نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محسن ابوالقاسمی ¹
• مریم دارا ²

¹ استاد بازنشسته دانشگاه تهران و مدعو دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات

² دکترای فرهنگ و زبان¬های باستانی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، گروه فرهنگ و زبان¬های باستانی، تهران، ایران

چکیده

کتیبۀ فرمان کوروش تاکنون اساس پژوهش­های فراوان قرار گرفته، ولی به نقش خدای نبوی بین­النهرینی در این کتیبه از منظر اسطوره­شناختی عنایت چندانی نشده است. کتیبۀ فرمان کوروش آسیب­هایی دیده و نبو و مردوک تنها خدایانی هستند که نامشان در این نوشته باقی مانده است. خدای نبو، صاحب خویشکاری توکل بر خط، کتابت، خرد، محافظت از کاتبان و تا حدی شادی­بخشی، گاه وزیر و گاه فرزند مردوک انگاشته می­شد. هدف نگارنده در این مقاله بررسی این موضوع است که چرا کوروش هخامنشی در فرمان (استوانۀ) مشهور خود، که به هنگام فتح بابل دستور نگارش آن را صادر کرد، در کنار نام مردوک از خدای نبو یاد کرده و انگیزۀ کوروش یا کاتبان تحت فرمان او در استفاده از نام این خدا، به­جای نام خدایان دیگر، چه می­توانسته باشد. با این هدف ابتدا به معرفی خویشکاری­ها و معبد و خاستگاه نبو می­پردازیم و سپس نقش او در جاهای مختلف و متون پادشاهی در طول زمان و همچنین اهمیت آمدن نام نبو و مردوک را در کنار یکدیگر ذکر می­کنیم. آنگاه به بررسی تقش نبو در استوانۀ کوروش می­پردازیم و نتیجه­ می­­گیریم که به­احتمال ­فراوان نبو، به دلیل جانشینی مردوک، حفاظت از پادشاهی کوروش و جانشینش کمبوجیه، توکل بر خرد و عمر طولانی و شادی و قدرت­بخشیدن و مشروعیت­بخشیدنبهکوروش وجانشینانشدر اینکتیبهبهجایگاهدوم پس از مردوک دست یافته است.
 

کلیدواژه‌ها

• بابل
• فرمان (استوانۀ) کوروش
• کتیبه
• مردوک
• نبو

عنوان مقاله [English]

Nabu’s function in Cyrus Cylinder

نویسندگان [English]

• Mohsen Abolghasemi ¹
• Maryam Dara ²

چکیده [English]

Many studies have been accomplished on the subject of Cyrus Cylinder inscription, but mythological role of Mesopotamian Nabu on this cylinder has not been properly studied. The Cylinder is damaged on some parts and Nabu and Marduk are the only remained god-names in the inscription. Nabu was the god of writing, wisdom, and to some extent happiness who protected scribes and was believed to be the Marduk’s minister or son. The authors’ aim, in this article is to understand why Cyrus had Nabu be mentioned beside Marduk in his famous cylinder which was ordered to be carved on his peaceful triumph over Babylonia, and why no other god-name was inscribed there. Therefore, Nabu’s function, temple and origin are initially studied and then his different roles in kings’ inscriptions in different times and places, and also the importance of attendance of Marduk and Nabu beside each other are studied. Finally, Nabu will be analyzed in Cyrus Cylinder and it will be made clear, as the result, that Nabu had probably an important role in the said inscription as Marduk’s son and heir, and the one who empowered and protected kingdom of Cyrus and his successor, Cambyses, relying on wisdom, longevity and happiness.

کلیدواژه‌ها [English]

• Babylonia
• Cyrus Cylinder
• inscription
• Marduk
• Nabu