نویسنده

• محمدباقر وثوقی

استاد گروه تاریخ دانشگاه تهران

چکیده

«ظفرنامه»، اثر «حمدالله مستوفی»، مورخ و جغرافینویس مشهور ایرانی دورة مغول، کتابی منظوم در تاریخ ایران بعد از اسلام، تا سال 735 هجری است. با همة اهمیتی که این کتاب در مطالعات تاریخی دورة مغول دارد، هنوز به‌طور شایسته مورد توجه واقع نشده و در سایة اثر سترگ تاریخی دورة مغول؛ یعنی «جامعالتواریخ» قرار داشته است. به عبارت دیگر، به دلیل اینکه منبع اصلی نویسنده در تنظیم بخش تاریخ مغول، کتاب «جامعالتواریخ» بوده، در تحقیقات مرتبط با این دوره، از این کتاب کمتر استفاده میشود. از این رو، مهمترین پرسشی که پیرامون اهمیت جایگاه «ظفرنامه» در تحقیقات تاریخی پیش میآید، این است که مندرجات این منظومة تاریخی، نسبت به روایات موجود در «جامع‌التواریخ»، چه تفاوتهایی داشته و دارای چه مزیتهای تاریخی است؟ در این مقاله، در پاسخ به این پرسش که آیا «ظفرنامه»، نسخة بدل «جامع‌التواریخ» است، بخشی از کتاب «حمدالله مستوفی»، که روایات مربوط به «کیفیت تصرف چین در دورة مغول» را شامل میشود، به روش تطبیق اطلاعات مندرج در «ظفرنامه» و «جامع‌التواریخ» و به عنوان یک مسئلة تاریخی، مورد بررسی قرار گرفته است. هدف اصلی این مقاله، به‌دست‌دادن حداقل اطلاع از میزان تشابه و تفاوت روایتهای دو کتاب مذکور در حادثة ذکر شده و ارایة الگویی برای دستیابی به پاسخی درخور، درمورد اهمیت جایگاه اصلی «ظفرنامه»، به عنوان یک منبع تاریخی در مطالعات دورة مغول است.

کلیدواژه‌ها

• جامعالتّواریخ
• چین
• حمدالله مستوفی
• ظفرنامه

عنوان مقاله [English]

Is the part of "Mongol history " in "Zafar Nameh" duplicate in" Jāmi al-tawārīkh"?¬ "To occupation China by Mongol is case study"

نویسنده [English]

• Mohammad Bagher Vosoughi

چکیده [English]

Zafar N?meh was written by Hamdoll?h Mostoufi who was a famous Iranian historian and geographer in the Mongol era and his versified book covers the history of Iran after Islam until 1336 AD. Although this is one of the important sources in the study of Mongol era, it has not been considered properly, because this book went under the shadow of another well-known book on history of Mongol, J?mi al-taw?r?kh. In other words, J?mi al-taw?r?kh soon became the main source for thescholars who wanted to write on that part of the Monghol history. Two questions which will be studied in this essay are the followings: What are the differences and similarities between this historical versified book and J?mi al-taw?r?kh?s narratives? is there any specific advantage in this book that contributes to the reconstruction of Monghol history?

کلیدواژه‌ها [English]

• China
• Jāmi al-tawārīkh
• mongol
• Mostowfi
• Zafarnameh