نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• امین نعیمایی عالی ¹
• محمدباقر وثوقی ²

¹ دانشجوی دکتری ایرانشناسی دانشگاه شهید بهشتی و بنیاد ایرانشناسی

² استاد گروه تاریخ دانشگاه تهران

چکیده

فروپاشی خلافت عباسیان، زمینه‌های گسترش مذهب تشیع را در پی داشت. همچنین بعد از سقوط ایلخانان، اغلب مناطق ایران شاهد پیدایش حکومت‌های محلّی بود. در مناطق گیلان و مازندران نیز سلسله‌های سادات کارکیا و مرعشیان در همین دوره متولد شدند. در چنین دورانی، ملک کیومرث بن بیستون (857-807هـ.ق) که یکی از حکام نامدار سلسلة بادوسپانان بود، به حکومت رویان رسید. او پس از رسیدن به قدرت، مذهب خود را به شیعة امامیه تغییر داد و اهالی رستمدار را نیز به این امر تشویق کرد. وی با در پیش گرفتن این سیاست و با هم­نواساختن مذهب مردم رستمدار با همسایگان، اقتدار سلسله بادوسپانان را رقم زد و مانع گسترش قلمرو مرعشیان و کارکیا به این ناحیه شد. با توجه به نقش مؤثر وی در گسترش مذهب تشیع در این منطقه و تأثیرش بر مناسبات قدرت حکومت‌های محلی گیلان و مازندران، بررسی آثار دورة او از اهمیّت ویژه‌ای برخوردار است. از جمله آثار مهم این دوره، کتیبه‌هایی است که به دستور وی ساخته شد. نظر به اهمیّت این کتیبه‌ها در فهم تاریخ این دوره و سلسله، در این مقاله تأثیر اوضاع سیاسی و مذهبی گیلان و مازندران بر کتیبه‌های ملک کیومرث در سدة نهم هـ.ق از دیدگاه تاریخی تجزیه و تحلیل خواهد شد.
 

کلیدواژه‌ها

• تاریخ گیلان
• تاریخ ‌رویان و رستمدار
• تاریخ‌ مازندران
• کتیبه‌های ‌ایران
• کتیبه‌های ملک‌ کیومرث ‌بادوسپانی

عنوان مقاله [English]

The Effect of Māzandarān and Guilān Political and Religious Circumstances in During the 15th Century on the Inscriptions of Malik Keyumars-e Pādusbāni, the Ruler of Rūyān and

نویسندگان [English]

• amin naeemaei aali ¹
• Mohammad Bagher Vosoghi ²

¹ Ph.D. candidate in Iranology, Shahid Beheshti University and Iranology Foundations

² Professor in History, University of Tehran

چکیده [English]

The collapse of the Abbasid Caliphate led to the expansion of the Shia religion. Many local governments also emerged in most of the regions of Iran after the fall of Il-khānids. The dynasties of Sādāt-e Kārkiyā and Marʾašiyān were born in Gilān and Māzandarān just in the same period. Malik Keyumars Ibn-e Bīsotūn (1404-1454), a famed ruler of Pādusbānians dynasty, came to the throne in Rūyān during this period. He changed his religion to Shia Imamieh after gaining the power and encouraged the people of Rustamdar to act like him.  By adopting this policy and through unifying the religion of the people of Rustamdar and their neighbors, he strengthened the authority of the Badouspan dynasty and prevented the expansion of the Mara’shi and Karkia dynasties territory to this area. The study of the works produced in this period, especially the inscriptions made by his orders, are of special importance due to his effective role in spreading the Shiite religion in this region and his influence on the power relations between the local governments of Gilān and Māzandarān. Considering the importance of above-mentioned inscriptions in understanding the history of this period and the dynasty, the influence of the political and religious circumstances of Gilān and Māzandarān on the inscriptions of Malik Keyumars in 15^th century is explored in present study through a historical viewpoint.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• History of Gilān
• History of Royan and Rustamdar
• History of Māzandarān
• Iranian Inscriptions
• Inscriptions of the Malik Kiumarth Badouspani