محمدباقر وثوقی؛ مهران رضایی
چکیده
زبان فارسی در آموزش دینی مسلمانان چین که به‌نام «آموزش مسجدی» شناخته میشود، از جایگاه ویژهای برخودار است. قوم «هویهوی» یکی از اقوام مسلمان چین و درحالحاضر از مهمترین اقلیتهای قومی آن کشور محسوب میشوند. از قرن دهم هجری بهبعد به دلیل شرایط خاص حاکم بر منطقه، اقلیت مسلمان «هویهوی» در چین ارتباط ...
بیشتر
زبان فارسی در آموزش دینی مسلمانان چین که به‌نام «آموزش مسجدی» شناخته میشود، از جایگاه ویژهای برخودار است. قوم «هویهوی» یکی از اقوام مسلمان چین و درحالحاضر از مهمترین اقلیتهای قومی آن کشور محسوب میشوند. از قرن دهم هجری بهبعد به دلیل شرایط خاص حاکم بر منطقه، اقلیت مسلمان «هویهوی» در چین ارتباط تاریخی و فرهنگی خود را با سرزمینهای اسلامی از دست دادند و ازاینرو ناگزیر شدند بهعنوان یک جامعه‌ی اقلیت دینی، مواد آموزشی دینی خود را تولید نموده تا بتوانند سنتهای اسلامی را به فرزندان خود منتقل نمایند. از این دوره بهبعد مساجد چین به مراکز آموزش دینی تبدیل شد و متون آموزشی اسلامی توسط علمای مسلمان چینی به دو زبان عربی و فارسی تولید و در اختیار طلاب علوم دینی قرار گرفت. این نوع از آموزش دینی در جامعه «هویهوی» مشهور به «آموزش مسجدی» است. آموزش مسجدی از نیمهی اول قرن دهم هجری تاکنون ادامه یافته است. هماکنون نسخههای خطی بیشماری در مساجد و مراکز آرشیوی چین موجود است که حاصل چند قرن آموزش دینی در این کشور است. سبک نوشتاری و آرایهای این نسخههای خطی بهتدریج تحتتأثیر سنتهای نوشتاری چینی قرار گرفت؛ تاآنجاکه از لحاظ شکل، کاربرد، خط و آرایه دارای ویژگیهای منحصربهفردی شد. تعدد نسخههای خطی فارسی کتابتشده در چین و در مساجد اسلامی آن و اختصاصات آرایهای و خط و کتابت آنها بهگونهای است که میتوان از آن بهعنوان «کانون نسخهپردازی متون آموزشی فارسی در چین» یاد کرد.
