نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• هادی کشاورز

دانش آموخته دکترای تاریخ ایران اسلامی ،دانشگاه شیراز، ایران

چکیده

خاندان‌های متنفذ محلی با توجه به جایگاه و کنش‌های مختلف، همواره از گروه های تاثیر‌گذار، و آگاهی از کنش‌ها، مولفه‌های قدرت ‌و زمینه‌های تداومشان، از ضروریات شناخت و تحلیل رویدادهای تاریخی است. خاندان سادات شریفی حسینی شیرازی با حضور چند قرنی(777– 1383ه.ق) در مناصب مختلف سیاسی(وزارت، صاحب اختیاری، کلانتری،...)، مذهبی(صدارت، شیخ الاسلامی، تولیت شاهچراغ،....) و اجتماعی(قطب سلسله صوفی ذهبیه) از جمله خاندان‌های متنفذ، دارای نقش‌های چندوجهی بودند. با توجه به نفوذ تاثیرگزار این خاندان در محیط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی فارس، در این پژوهش، با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی و منابع تاریخی به کنشگری آنان پرداخته می‌شود. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد خاندان سادات شریفی حسینی شیرازی با تکیه بر مولفه‌هایی چون مشروعیت خاندانی، تجربه‌های دیوانی، و در سایه تعامل با قدرت‌های سیاسی حاکم، به تداوم جایگاه خود در سطوح مختلف حکمرانی و جامعه محلی پرداختند. جمع شدن همزمان قطبیت سلسله ذهبیه و تولیت بقعه شاهچراغ در بعضی از اعضای این خاندان چون، میرزا سید عبدالنبی(1151-1231ه.ق)،میرزا ابوالقاسم راز(1212-1286ه.ق)، مجدالاشراف(1243-1331ه.ق) نیز منجر به افزایش بیش از پیش جایگاه و نفوذشان شد. از طرفی نقش‌آفرینی آنان در چهارچوب فعالیت‌های فرهنگی تاثیر مهمی در ارتقاء موقعیت اجتماعی‌شان داشت. نتایج حاصل همچنین اطلاعات دقیقی از چگونگی عملکرد این خاندان، به ویژه مشهورترین اعضای آن بیان می‌کند.

کلیدواژه‌ها

• فارس
• خاندان‌های متنفذ محلی
• خاندان شریفی حسینی شیرازی
• تداوم جایگاه
• سلسله ذهبیه
• تولیت شاهچراغ

موضوعات

• تاریخ

عنوان مقاله [English]

An Analysis of the Continuity of Status and Multifaceted Roles of Influential Local Families: A Case Study of the Sadat Sharifi Hosseini Shirazi Family in Fars (1495–1913)

نویسنده [English]

• hadi keshavarz

Ph.D. Graduated in Iranian History, Islamic course. Shiraz University

چکیده [English]

Local influential families, depending on their status and various actions, have always been among the influential provincial groups. Awareness of the actions, power elements, and the contexts of status continuity these families is essential for understanding and analyzing historical events. the Sadat Sharifi Hosseini Shirazi family, with a presence of several centuries (1375–1963), held various influential positions in politics (including law enforcement...), religion (such as custodianship of Shah Cheragh Shrine...), and society (serving as the spiritual leader of the Sufi Zahabiya order), and were among the multifaceted influential families Therefore, given the influential presence of the Sharifi Hosseini family, this study employs a descriptive analytical method, utilizing historical sources to examine the activities and engagements of this family. The findings of this study indicate that the family, by relying on their unique attributes such as hereditary legitimacy, accumulated administrative experience, and through interactions with the ruling political powers attained the highest positions within the structure of Fars, the simultaneous combination of the leadership of the Zahabiya Sufi order and the custodianship of the Shah Cheragh shrine in certain members of this family, such as Mirza Abd al-Nabi (1738-1815), Mirza Abolqasem Raz (1797-1869), and Majd al-Ashraf (1827-1912), led to a significant increase in their status and influence in Fars. On the other hand, their involvement in cultural activities played a significant role in enhancing their social status. The findings also provide precise information about the actions and influence of this family, especially its most renowned members.

کلیدواژه‌ها [English]

• Fars
• Local Influential Families
• Sharifi Hosseini Shirazi family
• Continuity of Status
• Zahabiya Order
• Custodianship of Shah Cheragh