نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سهم الدین خزائی ¹
• سحر ملکی ²

¹ استادیار گروه تاریخ دانشگاه لرستان

² دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ ایران اسلامی دانشگاه لرستان

چکیده

سازمان قشون ایران در عصر زندیّه به­لحاظ ساختاری تفاوت چندانی با عصر افشاریّه و صفویّه نداشت؛ لذا شیوه‌های به­کارگرفته شده از سوی قشون نیز برداشتی از دوره­های پیشین بود. روش­های جنگی، قدیمی و مبتنی بر برتری نیروی انسانی و رزم قهرمانانه بود، اما استفاده از شیوه‌های مناسب نبرد نیز در پیروزی یا شکست سپاهیان نقش زیادی داشت. در دورة زندیّه از شیوه‌های مختلفی برای پیروزی در نبردها استفاده می­شد که عبارت بودند از: شایعه‌پراکنی دربارة زخمی‌شدن، اسارت و یا کشته‌شدن فرماندة نیروهای مقابل، تطمیع سربازان دشمن با دادن پول و هدایای دیگر، خودداری از نبرد در دشت و فضاهای باز، استفاده از دیوار و خندق برای محافظت از شهرها، ساختن استحکامات برای شکستن محاصره و شبیخون­زدن. روش­های مذکور اگر به­درستی و به موقع به­کارگرفته می­شدند، منجر به پیروزی در نبردها می­شدند. در پژوهش حاضر تلاش خواهد شد تا با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با استناد به منابع دست اوّل به این پرسش پاسخ داده شود که سبب موفقیّت­های نظامی قشون زندیّه، به­ویژه در دورة کریم‌خان زند چه بوده است؟ دستاورد پژوهش این است که قشون زندیّه با توجه به حضور فرماندهان لایقی همانند کریم‌خان و با استفادة درست و به موقع از شیوه‌های مختلف نبرد توانستند بیشترین موفقیّت را در نبردها به دست آورند.

کلیدواژه‌ها

• شیوه‌های نبرد
• قشون نظامی
• پیاده­نظام
• سواره­نظام
• زندیّه
• کریم‌خان

عنوان مقاله [English]

The methods of battle in the Zandieh period

نویسندگان [English]

• Sahmeddin Khazaee ¹
• sahar maleki ²

¹ Assistant Professor in History, Lorestan University

² Master of History of Lorestan University

چکیده [English]

In Iran, during the Zandieh era, the military organization there was not much difference from the Afsharid and Safavid era, so the methods and tactics used by the military forces were in fact an overview of previous courses. In this period the old warfare method was based on the supremacy of the manpower and the brave and heroic warfare. But the use of proper and appropriate methods of battle also played a major role in the victory or defeat of the troops. During the Zandieh era, various methods were used to win the battle such as: therumors of wounding, capturing or killing the commander of the opposing forces, the plundering of the enemy soldiers by giving money andother gifts, starting the war inthe spring, avoiding thebattle in plains and open spaces, using walls and ditches to protect the cities, building fortifications to break the siege andnight attack.If used the methods correctly and appropriately,would have led to victory inthe battles. Zandieh's troops tried to use all of these methods to win the battles.This ledto their success in many conflicts.In the present research,it will be tried to answer the question with using the descriptive-analytical method and reference tothe first-handresources,which has contributed to the success of the military forces of the Zandia forces,especially during the period of Karim Khan Zand.The research'sachievement is that Zandieh army,with the presence of commanding commanders like Karim Khan,was ableto achieve the greatest success in the battle with the proper and timely use of various methods ofbattle.

کلیدواژه‌ها [English]

• Zandieh
• Karim Khan
• Battle Methods
• Military Troops
• Cavalry
• infantry