نورالدین نعمتی؛ احمد کردیه
چکیده
مناسبات بین عمان و ایران سابقه بسیار طولانی دارد و این رویه در اسناد – مدارک- متون تاریخی در طول تاریخ صدساله ایران و عمان به‌وضوح انعکاس یافته است. عوامل – زمینه ها- بسترهای زیادی موجب شده است ...
بیشتر
مناسبات بین عمان و ایران سابقه بسیار طولانی دارد و این رویه در اسناد – مدارک- متون تاریخی در طول تاریخ صدساله ایران و عمان به‌وضوح انعکاس یافته است. عوامل – زمینه ها- بسترهای زیادی موجب شده است که حاکمان عمانی به‌عنوان افراد با تسامح بالا نسبت به سایر دولت ها- ملت ها در عرصه سیاست های محلی- منطقه ای- بین المللی ظهور یابند. عمان به سبب واقع‌شدن در تنگه هرمز و از طرفی به‌عنوان یک کشور مسلمان با تنوع قومی چون عرب- ایرانی- هندی- چینی- پاکستانی- و داشتن تنوع فرهنگی– دینی- اجتماعی- زبانی- در ساختار اجتماعی حاکمان سیاسی را بر آن داشته است برای ایجاد همبستگی سیاسی و پیوند داخلی تسامح و مدارا با تمام اقوام در پیش گرفته و این رویه در خود نمادینه کنند. این رویه باعث شده از آنان ملتی با تسامح – تعادل در رفتار و ثبات در اتخاذ سیاست های محلی- منطقه ای و بین المللی سر برآورد. به طوری که در اسناد و متون تاریخی دیده می‌شود حکمرانان عمانی از دیر باز در تمامی حوزه ها و عرصه های محلی- منطقه ای و بین المللی در میان کشورهای مسلمان از جایگاه بسیاری بالایی برخوردار شوند و در تنش‌زدایی و جلوگیری از درگیری ها نقش بسیار مهمی را ایفا نمایند. به طوری که دیده می‌شود حکمرانان عمانی با اتخاذ چنین سیاستی در تمامی ابعاد سیاسی- اجتماعی- اقتصادی- دینی- فرهنگی- زبانی- امنیتی جدال و درگیرهای محلی – منطقه ای – بین المللی را به صلح حل‌وفصل نماید. نمونه های بارز آن را می‌توان به نقش و جایگاه دولت عمان در جنگ ایران و عراق- مسایل هسته ای- حمله عراق به کویت- امضا قراردادهای متنوع نفتی- گازی- امنیتی در خلیج‌فارس و دریای عمان- آزادسازی گروگان‌ها- تبادل هیئت‌های فرهنگی هنری و رسانه‌ای، مذهبی- برگزاری نشست های علمی، برگزاری همایش ها و گردهمایی ها و سمینارهای علمی، پیرامون مسائل اسلامی و ادیان - میانجی بین انصار الله و عربستان سعودی - درگیری بین حوثی ها با عربستان- و هزاران موضوع دیگر اشاره کرد. این موضوع به‌عنوان یکی از موضوعات مهم تاریخی در عرصه مناسبات بین‌المللی قابل اهتمام است. از این رو پژوهش حاضر با توجه به این امر درصدد آن است تا نقش و جایگاه دولت عمان در مناسبات بین ایران از دوران قبل از انقلاب تا 2015 را در اسناد- مدارک و متون تاریخی شواهد و مدارک به جامانده مورد اهتمام قرار داده و ابهامات و پیچیدگی های آن را با روش توصیفی – تبیینی- تحلیلی مورد بررسی و واکاوی قرار دهد و با این سؤال اینکه چه عوامل- زمینه ها- بسترها و انگیزه هایی موجب شده تا مناسبات دولت عمان با ایران از تعادل و ثبات نسبی از قبل انقلاب تا به امروز برقرار گردد؟ یافته های پژوهش پیش‌رو نشان می‌دهد که عوامل - زمینه‌ها - بسترهای زیادی موجب شده است تا مناسبات بین دولت عمان و ایران در طول تاریخ تا به سال 2015 میلادی همواره از یک مناسبات بسیار خوب و نیکو برخوردار باشد و دولت عمان به سبب این ویژگی ها به‌عنوان یک میانجی در تعارضات و مداخلات منطقه ای و بین‌المللی که منجر به نتایج صلح و دوستی و همچنین برقراری امنیت در خلیج‌فارس بهره برد. پژوهش حاضر فقط بر روی مناسبات بین دولتین عمان و ایران و بسترها موجود اهتمام دارد و سایر موارد تمرکز نکرده است
