امیرنیما الهی؛ صمد سامانیان
چکیده
با گسترش اسلام، شبکه گسترده ارتباطی از راه‌های دریایی و زمینی شکل گرفت و از این رو تعاملات بینا‌فرهنگی در سرزمینهای اسلامی افزایش چشمگیری یافت؛ به‌ویژه در منطقه مدیترانه که سه قاره آسیا، آفریقا ...
بیشتر
با گسترش اسلام، شبکه گسترده ارتباطی از راه‌های دریایی و زمینی شکل گرفت و از این رو تعاملات بینا‌فرهنگی در سرزمینهای اسلامی افزایش چشمگیری یافت؛ به‌ویژه در منطقه مدیترانه که سه قاره آسیا، آفریقا و اروپا به هم میپیوندند. با تسلط فاطمیان (297-567 هـ. ق) بر بخش بزرگی از منطقه مدیترانه، این تعاملات بینا‌فرهنگی در هنر، رشد چشمگیری یافت تا آنجا که نقاشیهای دیواری فاطمیان، حضور همزمان فرهنگ‌ها و قومیت‌های گوناگون در این عرصه هنری را بازتاب میدهد. هدف این پژوهش نیز یافتن علل رشد هنر چند فرهنگی در نقاشیهای دیواری این دوران است. روش توصیفی - تحلیلی برای نگارش و مطالعه اسنادی برای گردآوری دادهها این تحقیق نظری استفاده شده است. همچنین رویکرد زمینهگرایی بستر مناسبی فراهم می‌سازد تا با تحلیل زمینه‌های سیاسی، مذهبی و اقتصادی تاریخ فاطمی، علل رشد این فعالیتهای هنری روشن شود زیرا در رویکرد زمینهگرایی، آثار هنری اشیایی عمیقاً تاریخی هستند که خارج از بستر اجتماعی و تاریخی ارزش و معنایی ندارند. نتایج تحقیق حاضر نشان میدهد عواملی چون رونق اقتصادی، امنیت پایدار، افزایش تعاملات خارجی، تسامح دینی و حمایت از شیعیان، رشد هنر چند فرهنگی در نقاشیهای دیواری فاطمی را سبب شد و فعالیت نقاشانی از عراق، بیزانس و ارمنیان را در سرزمینهای فاطمی هموار ساخت.
