نویسنده

• حسین کیان راد

استادیار گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نجف¬آباد

چکیده

موقعیّت جغرافیایی سرزمین الیمایی، واقع در بخشهایی از خوزستان امروزی، باعث شده بود تا این ناحیه، نقش واسطه را میان آبراهه‌هایی که به رأس خلیج‌فارس ختم میشدند با فلات ایران و همچنین میانرودان ایفا کند. عبور یکی از مهمترین جاده‌های بازرگانی ایران از این سرزمین در کنار باروری ناشی از جریان داشتن چندین رودخانه باعث شده بود که الیمایی به کانون اقتصادی و بازرگانی مهمّی در دور? اشکانی تبدیل شود.
آثار باستانی برجای مانده از فرمانروایان محلّی الیمایی همچون سنگ‌نوشته‌ها، سنگ‏نگاره‌های صخره‌ای، و مهم‌تر از همه، سکّه‌های فراوان، نشان از رونق این سرزمین در دور? مورد نظر دارد. وجود دو دِرمسرا در شهرهای سلوکیه کنار هدیفون (جراحی) و شوش (سلوکیه کنار اولائوس) میتواند تأیید دیگری برای این رونق اقتصادی باشد. سکه‌های ضربشده در این دِرمسراها، متأثر از سکه‌های عصر سلوکی دارای نقوشی همچون هلالِ‌ ماه، ستاره، سر اسب و نقشی لنگرگونه هستند. مسئل? اصلی در پژوهش کنونی، تفسیر نقوش مذکور و چگونگی ارتباط آن با سرزمین الیمایی و فرمانروایان محلّی آن است. از اینرو پیوند برخی نقوش موجود بر روی سکه‌های الیمایی با دریا و دریانوردی و ایزدان یونانی و ایرانی مرتبط با آب و رودخانه بعنوان یک فرضیه مطرح شده است. در این میان، ردّپای دو ایزد پوزوئیدون و آرتمیس، پررنگتر است. ایزدبانو آناهیتا و نانایا بعنوان معادلهای آرتمیس در ایران و میانرودان نیز قابل توجهند و اینکه بر اساس منابع نوشتاری، پرستشگاه‌های ثروتمندی متعلّق به آنها در ناحی? الیمایی وجود داشته است.

کلیدواژه‌ها

• آب.
• آرتمیس
• آناهیتا
• اشکانیان
• پوزوئیدون
• سکّه‌های الیمایی

عنوان مقاله [English]

Images of Elamite Coins and Their Link with Seafare

نویسنده [English]

• Hussein Kian Rad

چکیده [English]

The geographic location of the Elamite terrain which lies in parts of today's Khuzestan caused a middle-man-role for this region situated in between water-ways leading to the head of the Persian Gulf and Iranian plateau and Mesopotamia.
In addition to the fact that this territory, possessing several rivers, was very fertile, the reality that of one of the most important Iranian trade-routes was crossing Elymais, lead to the development of an economical and trading-center there during the reign of the Arsacids.
Archaeological founds like inscriptions, reliefs and, which is most important, hoards of coins left from local Elamite rulers distinctively show the kingdom's glory in the examined period.
The existence of two mints at Seleucia-Hediphon and Susa (Seleucia-Eulaeus) might be another evidence for economical splendor.
The issued coins of the two evoked mints are influenced by models of the Seleucid Era and bear symbols like moon, stars, horse-head and anchor-like images, the latter not having been entirely studied so far.
In recent studies, some link between portraits on the fronts of Elamite coins with ocean, marine and Greek gods related to water and rivers have been discussed as hypotheses. Poseidon and Artemis are of particular importance in this context. The gods Anahita and Nanaya are, as Iranian and Mesopotamian equivalents of Artemis, noteworthy, since based on written records, there existed temples related to them in the region of Mesopotamia.

کلیدواژه‌ها [English]

• Anahita
• Arsacids
• Artemis
• Elamite coins
• Poseidon
• Water.