نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه تاریخ دانشگاه شیراز
2 دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه شیراز
چکیده
پس از دوران رنج و محنت صوفیان نعمت‌اللهی در دوران فتحعلی‌شاه قاجار، به تخت نشستن محمدشاه قاجار نویدبخش پایان سختی‌ها و مشکلات این طریقت در ایران بود. دو شعبۀ کوثرعلیشاهی و مست‌علیشاهی سعی کردند از بستر ایجاد شده در این دوره هرکدام بهگونه‌ای متفاوت برای دستیابی به موقعیت و جایگاهی بهتر بهره ببرند.از‌این‌رو مسئلۀ اصلی تحقیق حاضر نیز چگونگی عملکرد نظری و عملی این دو شعبۀ طریقت نعمت‌اللهیه بهمنظور دستیابی به جایگاه سیاسی‌ـ‌اجتماعی مناسب و تقابل با موانع نظری و عملی موجود در این دوره است. نتایج تحقیق که بر اساس منابع تاریخی و طریقتی بهدست آمده است، بیانگر آن است که شعبۀ کوثرعلیشاهی علی‌رغم شرایط موجود تلاشی در جهت تغییر ساختارهای دینی و سیاسی انجام نداد. اما شعبۀ مست‌علیشاهی در برآوردهکردن این مهم دست به اقدامات نظری و عملی زد؛ هرچند که به نتیجهای نرسید.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Approach of Nematollahiya Doctrine to Political - Religious Structures During the Reign of Mohammad Shah Qajar
نویسندگان [English]
- Mohammad Madhi Moradi Khalaj 1
- Hadi Piroozan 2
1
2
چکیده [English]
The enthronement of Mohammad Shah Qajar promised Nematollahi Sufis the end of difficulties they experienced during the reign of Fath'ali Shah and their problems in Iran. Kowsaralishahis and Mastalishahis, as two branches of this doctrine, each tried to benefit a better position in those situations. The quality of theoretical and practical operation of these two branches of Nematollahi doctrine to reach a suitable socio-political position and the way they selected to remove the theoretical and practical barriers is the main issue of present research. The results, obtaind on the basis of historical and doctrinal sources, show that Kowsaralishahis didn't try to change the religious and political structures despite the existing conditions. But Mastalishahis had accomplished some inconclusive theoretical and practical actions to reach this important aim.
کلیدواژه‌ها [English]
- Nematollahi Sufism
- Shiism
- nineteenth century
- Mohammad Shah Qajar
- Qajar dynasty
)