Document Type : Research Paper

Authors

1 Assistant Professor, Department of Law and Political Science, Yazd University

2 Assistant Professor of History Department, Yazd University

Abstract

One of the most important achievements of Iran’s “Enghelab-e Mashruteh” was the Constitution. While it was considered as the most important guaranteeing document of the principles of the constitutional movement, it was changed and revised many times over the course of seven decades. Some revisions of the principles seemed inevitable due to the reign of the monarchy in the first decades. However, the 1949 amendment which granted the Shah with the right to dissolve the Houses, the 1957 amendment which gave the Shah the veto power over the financial decisions of the parliament, or the 1967 amendment regarding how to choose the heir to the throne led to changes in the constitution which cannot be justified through the legal grounds available in historical documents. It seems, however, that behind these legal aspects, political motives of the authoritarian monarchy has been the cause that led to these changes and disregarding the foundations of the Constitution. This research is an interdisciplinary work which studies the historical circumstances and the legal arguments put forward in accordance with these conditions, and criticizes the amendments to the Constitution.

Keywords

آبراهامیان، یرواند، ایـران بین دو انقلاب، ترجمۀ کاظم فیـروزمند، حسن شمس­آوری و محسن مدیرشانه­چی، تهران، مرکز، 1378.
آصفی، حمدالله، وطن­دوست، غلامرضا، «سردار سپه و زمینۀ فروپاشی دودمان قاجاریه؛ تحلیلی بر سه سند محرمانۀ بریتانیا»، علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دورۀ 6، شمارۀ 1و2، (47-81)،1370.
ــــــــــــــــــــــــــــ، سردار سپه و فروپاشی دودمان قاجار (1304-1299ش. / 1925-1921 م.)، شیراز، نوید شیراز ،1383.
دادفر، حبیب، «اصول اصلاحی متمم قانون اساس»، حقوقی و انتقادی کانون وکلا، دورۀ 4، شمارۀ 105، (222-224)، 1346.
طاهری، ابراهیم، جعفری­ندوشن، علی­اکبر، «جامعه شناسی سیاسی بازنگری در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بر اساس نظریه تحلیل گفتمان»، جامعه شناسی سیاسی ایران. دورۀ 1، شمارۀ 4، (45-75)، 1397.
عاقلی، باقر، روزشمار تاریخ ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی، تهران، گفتار، 1370.
عبدالرحیم طالبوف،  آزادی و سیاست، به کوشش ایرج افشار، تهران، سحر، 1357.
عظیمی، فخرالدین، بحران دموکراسی در ایران (1320-1332)، ترجمۀ عبدالرضا هوشنگ­مهدوی و بیژن نوذری، تهران، البرز 1374.
فری یر، رونالد، اختلاف ایران و انگلیس بر سر نفت، مصدق نفت و ناسیونالیسم ایرانی، به کوشش جیمز بیل و ویلیام راجر لوئیس، ترجمۀ عبدالحسین هوشنگ­مهدوی، تهران، البرز، 1371.
قاسم­زاده، قاسم، حقوق اساسی، تهران، کتابخانۀ ابن­سینا، 1344.
کسروی، احمد، تاریخ مشروطۀ ایران، جلد اول، تهران، امیرکبیر، 1363.
مجموعۀ نطق­ها، پیام­ها، مصاحبه­های اعلی حضرت همایون محمدرضا­شاه پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران از 1320-1340،  تهران، کیهان، 1355.
مجیدی، محمدرضا. بلباسی، میثم، «بررسی تطبیقی بازنگری در قانون اساسی مشروطیت و جمهوری اسلامی؛ امکان یا امتناع بازنگری در برخی از اصول قانون اساسی مصوب 1368»، پژوهشهای انقلاب اسلامی، دورۀ 7، شمارۀ 27، (201 ـ 223)، 1397.
ملکوتیان، مصطفی، باباپور محمد­مهدی، «بازنگری قانون اساسی؛ تاریخچه، ضرورت­ها و فرایند شکل­گیری تا قانونمندی»، سیاست (دانشکده حقوق و علوم سیاسی)، دورۀ 41 ، شمارۀ 3، 305-319، 1390.
مهدی­نیا، جعفر، نخست وزیران ایران: زندگی سیاسی عبدالحسین هژیر، تهران، پانوس، 1374.
«انتخابات مجلس پانزدهم»، (22 اسفند 1325)، امید، 159 و 156.
«متن نطق آقای دکتر مصدق»، (21 دی 1325)،  مرد امروز،  2.
طلوع، 28 فروردین 1336، ش1550، 4.
ـــــ، 16 اردیبهشت 1336،ش1560، 1-2.
قانون اساسی ایران و متمم آن، تهران، مجلس، 1343.
مجموعه قانون اساسی و قوانین جزایی، قوانین کمیسیون مشترک با تمام اصلاحات تا مهرماه 1334، تهران، حیدری، 1344.
آیین نامۀ داخلی مجلس شورای ملی، تهران، مجلس شورای ملی، 26 ذی‌الحجه 1327
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، جلسۀ 211، دورۀ پنجم، نهم آبان 1344
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، جلسۀ 148، دورۀ پانزدهم، دهم اسفند 1327.