مقاله پژوهشی
رابطة ازدواج بین نخبگان محلی و سلسله سلطنتی مطالعة موردی خاندان نجفقلی¬خان دنبلی تبریز در دورة قاجار

نائو فومی آبه

دوره 5، شماره 1 ، شهریور 1392، صفحه 1-16

https://doi.org/10.22059/jhss.2013.36028

چکیده
  در این مقاله با توجه به این که خاندان نجفقلی­خان دنبلی در تبریز دورة قاجاریه نفوذ داشت، اهمیت ازدواج بین نخبة محلی و خاندان سلطنتی مورد تحقیق قرار می­گیرد. تاکنون به این موضوع در تحقیقات تاریخ ایران کمتر توجه شده ​است. نجفقلی­خان «ثانی» به دلیل فداکاری در جنگ ایران و روس مورد توجه عباس­میرزا واقع شد و در دیوانسالاری قاجار ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
خویشکاری خدای نبوی بین¬النهرینی در فرمان کوروش

محسن ابوالقاسمی؛ مریم دارا

دوره 5، شماره 1 ، شهریور 1392، صفحه 17-35

https://doi.org/10.22059/jhss.2013.36029

چکیده
  کتیبۀ فرمان کوروش تاکنون اساس پژوهش­های فراوان قرار گرفته، ولی به نقش خدای نبوی بین­النهرینی در این کتیبه از منظر اسطوره­شناختی عنایت چندانی نشده است. کتیبۀ فرمان کوروش آسیب­هایی دیده و نبو و مردوک تنها خدایانی هستند که نامشان در این نوشته باقی مانده است. خدای نبو، صاحب خویشکاری توکل بر خط، کتابت، خرد، محافظت از کاتبان و تا ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
عبور کشتی‌های بخار از کانال سوئز و تأثیر آن بر رشد تجارت بنادر ایرانی خلیج فارس در سه دهة آخر قرن نوزدهم میلادی

عبدالرسول خیراندیش؛ مریم شیپری

دوره 5، شماره 1 ، شهریور 1392، صفحه 38-51

https://doi.org/10.22059/jhss.2013.36031

چکیده
  در قرن نوزدهم میلادی اختراع کشتی‌های بخار که توناژ بالاتری داشتند و همچنین افتتاح کانال سوئز که جایگزین راه جنوب افریقا شد، تغییرات مهمی در تجارت ایجاد کرد. بنادر ایران در جنوب که از طریق خلیج فارس به آب‌های آزاد دسترسی دارند نیز از این تحول بهره‌مند شدند. این تحقیق درصدد است تأثیر کانال سوئز را به­طور غیرمستقیم و براساس افزایش ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
گسترش اسلام در قلمرو قرلُق¬ها

محسن رحمتی

دوره 5، شماره 1 ، شهریور 1392، صفحه 53-75

https://doi.org/10.22059/jhss.2013.36032

چکیده
  همزمان با غلبه اعراب مسلمان بر ماوراء­النهر، با مقاومت قرلُق­ها، منطقه هفت آب و ترکستان شرقی، فتح نشده و تا دو قرن بعد، در برابر حملات سپاهیان مسلمان مقاومت کردند. اما به تدریج، تعالیم اسلام در این منطقه نفوذ پیدا کرده و در نیمة دوم قرن چهارم هجری به عنوان مذهب غالب آن نواحی درآمد. این مقاله درصدد است تا با روش توصیفی- تحلیلی و از ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تحلیلی بر چگونگی منصب وزارت دولت سلاجقة کرمان

جمشید روستا؛ مهدیه محمودآبادی

دوره 5، شماره 1 ، شهریور 1392، صفحه 75-95

https://doi.org/10.22059/jhss.2013.36033

چکیده
  شاخة سلاجقة کرمان در حدود سال 433هـ.ق و به همت ملک قاورد بن چغری­بیگ تأسیس گردید. وی که در این سال به دستور عم خود، طغرل­بیگ، عازم فتح کرمان گردیده بود توانست با تصرف این سرزمین، دولتی جدید را بنیان نهد، دولتی که پس از وی نیز در خاندان او به صورت موروثی باقی ماند و تا سال 583هـ.ق تداوم یافت. مطالعة این شاخه از سلجوقیان این نکته را روشن ...  بیشتر

داریوش، حفر آبراهۀ سوئز، و نقش آن در توسعۀ روابط تجاری در دورۀ هخامنشی

روزبه زرین¬کوب؛ سهم¬الدین خزائی

دوره 5، شماره 1 ، شهریور 1392، صفحه 97-116

https://doi.org/10.22059/jhss.2013.36034

چکیده
  ارتباط زمینی میان ایران و مصر مدت­ها پیش از دورۀ هخامنشی برقرار بود. در زمینۀ برقراری ارتباط دریایی نیز پیش از دورۀ هخامنشی تلاش­هایی توسط فراعنۀ مصر صورت گرفته، ولی به دلایل مختلفی این تلاش­ها ناکام مانده بود. با فتح مصر توسط کمبوجیه (529-522 ق.م)، در سال 525 ق.م این کشور تحت تابعیت شاهنشاهی هخامنشی درآمد. پس از مرگ کمبوجیه، داریوش ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
الگوی حکایت در تاریخ‌نگاری اسلامی بازنمایی شخصیت امین عباسی در اخبارالطوال دینوری

زهیر صیامیان گرجی

دوره 5، شماره 1 ، شهریور 1392، صفحه 117-137

https://doi.org/10.22059/jhss.2013.36035

چکیده
  در منابع و تحقیقات تاریخی، شخصیت امین در میان خلفای عباسی، به عنوان خلیفه‌ای که متصف به رذائل اخلاقی است شناخته می‌شود. این تصویر منفی از وی به واسطة گزارش‌های متون تاریخ‌نگاری مسلمانان در قرون نخستین اسلامی از جمله اخبارالطوال دینوری ایجاد شده و تحقیقات تاریخی معاصر دربارة خلافت عباسی نیز با اعتماد به آن گزارش‌ها، این ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
نگاهی به الگوهای تاریخ¬نویسی سعودی

یاسر قزوینی حائری

دوره 5، شماره 1 ، شهریور 1392، صفحه 137-156

https://doi.org/10.22059/jhss.2013.36037

چکیده
  پس از شکل­گیری حاکمیت سعودی در شبه­جزیرة عربستان که پس از هم­پیمانی محمد­بن­سعود حاکم شهر الدرعیه در قلب منطقة نجد عربستان سعودی و محمدبنعبدالوهاب رخ نمود، تاریخ­نویسی سعودی نیز آغاز به­ کار کرد. این تاریخ­نویسی در طول تاریخ خود از الگوهای متعددی پیروی کرده است. در وهلة نخست و با توجه به تفاوت‌های فرهنگی ـ مکانی می‌توان ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
دیپلماسی، جنگ و حاکمیت سیاسی نگاهی دوباره به مناسبات ایران و انگلستان در آغاز قرن سیزدهم / نوزدهم

جواد مرشدلو

دوره 5، شماره 1 ، شهریور 1392، صفحه 157-174

https://doi.org/10.22059/jhss.2013.36038

چکیده
  در سال‌های نخست قرن سیزدهم ـ نوزدهم ایران و انگلستان شاهد شکل‌گیری و توسعة محدود یک رابطة سیاسی بودند که مبنای اصلی آن شرایط ویژة ناشی از جنگ بود. در واقع، جدی­شدن خطر ناپلئون انگلیسی‌ها را واداشت که توجه خاصی به ایران داشته باشند. در مقابل، ایران نیز با توجه به رویارویی نظامی‌ با روسیه از توسعة روابط با انگلستان استقبال ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
پارچه‌های دورة مغول براساس نسخة خطی«المُرشد فی الحساب»

محمدباقر وثوقی؛ محمدحسین سلیمانی

دوره 5، شماره 1 ، شهریور 1392، صفحه 175-193

https://doi.org/10.22059/jhss.2013.36040

چکیده
  یکی از مهم‌ترین دستاوردهای دورۀ مغولان، تسهیل در امر تبادل تجربیّات مختلف ملت‌ها و در نتیجه رشد و توسعۀ برخی از فنون و علومی بود که مورد علاقه و توجّه پادشاهان آن سلسله قرار داشت، صنعت «نسّاجی و پارچه­بافی»دردورۀمغول نیزاز این امر مستثنی نبود و شواهد و مدارک تاریخی نشان می‌دهد که تبادل انواع پارچه‌ها و منسوجات بین ایران ...  بیشتر