از دریچه منابع عربی، نگاهی به اعتقادات ... بیشتر
سنورنامه در دورة صفویّه
دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1390، ، صفحه 101-112
چکیده
اوّلین معاهدات مرزی بین ایران و همسایگانش که اسنادی از آن بجای مانده، در عصر صفویّه و با امپراتوری عثمانی بهامضا رسیده است. این معاهدات ابتدا بصورت مبادلة نامه‌هایی کلّی، حاکی از پذیرش صلح بجای جنگ ... بیشتر
انگیزه‌ها و پیامدهای سفر زیارتی بلندپایگان سیاسی قاجار به عتبات و حج
دوره 9، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 103-122
چکیده
تأمل و تحلیل انگیزه و بازخوردهای سفر زیارتی از اهداف این پژوهش بهشمار میرود. این نوشتار به‌روش توصیفی و تحلیلی این پرسش را طرح نموده که مهم‌ترین انگیزه‌ها و پیامدهای سفر زیارتی رجال سیاسی ایران ... بیشتر
جدیدیه، اسلام و روسی‌گردانی: نقش جدیدیه در گذار آسیای مرکزی از دورۀ اسلامی به دورۀ شوروی
دوره 7، شماره 2 ، آذر 1394، ، صفحه 105-124
چکیده
در دهه‌های واپسین سدۀ نوزدهم/سیزدهم یک جنبش فکری در حوزۀ مسلمان‌نشین روسیۀ تزاری ظهور کرد که بعدها به جدیدیه شهرت یافت. خاستگاه نخستین این جنبش، تاتارستان و کریمه و بنیانگذار آن روشنفکری تاتار به نام ... بیشتر
پارشوا، پارسوا، پارسواش، پارسوماش و ارتباط آن با پارسی‌ها و مهاجرت آنان به داخل سرزمین ایران
دوره 4، شماره 2 ، اسفند 1391، ، صفحه 107-123
چکیده
تمدن ایرانی حاصل تلاش و دستاوردهای اقوام مختلفی است که در آن میان اقوام پارسی با تأسیس امپراتوری هخامنشی نقش کلیدی ایفا نموده‌اند. متأسفانه در خصوص زمان و مسیر ورود این اقوام به فلات ایران، مراکز استقراری ... بیشتر
دهقانان در جنبش مقاومت تبریز (عصر استبداد صغیر)
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1388، ، صفحه 111-121
چکیده
جنبش مقاومت تبریز، برای اعادة مشروطیت شکل گرفت. مجاهدان به رهبری ستارخان و باقرخان به دفاع از مشروطیت برآمدند. مخالفان مشروطه در تبریز، با آگاهی از به توپ بستن مجلس، به دنبال محو آثار و نشانه‌های مشروطیت ... بیشتر
بازنمایی تصویر فرمانروایان و نزاع قدرت در متون داستانی عصر صفوی؛ مطالعه موردی: اسناد و نامه‌های سیاسی در عالم‌آرای شاه‌اسماعیل
دوره 13، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 119-145
چکیده
هر متنی با اغراض خاصی نوشته می‌شود و آگاهانه گفتمان، قدرت و سلطه خود را در بین خوانندگان و مخاطبان، رقیبان و مخالفان گسترش میدهد. متون داستانی نیز این گونه‌اند. از زمره این متون عالم‌آرای شاه اسماعیل ... بیشتر
نقش متفقین در اندیشه استقلالخواهی مسیحیان غرب آذربایجان در جنگ جهانی اول
دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1394، ، صفحه 133-152
چکیده
این مقاله با کاربست روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از اسناد و منابع تاریخی، عوامل مؤثر در شکلگیری رویداد استقلالخواهی بخشهای غربی ایالت آذربایجان را در جنگ جهانی اول شناسایی و مورد بررسی قرار ... بیشتر
روند بهبود امور زردشتیان ایران و حذف جزیه از ایشان در دورة ناصرالدین شاه (باتکیه بر اسناد نویافته در یزد)
دوره 1، شماره 1 ، آذر 1388
چکیده
جزیه، یکی از وجوه نظام مالیاتی بود که بر اقلیت‌های دینی اعمال می‌شد. سیر تحوّلاتی که طی دورة قاجار در ایران رخ داد، به ویژه ارتباط با خارجی‌ها منجر به حذف بسیاری از سازوکارها در رابطه با اقلیت‌های دینی ... بیشتر
تحلیل تاکتیکهای جنبش جنگل در جنگ با انگلیس
دوره 11، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 103-122
چکیده
جنبش جنگل در سالهای پایانی جنگ جهانی یکم (1914-18م/1333-37ق) با قشون انگلیس درگیر جنگهایی شد که زمینهها و علل وقوع آن به تحولات نظامی قفقاز بازمیگشت؛ زیرا در آن زمان، قشون انگلیس ناگزیر بود که خود ... بیشتر
تکیة دولت و مراسم مذهبی آن
دوره 6، شماره 1 ، شهریور 1393، ، صفحه 105-121
چکیده
با روی کارآمدن دولت صفویه، رسمی شدن مذهب شیعه در ایران، سبک تازهای از عزاداری به نام روضهخوانی و نوعی نمایش مذهبی همراه با اشعار و متون مرتبط با واقعة کربلا با ایجاد تکیهها، حسینیهها و موقوفات ... بیشتر
تولّد یک شهر بندری در دورة صفویه (مروری بر کیفیت شکلگیری و تأسیس بندرِ عبّاسی)
دوره 1، شماره 1 ، آذر 1388، ، صفحه 109-125
چکیده
یکی از نتایج فتح هرموز در سال 1031 هـ .ق./ 1622 م. به وسیلة نیروهای نظامی ایران، تأسیس و شکلگیری شهر بندری جدیدی به نام بندر عباسی بود. در واقع، این شهر در این سال متولّد شد و پس از آن ایام تاکنون به عنوان یکی ... بیشتر
پژوهشی در جغرافیای سیاسی آلجلایر با تکیه بر ضرابخانهها
دوره 14، شماره 4 ، اسفند 1401، ، صفحه 109-135
چکیده
خاندان ایلکا نویان جلایری، یکی از ایلات بزرگ مغول بودند که در طی قرون 8 و 9 هجری قمری توانستند حکومت آل جلایر یا ایلکانی را تشکیل دهند و بر قسمتهایی از ایران، آذربایجان و عراق تسلط یابند. آلجلایر در ... بیشتر
حق و قانون در شعر عصر مشروطه
دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1390، ، صفحه 111-145
چکیده
فهم ایرانیان عصر مشروطیت از مفاهیم سیاسی، موضوع چالش برانگیزی است که می‌تواند ما را در شناخت بهتر انقلاب مشروطه و علل ناکامی آن یاری کند. "حق" و "قانون" دو مفهوم سیاسی مدرن هستند که در این دوره به دایر? ... بیشتر
چگونگی نفوذ و گسترش زبان فرانسه در ایران، با تکیه بر نقش مدارس (از آغاز دورة قاجار تا جنگ جهانی یکم)
دوره 4، شماره 1 ، شهریور 1391، ، صفحه 111-132
چکیده
این نوشته میکوشد تا بخشی از اوضاع فرهنگی ناشناختة دورة قاجار را، در ارتباط با چگونگی گسترش زبان فرانسه در ایران، مورد بررسی قرار دهد. در این دوره، به‌ویژه از زمان محمّد شاه (1264-1250ق.)، علل سیاسی - اجتماعی ... بیشتر
روزنامة (ندای) جنوب؛ بررسی مواضع نخستین روزنامة مخالف قرارداد دارسی در ایران
دوره 9، شماره 2 ، اسفند 1396، ، صفحه 111-130
چکیده
روزنامۀ جنوب با طرح نظریة «دولت مستقل مقتدر»، بر این باور بود که دولت بایستی در مقابل نقشه‌ها و طرح‌های دولت‌های اروپایی، به خصوص انگلستان در حوزۀ نفت ایستادگی کند و با تکیه بر اتحاد و وحدت ... بیشتر
ساخت‌کالبدی ـ فضایی شیراز؛ همسازگری و ناهمسازگری قبایل و یکجانشینان از آغاز زندیّه تا پایان عصر ناصری
دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1390، ، صفحه 113-128
چکیده
قبایل سرزمین فارس در دوره‌های زند و قاجار از گروههای تأثیرگذار و تغییرآفرین سیاسی و اجتماعی بودند. هنگامی که درآمدهای یک ایل پاسخگوی نیازهای آنها نبود به شهرها و بویژه شهر شیراز که از نظر آنها مرکز انباشت ... بیشتر
بررسی گذرگاههای قفقاز در دورة باستان و دلایل اهمیت یافتن گذرگاه «لازیکا» در واپسین رقابت‌های ایران ساسانی و بیزانس
دوره 5، شماره 2 ، اسفند 1392، ، صفحه 113-132
چکیده
در طول تاریخ باستان، اقوام بیابان‌گرد شمال قفقاز، با گذر از گذرگاههای قفقاز، بهخصوص دو گذرگاه پراهمّیّت «دربند» و «داریال»، مناطق ثروتمند جنوبی را غارت میکردند. در دوران شاهنشاهی ... بیشتر
سیمای اجتماعی خراسان عصر مشروطه در آیینة روزنامة خورشید
دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 113-132
چکیده
در مقالة حاضر با تکیه بر محتوای یک روزنامة محلی، تلاش شده است ابعادی از حیات اجتماعی خراسان در آستانة انقلاب مشروطه واکاوی شود. برایناساس، کوشش می‌شود محتوای روزنامة خورشید در کانون بررسی فراگیری ... بیشتر
مسئلۀ هویت در عهد ایلخانی مطابق با الگوی کاستلز (مطالعۀ موردی: تحلیل گفتمان خواجه نصیر طوسی)
دوره 8، شماره 1 ، اسفند 1395، ، صفحه 115-134
چکیده
خواجه نصیرطوسی از سوی بسیاری متهم به همکاری با اشغالگران مغول و مشروع کردن سلطۀ (قدرت) آنان است؛ این مقاله با استفاده از الگوی هویت کاستلز و نظریۀ گفتمان این فرضیه را دارد که خواجه با بهره بردن از سرنمون ... بیشتر
پیشینة تاریخی ایزدبانو نیکه/ فرشتة بالدار: تداوم یک بن‌مایه از اشکانیان تا قاجار
دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 115-134
چکیده
این مقاله برای درک مفهوم نقش‌مایة فرشتة بالدار، به بررسی سیر تاریخی این نقش‌‌ها پرداخته و تکامل و دگرگونی معنایی و تصویری آنها را در سیر زمانی ایران باستان تا قاجاریه مورد بررسی قرار داده است. در ... بیشتر
الگوی حکایت در تاریخ‌نگاری اسلامی بازنمایی شخصیت امین عباسی در اخبارالطوال دینوری
دوره 5، شماره 1 ، شهریور 1392، ، صفحه 117-137