برادران زیمنس و انقلاب ارتباطات 1847-1870

فرج¬اله احمدی

دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1390، صفحه 1-24

چکیده
  اگرچه سابق? تبادل اطلاعات به قدمت جامع? بشری است، اما با آغاز عصر الکتریک در قرن نوزدهم، افزایش سرعت و حجم انتقال اطلاعات، انقلابی در فن‌آوری ارتباطات پدید آورد که تکوین آن به عصر کنونی یا عصر الکترونیک منجر گردید. برای درک چنین تحولی توجه به تاریخ پروس و خانواد? زیمنس از آن کشور راه‌گشاست. در شرایطی که پروس راه صنعتی شدن را می‌پیمود ...  بیشتر

واپسین ایلخان

محسن جعفری‌مذهب

دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1390، صفحه 25-34

چکیده
  مرگ سلطان ابوسعید مغول در ربیع‌الاول سال 736 هجری را سال انحلال دولت ایلخانی در ایران به‌شمار آورده‌اند. اما امیران و وزیران ایلخانان که برای یافتن مشروعیت، هر مدعی فرزندی چنگیز را به ایلخانی نشانده و خود به‌نام او فرمانروایی می‌کردند، کسانی را به حکومت آورده و سکه به‌نامشان زده و در تاریخ سیاسی ایران وارد کردند که به ایلخانان دست‌نشانده ...  بیشتر

ابن‌فُندق و تاریخ‌شناسی

حسن حضرتی

دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1390، صفحه 35-56

چکیده
  موضوع این نوشتار تحلیل اندیشه تاریخی ابن‌فندق است. مسئل? بنیادین پژوهش حاضر این بود که شرافت علم تاریخ از نگاه ابن‌فندق در چیست؟ آیا او به‌سان دیگر مورّخان عهد میان? اسلامی، متأثر از سنّت ارسطویی، تنها به شرافت موضوعی و نفعی علم تاریخ قائل بوده و یا به شرافت روش دانشی تاریخ باور داشته است. نگارنده در این مقاله با مطالعه و ارزیابی ...  بیشتر

برآمدن ملوک بنی‌قیصر کیش (به روایت اسناد گنیزه و منابع دست اوّل)

مجتبی خلیفه

دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1390، صفحه 57-72

چکیده
  در سده‌های پنجم و ششم هجری، تجارت خلیج‌فارس با ر‌‌‌کود مواجه شد، در عوض مرکزیت تجارت بین‌المللی دریایی آن دوره به دریای سرخ و دریای مدیترانه منتقل‌گردیده بود. بر‌آمدن جزیر? کیش به‌عنوان یک مرکز تجاری مهم در خلیج‌فارس به نیم? سد? ششم هجری باز می‌گردد. تلاش خاندانی محلّی به‌نام بنی‌قیصر، هم برای نخستین‌بار، کیش را به مهم‌ترین ...  بیشتر

تمرچی یا تمورچی، نامی برای مغولان (در نخستین منابع ایرانی عصر تهاجم مغول)

عبدالرسول خیراندیش

دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1390، صفحه 73-82

چکیده
  هرچند «تموچین» به‌عنوان نام اصلی و اوّلیه چنگیزخان، بسیار مشهور است اما در منابع ایرانی قرن هفتم هجری/ سیزدهم میلادی، این نام به‌صورت‌های دیگری مانند تمرچی هم نوشته‌شده است. همچنین بعضی از منابع، این نام را برای قبیله‌ای که چنگیزخان از آن برخاسته، دانسته‌اند. در قدم اوّل ممکن است چنین به‌نظر آید که تفاوت ضبط نسخ از این نام به‌دلیل ...  بیشتر

ادبِ ممتازنویسی و سیر تحوّل آن در اسناد ‌دورۀ اسلامی ایران

عمادالدین شیخ¬الحکمایی

دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1390، صفحه 83-110

چکیده
  نوشتن کلمات مقدس و مورد احترام در یک متن، در سفیدی صدر یا حاشی? سمت راست اسناد، سنّتی کهن در سندنویسی دور? اسلامی ایران است. زمان پیدایش، سیر تحول، نوع کلمات و نام این سنّت، موضوع اصلی مقال? حاضر است. ریشه‌های غیر ایرانی و تأثیر فرهنگ ایرانی ـ اسلامی بر آن و سبکهای مختلف این سنّت از دیگر نکاتی است که در این مقاله بدان پرداخته می‌شود. ...  بیشتر

حق و قانون در شعر عصر مشروطه

عباس منوچهری؛ مجتبی روستایی

دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1390، صفحه 111-145

چکیده
  فهم ایرانیان عصر مشروطیت از مفاهیم سیاسی، موضوع چالش برانگیزی است که می‌تواند ما را در شناخت بهتر انقلاب مشروطه و علل ناکامی آن یاری کند. "حق" و "قانون" دو مفهوم سیاسی مدرن هستند که در این دوره به دایر? مطالبات مردمی وارد می‌شوند. اما چگونگی درک و دریافت ایرانیان از این مفاهیم، موضوعی است که به آن پرداخته‌ایم. شعر عصر مشروطه با تمام ...  بیشتر