یعقوب تابش
چکیده
موضوع اصلی کتاب تحفةالعالم اثر ابوطالب فندرسکی بیان ویژگیهای شاه سلطان حسین و رویدادهای دو سال آغازین حکومت او است. یکی از سویههای واکاوی این اثر که به نظر میرسد میتواند در فهم تبارشناسی محتوای ...
بیشتر
موضوع اصلی کتاب تحفةالعالم اثر ابوطالب فندرسکی بیان ویژگیهای شاه سلطان حسین و رویدادهای دو سال آغازین حکومت او است. یکی از سویههای واکاوی این اثر که به نظر میرسد میتواند در فهم تبارشناسی محتوای آن کمک کند مقایسۀ ویژگیهای چهاردهگانه منسوب به شاه سلطان حسین در تحفةالعالم با شایستگیهای فرمانروای مطلوب ایرانی در کتاب آرمان شهریاری ایران باستان اثر ولفگانگ کناوت است. این نوشتار با بهکارگیری روش کتابخانهای در گردآوری دادهها و روش توصیفی- تحلیلی و مقایسهای در پردازش آنها، درصدد پاسخگویی به این پرسش است که صفات چهاردهگانه که فندرسکی برای فرمانروای ممدوح خود (شاه سلطان حسین) ذکر کرده چه شباهتی با شایستگیهای شاه آرمانی در کتاب کناوت دارند؟یافتههای این پژوهش نشان میدهد از میان صفات چهاردهگانه، شایستگیهایی نظیر عدالت، شجاعت و مهارتهای رزمی، بخشندگی، زیبایی چهره و برازندگی اندام، بردباری و کنترل خویشتن، خرد و دانش ذیل عناوین مشابه در هر دو کتاب برجسته شدهاند. برخی صفات مثل دینداری، فرهمندی و اقبالمندی، اخلاق خوش و سخنوری هرچند در کتاب کناوت ذیل یک عنوان مشخص نیامدهاند ولی پیرامون آنها، ذیلِ گفتارهای دیگر مطالبی بیانشده که بهطور نسبی با صفات مذکور همگرایی دارند. دسته آخر صفاتی همچون صلهرحم، پرهیز از شتابزدگی، عفت و عصمت، ساده زیستی هستند که کناوت بهطور پراکنده اشارههایی کوتاه به آنها کرده است.
