دوره 15 (1402)
دوره 14 (1401)
دوره 13 (1400)
دوره 12 (1399)
دوره 11 (1398)
دوره 10 (1397)
دوره 9 (1396)
دوره 8 (1395)
دوره 7 (1394)
دوره 6 (1393)
دوره 5 (1392)
دوره 4 (1391)
دوره 3 (1390)
دوره 1 (1388)
تعداد مقالات: 281
تکیة دولت و مراسم مذهبی آن
دوره 6، شماره 1 ، شهریور 1393، ، صفحه 105-121
چکیده
با روی کارآمدن دولت صفویه، رسمی شدن مذهب شیعه در ایران، سبک تازهای از عزاداری به نام روضهخوانی و نوعی نمایش مذهبی همراه با اشعار و متون مرتبط با واقعة کربلا با ایجاد تکیهها، حسینیهها و موقوفات ... بیشتر
تولّد یک شهر بندری در دورة صفویه (مروری بر کیفیت شکلگیری و تأسیس بندرِ عبّاسی)
دوره 1، شماره 1 ، آذر 1388، ، صفحه 109-125
چکیده
یکی از نتایج فتح هرموز در سال 1031 هـ .ق./ 1622 م. به وسیلة نیروهای نظامی ایران، تأسیس و شکلگیری شهر بندری جدیدی به نام بندر عباسی بود. در واقع، این شهر در این سال متولّد شد و پس از آن ایام تاکنون به عنوان یکی ... بیشتر
پژوهشی در جغرافیای سیاسی آلجلایر با تکیه بر ضرابخانهها
دوره 14، شماره 4 ، اسفند 1401، ، صفحه 109-135
چکیده
خاندان ایلکا نویان جلایری، یکی از ایلات بزرگ مغول بودند که در طی قرون 8 و 9 هجری قمری توانستند حکومت آل جلایر یا ایلکانی را تشکیل دهند و بر قسمتهایی از ایران، آذربایجان و عراق تسلط یابند. آلجلایر در ... بیشتر
حق و قانون در شعر عصر مشروطه
دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1390، ، صفحه 111-145
چکیده
فهم ایرانیان عصر مشروطیت از مفاهیم سیاسی، موضوع چالش برانگیزی است که می‌تواند ما را در شناخت بهتر انقلاب مشروطه و علل ناکامی آن یاری کند. "حق" و "قانون" دو مفهوم سیاسی مدرن هستند که در این دوره به دایر? ... بیشتر
چگونگی نفوذ و گسترش زبان فرانسه در ایران، با تکیه بر نقش مدارس (از آغاز دورة قاجار تا جنگ جهانی یکم)
دوره 4، شماره 1 ، شهریور 1391، ، صفحه 111-132
چکیده
این نوشته میکوشد تا بخشی از اوضاع فرهنگی ناشناختة دورة قاجار را، در ارتباط با چگونگی گسترش زبان فرانسه در ایران، مورد بررسی قرار دهد. در این دوره، بهویژه از زمان محمّد شاه (1264-1250ق.)، علل سیاسی - اجتماعی ... بیشتر
روزنامة (ندای) جنوب؛ بررسی مواضع نخستین روزنامة مخالف قرارداد دارسی در ایران
دوره 9، شماره 2 ، اسفند 1396، ، صفحه 111-130
چکیده
روزنامۀ جنوب با طرح نظریة «دولت مستقل مقتدر»، بر این باور بود که دولت بایستی در مقابل نقشه‌ها و طرح‌های دولت‌های اروپایی، به خصوص انگلستان در حوزۀ نفت ایستادگی کند و با تکیه بر اتحاد و وحدت ... بیشتر
ساخت‌کالبدی ـ فضایی شیراز؛ همسازگری و ناهمسازگری قبایل و یکجانشینان از آغاز زندیّه تا پایان عصر ناصری
دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1390، ، صفحه 113-128
چکیده
قبایل سرزمین فارس در دوره‌های زند و قاجار از گروههای تأثیرگذار و تغییرآفرین سیاسی و اجتماعی بودند. هنگامی که درآمدهای یک ایل پاسخگوی نیازهای آنها نبود به شهرها و بویژه شهر شیراز که از نظر آنها مرکز انباشت ... بیشتر
بررسی گذرگاههای قفقاز در دورة باستان و دلایل اهمیت یافتن گذرگاه «لازیکا» در واپسین رقابت‌های ایران ساسانی و بیزانس
دوره 5، شماره 2 ، اسفند 1392، ، صفحه 113-132
چکیده
در طول تاریخ باستان، اقوام بیابان‌گرد شمال قفقاز، با گذر از گذرگاههای قفقاز، بهخصوص دو گذرگاه پراهمّیّت «دربند» و «داریال»، مناطق ثروتمند جنوبی را غارت میکردند. در دوران شاهنشاهی ... بیشتر
سیمای اجتماعی خراسان عصر مشروطه در آیینة روزنامة خورشید
دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 113-132
چکیده
در مقالة حاضر با تکیه بر محتوای یک روزنامة محلی، تلاش شده است ابعادی از حیات اجتماعی خراسان در آستانة انقلاب مشروطه واکاوی شود. برایناساس، کوشش میشود محتوای روزنامة خورشید در کانون بررسی فراگیری ... بیشتر
مسئلۀ هویت در عهد ایلخانی مطابق با الگوی کاستلز (مطالعۀ موردی: تحلیل گفتمان خواجه نصیر طوسی)
دوره 8، شماره 1 ، اسفند 1395، ، صفحه 115-134
چکیده
خواجه نصیرطوسی از سوی بسیاری متهم به همکاری با اشغالگران مغول و مشروع کردن سلطۀ (قدرت) آنان است؛ این مقاله با استفاده از الگوی هویت کاستلز و نظریۀ گفتمان این فرضیه را دارد که خواجه با بهره بردن از سرنمون ... بیشتر
پیشینة تاریخی ایزدبانو نیکه/ فرشتة بالدار: تداوم یک بن‌مایه از اشکانیان تا قاجار
دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 115-134
چکیده
این مقاله برای درک مفهوم نقش‌مایة فرشتة بالدار، به بررسی سیر تاریخی این نقش‌‌ها پرداخته و تکامل و دگرگونی معنایی و تصویری آنها را در سیر زمانی ایران باستان تا قاجاریه مورد بررسی قرار داده است. در ... بیشتر
الگوی حکایت در تاریخ‌نگاری اسلامی بازنمایی شخصیت امین عباسی در اخبارالطوال دینوری
دوره 5، شماره 1 ، شهریور 1392، ، صفحه 117-137
چکیده
در منابع و تحقیقات تاریخی، شخصیت امین در میان خلفای عباسی، به عنوان خلیفه‌ای که متصف به رذائل اخلاقی است شناخته میشود. این تصویر منفی از وی به واسطة گزارش‌های متون تاریخ‌نگاری مسلمانان در قرون ... بیشتر
دوگانگی روستا–شهر و سلطة گفتمان شهری؛ با نگاهی بر شعر کلاسیک فارسی
دوره 10، شماره 1 ، شهریور 1397، ، صفحه 117-136
چکیده
روستا و شهر دو شکل عمدة سکونت و اجتماع انسانی‌اند که در ارتباط با یکدیگر قراردارند. این رابطه با نوعی دوگانگی همراه است که براساس دو عنصر تفاوت و تضاد تعریف میشود. دوگانگی و شکاف موجود که طی تاریخ شکل‌گرفته، ... بیشتر
عملکرد و پیامدهای فعالیت تجاری کمپانی های ونشتورگ و تسنترسایوز شوروی در مناطق شمالی ایران ( 1300 تا 1306ش)
دوره 10، شماره 2 ، اسفند 1397، ، صفحه 117-136
چکیده
پس از پیروزی انقلاب چپگرایانه در همسایة شمالی ایران، یعنی روسیه، حکومت این کشور بنا بر رویکرد سوسیالیستیِ خود، اقتصاد را کاملاً در اختیار گرفت و تجارت خارجی را ملی اعلام کرد. برای تحقق این هدف، حکومت ... بیشتر
بررسی حوادث سیاسی جنوب ایران در نیمۀ اول قرن هشتم هـ.ق. با تکیه بر سنگنوشتههای نویافته در شاهوگَت: مکران
دوره 6، شماره 2 ، اسفند 1393، ، صفحه 119-134
چکیده
اهمیت سنگنوشتهها از این جهت که جزء منابع دستاولی هستند که به رخدادهای تاریخی اشاره دارند، بر کسی پوشیده نیست. هدف نوشتار حاضر معرفی سنگنوشتههای شاهوگت است که در نزدیکی روستای تابَکتَل ... بیشتر
کارکرد سیاسی، اجتماعی و اقتصادی آتشکده‌ها در عصر ساسانی
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1388، ، صفحه 123-137
چکیده
تلاش حاکمان ساسانی برای استقرار حکومت، ایجاد تحوّلی عمده در نظام حکومتی پیشین و پایه‌ریزی نظمی نوین بود. بانیان این حکومت، میراث حکومت اشکانی و حکومت‌های پیش از آن را پیش رو داشتند؛ آنان از یک سو با ... بیشتر
ویژگیهای «کانون نسخهپردازی متون آموزشی فارسی در چین»؛ طرح مقدماتی
دوره 9، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 123-141
چکیده
زبان فارسی در آموزش دینی مسلمانان چین که به‌نام «آموزش مسجدی» شناخته میشود، از جایگاه ویژهای برخودار است. قوم «هویهوی» یکی از اقوام مسلمان چین و درحالحاضر از مهمترین اقلیتهای ... بیشتر
بازخوانی امّی بودن پیامبر اسلام (ص)
دوره 4، شماره 2 ، اسفند 1391، ، صفحه 125-144
چکیده
در موضوع توانمندی رسول خدا (ص) بر خواندن و نوشتن یا عدم توانایی آن حضرت، از دیرباز اختلاف‌نظر بوده است. بسیاری گفته‌اند آن حضرت تا پایان عمر خواندن و نوشتن نمی‌دانسته است. این کسان برای اثبات ادعای خود ... بیشتر
حقوق اجتماعی زن در اندیشۀ محمد قاسم امین
دوره 7، شماره 2 ، آذر 1394، ، صفحه 125-144
چکیده
این پژوهش تلاش دارد با بررسی اندیشههای محمد قاسم امین، نگاه این اندیشمند مصری به مسئلۀ زن را درک نماید. در این نوشتار، به این پرسش بنیادین پاسخ داده میشود که متون وی، دربارۀ حقوق اجتماعی زن مصری، ... بیشتر
هویت‌های مادی و گیمری در هزارۀ یکم پیش از میلاد؛ مَندَ و یک بازنگری
دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 127-153
چکیده
تاختن دو نیروی پرجمعیت نظامی به سرزمینهای مانئا، اورارتو، ماد و آشور، یکی از رخدادهای مهم منطقۀ آسیای غربی در نیمۀ نخست هزارۀ یکم پیش از میلاد است که بازتاب آن، هم در نبشته‌های هم‌زمان با آن آشوریان ... بیشتر
مطالعۀ تأثیر نگارههای عاشورایی نسخ چاپ سنگی کلیات جودی بر کاشی‌های تکیه معاونالملک
دوره 13، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 147-173
چکیده
نسخه های چاپ سنگی مذهبی، یکی از رایجترین کتب دوران قاجار، ارتباط تنگاتنگی با فرهنگ مردم پیداکرده و بر سایر هنرها نیز تأثیرگذار بوده است. در این راستا، پژوهش حاضر، سعی دارد، مسئله تأثیر نگارههای ... بیشتر
تاریخ سیاسی پادشاهی الیپی
دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1394، ، صفحه 153-172
چکیده
پادشاهی الیپی در اوایل هزارۀ نخست ق.م در منطقۀ لرستان شکل گرفته و نقش مهمی در تحولات منطقه، بهویژه در ارتباط با دو دولت رقیب، آشور و ایلام بازی کرده است. بازسازی تاریخ سیاسی پادشاهی الیپی بیشتر متکی ... بیشتر
طرح تأسیس بانک ملی در نخستین دورۀ مجلس شورای ملی؛ ضرورت‌ها و موانع (1324-1326هـ.ق)
دوره 6، شماره 1 ، شهریور 1393، ، صفحه 123-142
چکیده
پس از پیروزی انقلاب مشروطیت زمینههای شکلگیری نهادهای نوین فراهم شد. یکی از مؤلفههای اصلی این نهادها، آشنایی مردم با حقوق سیاسی و اجتماعی خود بود. لذا تشکیل مجلس و نهادهای سیاسی و مدنی در ولایات ... بیشتر
شورش مصر؛ استراتژی آتن برای واگرایی در شاهنشاهی هخامنشی و تدابیر اردشیر اوّل
دوره 11، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 123-142
چکیده
مطالعه دربارۀ تاریخ شاهنشاهی هخامنشی پس از مرگ بنیان‌گذار آن طیّ دو قرن، حاکی از آن است که آنها پس از هرسال ناآرامی خشونت‌آمیز تنها به‌طور متوسط چند سالِ مسالمت‌آمیز را پشت سر گذاشته‌اند که نیازمند ... بیشتر
تأملی در نگرش جامعه‌شناختی مارکسیستی به تاریخ ایران
دوره 4، شماره 1 ، شهریور 1391، ، صفحه 133-152