احسان اله سبط الشیخ؛ فرج الله احمدی؛ روزبه زرین کوب
چکیده
این پژوهش روایت های آیسخولوس و هرودت از شاهنشاهان هخامنشی را به تصویر کشیده و می کوشد تا نشان دهد ایشان چگونه روایتی از شاهنشاهان هخامنشی به دست داده و در این باره بر چه منابعی تکیه کرده اند. اهمیت ...
بیشتر
این پژوهش روایت های آیسخولوس و هرودت از شاهنشاهان هخامنشی را به تصویر کشیده و می کوشد تا نشان دهد ایشان چگونه روایتی از شاهنشاهان هخامنشی به دست داده و در این باره بر چه منابعی تکیه کرده اند. اهمیت آن در درک بهتر نحوه تاریخنگاری هرودت و بهره بردن آن از روایت آیسخولوس در کنار دیگر منابع است. پرسش اصلی و مسأله ای که مطرح بوده، این است که آیسخولوس و هرودت هر یک در روایت خویش از چه منابعی بهره برده و چگونه روایتی به دست دادهاند. رویکرد و روش تحقیق در این پژوهش، اندیشه ای است. به این معنی که روایات آیسخولوس و هرودت را در کنار یکدیگر میگذارد تا دریابد چگونه روایتی از شاهنشاهان هخامنشی به دست داده اند. فرضیه یا مدعای اصلی اینکه آیسخولوس که خود شاهد لشکرکشی ایرانیان بوده، در عین اینکه روایتی دست اول به دست می دهد، بر مبنای الگوی تراژدی های یونانی به بازنویسی آن پرداخته و هرودت در حالی که تا حد زیادی تحت تأثیر روایت آیسخولوس از شاهنشاهان هخامنشی و لشکرکشی خشیارشا به یونان است، در روایت خویش از منابع دیگری نیز بهره برده است. داده ها و نتیجه آنکه روایت های آیسخولوس و هرودت از شاهنشاهان هخامنشی و لشکرکشی خشیارشا به یونان شباهت ها و تفاوت هایی نشان می دهند. روایت آیسخولوس بر مبنای الگوی تراژدی های یونانی، به روایت لشکرکشی خشیارشا به مثابة شاهی میپردازد که پندارهای واهیاش او را به اعمال گستاخانه ای می کشانند که سرنوشت محتومی از جانب خدایان دربردارد. روایت هرودت نیز تا حد زیادی برگرفته از روایت آیسخولوس است. فراز و فرودهایی که هرودت در زندگی شاهنشاهان هخامنشی و به‌ویژه خشیارشا به تصویر می کشد و تأثیر دخالت خدایان و سرنوشت در زندگی آنها، همگی یادآور تراژدی های یونان باستان، در اینجا به‌طور مشخص ایرانیان آیسخولوس می باشند. در عین حال هرودت از منابع دیگری نیز بهره برده و جزئیات بیشتری نسبت به آیسخولوس به دست می دهد تا به مثابة یک مورخ، دلایل و عوامل این لشکرکشی را نشان دهد. با وجود این، روایت آیسخولوس دهه ها مقدم بر روایت هرودت بوده و به روزگار واقعه نزدیک تر است. همچنین روایت وی از شاهنشاهان هخامنشی، آن‌گونه که از زبان آتوسا، داریوش و خشیارشا روایت می شود، تفاوت هایی با روایت هرودت دارد که قابل توجه اند
