نورالدین نعمتی؛ علی شهبانی نصری
چکیده
از اقدامات میسیونرهای مسیحی امریکایی در ایران دوره قاجار، ایجاد مدارسی با سبک آموزشی جدید در نقاط مختلف ایران بود. تا پیش از دوره پهلوی، فعالیت این مدارس کمابیش با سازش یا همکاری حکومت همراه بود. اما ...
بیشتر
از اقدامات میسیونرهای مسیحی امریکایی در ایران دوره قاجار، ایجاد مدارسی با سبک آموزشی جدید در نقاط مختلف ایران بود. تا پیش از دوره پهلوی، فعالیت این مدارس کمابیش با سازش یا همکاری حکومت همراه بود. اما با روی کار آمدن رضاشاه و تلاش بیشتر حکومت برای نظارت و یکپارچگی نظام آموزشی در سراسر ایران، حکومت آرام آرام نظارت و کنترل خود را بر این مدارس بیشتر کرد. قوانین مختلفی تصویب و اجرا شد که به تدریج عرصه را بر این مدارس تنگ کرد. به فعالیت مدارسی که قوانین این نظم جدید را نمیپذیرفتند به آسانی خاتمه داده میشد. اما این اقدامات نیز برای اطمینان از فعالیت مدارس امریکایی در چارچوب قوانین جدید کافی به نظر نمیرسید. پژوهش حاضر تلاش دارد به کمک اسناد مراکز آرشیوی و به شیوه توصیفی تحلیلی به این پرسش پاسخ دهد که تحولات نظام آموزشی در دوره پهلوی اول چگونه بر فعالیت مدارس میسیونری امریکایی تأثیر گذاشت؟ این پژوهش مدعی است که علیرغم برخی مقاومتها بیشتر مدارس میسیونری امریکایی تلاش کردند خود را با نظم جدید وفق دهند تا فعالیت آنان با مشکل جدی مواجه نشود. گرچه در نهایت در سالهای پایانی حکومت پهلوی اول بر اساس برنامههای متمرکز وزارت فرهنگ ناچار شدند با فروش کلیه اموال خود به دولت، به فعالیتشان خاتمه دهند. به نظر میرسد نظارت دولت بر مدارس میسیونری امریکایی کمتر تابعی از فراز و فرود رابطه سیاسی بوده است.