نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشکده علوم و تحقیقات اسلامی، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران
چکیده
نظریه بحران اسپریگنز برای فهم اندیشه‌های سیاسی در قالبی از تقسیم متن اندیشه به گزاره‌های معطوف به بحران، علل بحران، راه‌حل بحران و جامعه آرمانی بدون بحران ارائه شده است. پژوهش حاضر با بهره‌مندی از این نظریه تلاش دارد با شیوه‌ای کتابخانه‌ای و روش تحلیل مضامین به شناخت اندیشه حاکم بر کتاب ایدئولوژی نهضت مشروطیت ایران نوشته فریدون آدمیّت بپردازد. مفروض این پژوهش بر آن است که تاریخ‌نگار اندیشه و جامعه حامل تحولات اندیشه، با تحلیل‌ها و انتخاب گزارش‌ها، عملاً در مقام یک نظریه‌پرداز سیاسی عمل می‌کند. از این رو، با تکیه بر اشتراک دو حوزه اندیشه سیاسی و تاریخ در تکیه بر متن، می‌توان کتاب ایدئولوژی آدمیّت را از منظر نظریه اسپریگنز بازخوانی کرد. دستاورد این پژوهش نشان می‌دهد که آدمیت نیز به مانند یک اندیشمند سیاسی در اثر خود قائل به وجود بحران در جامعه مورد روایت خویش بوده است. این بحران در اشکال سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بروز یافته بود و جامعه ایران در آستانه مشروطیت از آن رنج می‌برد. آدمیت علل این بحران را در مطلقیت یعنی نبود حکومت قانون و بی‌بهره‌ماندن جامعه ایرانی از مجلس قانون‌گذار و دولت کارآمد مبتنی بر قانون می‌داند و مشروطیت را راه برون‌رفت از آن با تکیه بر ایجاد مجلس قانون‌گذار و برقراری دولت با تکیه بر روحیه ملیت ایرانی می‌داند. تحلیل مضامین اثر نشان می‌دهد که جامعه آرمانی مدنظر آدمیت، جامعه ایرانی مدرن شده به سبک غربی است که در آن مفاهیم مردم، حقوق و آزادی مرجعیت یافته ساختاری مبتنی بر قانون، مجلس و دولت کارآمد کارکرد یافته باشند
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Application of the Theory of "Crisis" in Historical Sciences: A Case Study of the Ideology of the Iranian Constitutional Movement by Adamiyat
نویسنده [English]
- fatemeh ahmadvand
Assistant Professor of the Department of History and Civilization of Islamic Nations, Faculty of Islamic Sciences and Researches, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran
چکیده [English]
Spragens's theory of crisis is presented to understand political ideas in the form of dividing the text of thought into propositions focused on the crisis, the causes of the crisis, the solution to the crisis, and an ideal society without crisis. The present study, by utilizing this theory, attempts to understand the dominant thought in the book The Ideology of the Iranian Constitutional Movement written by Fereydoun Adamiyat, using a library method and the method of content analysis. The assumption of this study is that the historian of thought and society, which carries the changes in thought, practically acts as a political theorist by analyzing and selecting reports. Therefore, by relying on the commonality of both fields of political thought and history in relying on the text, it is possible to reread the Adamiyat's Ideology from the perspective of Spragens' theory. The achievement of this study shows that Adamiyat, like a political thinker, also believed in the existence of a crisis in the society he narrated in his work. This crisis had manifested itself in political, social, and economic forms, and Iranian society was suffering from it on the eve of constitutionalism. Adamiyat considers the causes of this crisis to be Absolutism, i.e., the absence of the rule of law and the Iranian society's lack of a legislative assembly and an efficient government based on the law, and he considers constitutionalism to be the way out of it, relying on the creation of a legislative assembly and the establishment of a government based on the spirit of Iranian nationality. An analysis of the work's themes shows that Adamiyat's ideal society is a modernized Iranian society in the Western style, in which the concepts of people, rights, and freedom are given authority and a structure based on law, a parliament, and an efficient government are put into practice.
کلیدواژه‌ها [English]
- Adamiyat
- Spragens
- constitutionalism
- crisis
- qajar
)