Document Type : Research Paper

Author

Graduated Ph.D. of History,University of Tehran

Abstract

Historiography and history naration of Zand dynasty as one stage of Iranian historiography should be further studied. ḤĀJJ LOṬF-ʿALĪ BĪG B. ĀQĀ KHAN BĪGDELĪ ŠĀMLŪ (fl. 1134/1721-1195/1781) is one of the most prolific writers of the 18th century.Although he is more known as a poet and biographer, but one of the aspects of his scientific life is attention to historiography, which is the result of an insignificant piece of his writings that he has included in his literary work. Therefore, the main purpose of this paper is review the thought of Azar Bigdeli's historiography. He has played an effective role in the continuity and evolution of Zandee's historiography, which from one side modled from historians like Astarabadi and Ghafari-e Kashani and from other side was one of the pioneers of the revulsion against the so-called sabk-e hendī, Indian style (BĀZGAŠT-E ADABĪ) and tendency to simple writing of historiography. Azar had a great impact on the next writers, especially on Qajar historians. His effort in expressing historical events with a simple and emotional passion, later in the Qajar period, became as a pattern for other istorian s like Abd-al-Razagh Donboli and Fazlollah Khavari-e Shirazi. The emergence and expansion of social&economic aspects and causal and critical approach, realism, fairness and impartiality is one of the achievements of his historiography.
 

Keywords

آذر بیگدلی، لطفعلی بیگ، آتشکدۀآذر (نیمه دوم) ، تصحیح میرهاشم محدّث، تهران، امیرکبیر، 1378.
                               ، آتشکدةآذر، با تصحیح و تحشیه و تعلیق حسن سادات ناصری، تهران، امیرکبیر، 1336.
                               ، دیوان،  به کوشش حسن سادات ناصری و غلامحسین بیگدلی، تهران، جاویدان، 1336.
آرام، محمدباقر، اندیشةتاریخنگاریعصرصفوی، تهران، امیرکبیر، 1386.
استرآبادی، میرزا مهدی­خان، تاریخجهانگشاینادری، تصحیح میترا مهرآبادی، تهران، دنیای کتاب، 1384.
براون، ادوارد، تاریخادبیاتایران؛ ازصفویهتاعصرحاضر، ترجمة بهرام مقدادی، تحشیه و تعلیق ضیاءالدین سجادی و عبدالحسین نوایی، تهران، مروارید، 1375.
بهار، محمد­تقی، سبک‌شناسییاتاریختطورنثرفارسی، تهران، امیرکبیر، 1386.
بیات، عزیز­الله، شناساییمنابعومآخذتاریخایران، تهران، امیرکبیر، 1383.
پری، جان، کریم‌خانزند؛ تاریخایرانبینسال­های 1747 1779، ترجمة علی‌محمد ساکی، تهران، ­ آسونه، 1383.
ترکمنی آذر، پروین، کتاب­شناسیگزیدةتوصیفیتاریخایراندورةاسلامیتاپایاندورهقاجاریه، تهران، سمت، 1378.
حسینی فسایی، میرزاحسن، فارسنامهناصری، با تصحیح و مقدمه منصور رستگار رضایی، تهران، امیرکبیر، 1382.
خاتمی، احمد، تاریخادبیاتایراندردورۀبازگشتادبیازسقوطصفویهتااستقرارمشروطه، تهران، موسسه علمی و فرهنگی پایا، 1373.
دانش‌پژوه، محمدتقی، فهرستمیکروفیلم‌هایکتابخانهمرکزیدانشگاهتهران، تهران، 1348.
                                  ، «آتشکدة آذر»، کتابماهادبیاتوفلسفه، 35-32، 1378.
                               ، فهرستنسخههایخطیکتابخانةمرکزیدانشگاهتهران، تهران، ج 10، 1340.
 درایتی، مصطفی، فهرست­وارۀدست­نوشتههایایران (دنا)، تهران، کتابخانه موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، 1389.
دنبلی، عبدالرزاق، نگارستاندارا، به­کوشش عبدالرسول خیامپور، بی‌نا، 1342.
دهقان­نژاد، مرتضی و همکاران، «بررسی تاریخی ارزیابی جریان ادبی اصفهان در قرن دوازدهم (از سقوط صفویه تا ظهور قاجار)»، پژوهشهایتاریخی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، دوره جدید، سال دوم، ش 2(پیاپی6)،44-25 ،1389.
رجائی، غلامعلی، ایرانوکریم­خانزند؛ نوآوری­هایکریم‌خاندردورةحکومت، تهران، نیکتاب، 1387.
رستم الحکماء، محمدهاشم آصف، رستمالتواریخ، تصحیح میترا مهرآبادی، تهران، دنیای کتاب، 1382.
 راوندی، مرتضی؛ تاریخ اجتماعی ایران، ج 8، بخش دوم، تهران، نگاه، 1374.
زرگری­نژاد، غلامحسین، «خاوری شیرازی و تثبیت مکتب تاریخ‌نویسی استرآبادی»، تاریخ،ضمیمةمجلهدانشکدهادبیاتوعلومانسانی، سال دوم، ش یکم، 1380.
زرین­کوب، عبدالحسین، تاریخ ایران بعد از اسلام، امیرکبیر، تهران، 1373.
شوشتری، میرعبدالطیف خان، تحفةالعالموذیلتحفه، به اهتمام صمد موحد، تهران، طهوری، 1363.
صفا، ذبیح‌الله، تاریخادبیاتدرایران، تهران، امیرکبیر، 1375.
غفاری کاشانی، میرزا ابوالحسن، گلشنمراد، تاریخ زندیه، به اهتمام غلامرضا طباطبایی مجد، تهران، زرین، 1369.
                               ، گلشنمراد، نسخة خطی کتابخانة مجلس شورای اسلامی، ش 9499.
قدیمی قیداری، عباس، تداوموتحولتاریخ‌نویسیدرایرانعصرقاجار، تهران، پژوهشکده تاریخ اسلام، 1393.
گلچین معانی، احمد، ، تاریختذکرههایفارسی، ج1، تهران، دانشگاه تهران، 1348.
منشی ترکمان، اسکندر بیگ، تاریخعالمآرایعباسی، به­کوشش فرید مرادی، تهران، نگاه،1390.
نامی اصفهانی، میرزا محمدصادق، تاریخگیتی­گشا؛ درتاریخخاندانزند، با تصحیح و مقدمۀ سعید نفیسی، تهران، اقبال، 1391.
نصرآبادی، میرزا محمدطاهر، تذکرهنصرآبادی، با تصحیح و مقدمه وحید دستگردی، تهران، فروغی، 1352.
هدایتی، هادی، تاریخزندیه؛ ایراندرزمانکریم­خانزند (1193­ 1165)، تهران، دانشگاه تهران. 1391.
همایی، جلال­الدین، تاریخادبیاتایران، تهران، هما، 1375.