نویسنده

• ناصر صدقی

استادیار گروه تاریخ دانشگاه تبریز

چکیده

شناخت رویدادها و تحوّلات تاریخی ایران عصر سلجوقی، در قیاس با دیگر ادوار تاریخی ایران دوره اسلامی، به جهت ویژگی‌های خاص حاکم بر تاریخ‌نگاری و منابع تاریخی این دوره، دچار برخی محدودیت‌ها و کاستی‌های اساسی است. فقدان سیاست رسمی دولت سلجوقی در حمایت از تاریخ‌نگاری و دوری غالب مورّخین این دوره از مراکز سیاسی و تصمیم‌گیری‌های حکومتی و به تبع آن، عدم دسترسی آنان به اسناد، اخبار و رویدادهای مرتبط با سیاست‌های دولت، منجر به آن شده است که تاریخ‌نگاری عصر سلجوقی، متّکی بر مجموعه‌ای از اخبار کلّی و پراکنده از رخدادهای تاریخی این دوره باشد. همچنین غالب آثار موجود تاریخی این دوره در اواخر حکومت سلجوقیان عراق و در غرب قلمرو سلجوقیان در حوزه‌های اداری و سیاسی عراقین عرب و عجم به نگارش درآمده و این امر، منجر به آن شده است که ما در مورد نیمة اول حکومت سلجوقیان و تحوّلات نواحی شرقی قلمرو آنان اطلاعاتی اندک و پراکنده داشته باشیم. علاوه بر این‌ها، متأسفانه تعدادی از مهم‌ترین آثار تاریخی تألیف یافته در عصر سلجوقی در گذر زمان از بین رفته و تنها اسامی و برخی اخبار کلّی از آنها در معدودی از آثار تاریخی و ادبی متأخر باقی مانده و همین مسئله هم مشکلات شناخت تاریخ تحوّلات این دوره را مضاعف کرده است.

کلیدواژه‌ها

• ایران عصر سلجوقی
• شناخت تاریخی.
• منابع تاریخی

عنوان مقاله [English]

Investigation into the Limitations of Understanding Iran’s Developments in Seljuq Era

نویسنده [English]

• Nāser Sedghi

چکیده [English]

Understanding the historical events and developments of Iran during Seljuq era sustains some major limitations and deficiencies comparing with other historical periods of Iran after the advent of Islam, due to certain circumstances of historiography and historical resources of that time. Lack of formal policy of Seljuq rulers in supporting historians and avoidance of the majority of historians from political and governmental decision-making centers, and consequently their non-access to the documents, news, and events pertinent to ruling policies, have all led the historiography of this era to be founded on a cluster of holistic and scattered news about the historical events of that period. Furthermore, most of the historical works of that era were composed during the end of Seljuq ruling in Iraq and in western territories and only focus on administrative and political areas of Iraq-e Arab and and Iraq-e 'Ajam. This fact has caused us to have merely a fragment of scattered information about the first half of Seljuqs’ rule and developments in eastern territories of their dominion. Besides, unfortunately a number of the most important historical works compiled during that era have been destroyed in the course of time and only names and some general pieces of news about them remained in a few historical and literary works and this issue has doubled the problems of studying the history of developments during that era.

کلیدواژه‌ها [English]

• historical resources
• historical understanding
• Iran during Seljuq Era