میرزا محمد حسنی
چکیده
این مقاله به بررسی گِل‌مُهری ساسانی به خط پهلوی در مجموعۀ خصوصی مجتبی زادۀ‌خراسانی می‌پردازد. اثر مُهر اول به منصب «استاندار مرورود» اشاره دارد. پیش از این، ریکا گیزلن در 2002م با معرفی مُهرهایی ...
بیشتر
این مقاله به بررسی گِل‌مُهری ساسانی به خط پهلوی در مجموعۀ خصوصی مجتبی زادۀ‌خراسانی می‌پردازد. اثر مُهر اول به منصب «استاندار مرورود» اشاره دارد. پیش از این، ریکا گیزلن در 2002م با معرفی مُهرهایی از مجموعۀ سعیدی در لندن، دو مُهر آمارگر شهرهای هرات- مرو و مرورود و مُهر آمارگر مرورود و بلخ را معرفی کرد. با توجه به اینکه آمارگر در عصر ساسانی صاحب منصبی در محدودۀ یک استان بود، گیزلن احتمال استان بودن مرورود را مطرح کرده است. او بعدتر در سال 2015م با خوانشی نو از مُهری که پیشتر توسط ژینیو معرفی شده بود، استان بودن مرورود را اثبات کرد. با معرفی گِل‌مُهر مورد بحث در این مقاله برای نخستین بار مشخص میشود استان مرورود، مقامی با عنوان استاندار را نیز در زیرمجموعۀ خود شامل بوده است. اثر مُهر دوم نقش شیری خوابیده با کتیبهای محو شده است. اثر مُهر سوم یا مُهر شاهد در بر دارندۀ واژههای «مُغ» و «راست» است. به نظر میرسد این گِل‌مُهر مربوط به دورۀ کواذ اول یا مربوط به دورۀ خسرو انوشیروان در سدۀ ششم میلادی باشد. با توجه به اهمیت سوقالجیشی مرورود به احتمال زیاد این شهر در اصلاحات عصر خسرو اول به عنوان استان قلمداد شده و بر این اساس دارای مقامی با عنوان استاندار شده است
