شهر تاریخی قزوین

احسان اشراقی

دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1390، صفحه 1-16

چکیده
  قزوین به مناسبت موقعیّت جغرافیایی مساعد خود، از ازمن? کهن به یکی از کانون-های تمدّنی در فلات ایران بدل گشت. بواسط? موقعیّت سوق‌الجیشی شهر قزوین و قرارگرفتن آن بر سر راههای شرق و غرب، این شهر چه در دوران پیش از اسلام و چه در دوران اسلامی از اهمیّت نظامی و سیاسی برخوردار بوده است. پس از فتح ایران به دست اعراب مسلمان، قزوین در زمر? یکی از ...  بیشتر

بریتانیا و مسئلۀ ایران در اواخر قرن نوزدهم

حسین آبادیان

دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1390، صفحه 17-48

چکیده
  مقال? حاضر، رقابتهای بریتانیا با روسیه بمنظور مهار سیاستهای این کشور را در ایران به بحث می‌گذارد؛ در این راستا بر تحوّلات پانزده سال آخر قرن نوزدهم میلادی بسیار تأکید شده است. بخشی از این دوره، مقارن است با زمان تصدّی حزب محافظه-کار و نخست‌وزیری لرد رابرت سسیل سالزبوری در بریتانیا و مأموریت سرهنری دراموند ولف در ایران. در این مقاله ...  بیشتر

نگرشی بر رابطۀ محمّد‌نصیر‌خان لاری با حکومت کریمخان زند

ایرج تنهاتن ناصری

دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1390، صفحه 49-62

چکیده
  با نگاهی به تاریخ ایران چنین استنباط میشود که شالود? حاکمیّت در این سرزمین بر دو رکن اعتقاد و عرف قرار داشته است. صفویان بر اساس اعتقاد مردم به خاندان ایشان به حکومت رسیدند و حدود دویست و پنجاه سال حکومت کردند. اما سقوط صفویان نه‌تنها به حاکمیّت آنان پایان داد بلکه قداست آن خاندان را بطور قابل ملاحظه‌ای بیرنگ کرد. از اینرو، از آن به ...  بیشتر

بررسی کارنامۀ فرهنگی میسیونر‌های لازاریست فرانسه در ایران (از اوایل دورۀ قاجار تا جنگ جهانی اوّل)

ابوطالب سلطانیان

دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1390، صفحه 63-84

چکیده
  فعالیّتهای فرهنگی- آموزشی میسیونر‌های لازاریست فرانسوی، بخشی از تاریخ فرهنگی ناشناخت? دور? قاجار را تشکیل میدهد که بازتاب چندانی نیافته و مورد بررسی قرار نگرفته است. هیئتهای لازاریست (کاتولیکها) که از پشتیبانی سیاسی- اقتصادی دولت فرانسه نیز برخوردار بودند، پس از ورود به ایران، از دور? محمّدشاه (1264 -1250هـ .ق.)، به برپایی نهادهای فرهنگی ...  بیشتر

نقوش سکّه‌های الیمایی و ارتباط آن با دریانوردی

حسین کیان راد

دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1390، صفحه 85-100

چکیده
  موقعیّت جغرافیایی سرزمین الیمایی، واقع در بخشهایی از خوزستان امروزی، باعث شده بود تا این ناحیه، نقش واسطه را میان آبراهه‌هایی که به رأس خلیج‌فارس ختم میشدند با فلات ایران و همچنین میانرودان ایفا کند. عبور یکی از مهمترین جاده‌های بازرگانی ایران از این سرزمین در کنار باروری ناشی از جریان داشتن چندین رودخانه باعث شده بود که الیمایی ...  بیشتر

سنورنامه در دورة صفویّه

بهروز گودرزی

دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1390، صفحه 101-112

چکیده
  اوّلین معاهدات مرزی بین ایران و همسایگانش که اسنادی از آن بجای مانده، در عصر صفویّه و با امپراتوری عثمانی به‏امضا رسیده است. این معاهدات ابتدا بصورت مبادلة نامه‌هایی کلّی، حاکی از پذیرش صلح بجای جنگ بین سران دو طرف بود. بعداً اسنادی با عنوان «سنورنامه» یا «سنورنامچه» ممهور به مهر بزرگان به همراه نامه‌های سلاطین مبادله میشد. در نیمة ...  بیشتر

ساخت‌کالبدی ـ فضایی شیراز؛ همسازگری و ناهمسازگری قبایل و یکجانشینان از آغاز زندیّه تا پایان عصر ناصری

محمدباقر وثوقی؛ علی ستاری

دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1390، صفحه 113-128

چکیده
  قبایل سرزمین فارس در دوره‌های زند و قاجار از گروههای تأثیرگذار و تغییرآفرین سیاسی و اجتماعی بودند. هنگامی که درآمدهای یک ایل پاسخگوی نیازهای آنها نبود به شهرها و بویژه شهر شیراز که از نظر آنها مرکز انباشت کالا و ثروت بود، هجوم میبردند و بقتل و غارت مبادرت مینمودند. شهر شیراز مرکز قدرت سیاسی ایران در دولت زند و مرکز حاکمیّت سیاسی ایالت ...  بیشتر