نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه هنر اصفهان

2 دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشگاه هنر اصفهان

چکیده

خواجه نصیرطوسی از سوی بسیاری متهم به همکاری با اشغالگران مغول و مشروع کردن سلطۀ (قدرت) آنان است؛ این مقاله با استفاده از الگوی هویت کاستلز و نظریۀ گفتمان این فرضیه را دارد که خواجه با بهره بردن از سرنمون اندیشۀ ایرانشهر به ایجاد هویت ایرانی مبادرت ورزیده و مطابق الگوی کاستلز یک هویت برنامه‌دار را به­وجود آورده که بعدها از سوی دیوانسالارانی چون رشیدالدین فضل­الله و فرزندش غیاث‌الدین محمد نیز تعقیب گردیده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identity in Ilkhanid Era on the Basis of Manuel Castell's Theory The Case Study: Discourse analysis of Khwaja Nasīr al-Dīn Tūsī Extracted from Doctoral Thesis Titled: "the Discourse of Iranshar Idea in the Art of Ilkhanids"

نویسندگان [English]

  • Afsaneh Nazari 1
  • Hamid Reza Bakhtiyari Fard 2

1 Assistant Professor in Art University of Isfahan

چکیده [English]

Khwaja Nasīr al-Dīn Tūsī is accused, by many, of collaborating with the Mongol invaders and legitimizing their domination (power). Using the Identity theory of Manuel Castells and discourse theory, the present essay hypothesizes that Khwaja Nasīr has tried to create Iranian Identity utilizing the archetypes of Iranshahr and has founded a programmed identity that was later followed by other bureaucratic characters such as Rashīd al-Dīn Fadlullāh Hamadānī and also his son Qiyas al-Din Mohammad.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Identity
  • Khwaja Nasīr al-Dīn Tūsī
  • the Ilkhanids
  • Manuel Castells
  • discourse
اقبال آشتیانی، عباس، تاریخ مغول، امیرکبیر، تهران، 1384.
الهیاری، فریدون، «فرایند تاریخی تشکیل حکومت ایلخانی و ایران­مداری هلاکوخان»، تاریخ­نامه ایران بعد از اسلام، دورۀ 5، شمارۀ 9، 1–23، 1394.
باستانی پاریزی، محمدابراهیم (ویرایشگر)، تاریخ شاهی، بنیاد فرهنگ ایران، تهران، 1355.
پتروشفسکی، ایلیا پاولویچ، کارل یان و جان ماسون اسمیت، تاریخ اقتصادی اجتماعی ایران در دورۀ مغول، (ی، آژند، مترجم)، اطلاعات، تهران، 1366.
جنکینز، ریچارد، هویت اجتماعی، (ت، یاراحمدی، مترجم)، شیرازه، تهران، 1381.
جوینی، علاءالدین عطاملک بن بهاءالدین محمدبن محمد، تاریخ جهانگشای جوینی، (م، قزوینی، ویرایشگر)، دنیای کتاب، تهران، 1385.
دانا سرشت، علی‌اکبر، «ریاضیات ایران در عهد ساسانی»، معارف اسلامی (سازمان اوقاف). شمارۀ 13، 67–71، 1350.
دیاکونوف، ایگور میخائیلویچ، تاریخ ماد، (ک، کشاورز، مترجم)، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1345.
رحیمی‌ندوشن، مریم، پرونده زرتشت‌پژوهی، «آن‌گاه که زردشت سخن گفت؛ بررسی تاریخ و زمان زردشت با تکیه بر شواهد باستان شناسی با نگاهی به کتاب آن‌گاه که زردشت سخن گفت»، کتاب ماه دین، شمارۀ 186، 56–63، 1392.
رجب‌زاده، هاشم، آیین کشورداری در عهد رشیدالدین فضل­الله، توس، تهران، 1355.
رشیدالدین فضل‌الله همدانی، جامع التواریخ، تاریخ اقوام پادشاهان ختای، (م، روشن، ویرایشگر)، میراث مکتوب، تهران، 1385.
سلطانی، علی‌اصغر، قدرت، گفتمان و زبان، سازوکارهای جریان قدرت در جمهوری اسلامی ایران، نی، تهران، 1384.
طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، (ا، پاینده، مترجم)، اساطیر، تهران، 1353.
طوسی، نصیرالدین محمد بن محمد و حسن بن یوسف، علامه حلی، شرح کشف المراد، اندیشه مولانا، تهران، 1390.
طوسی، نصیرالدین، اخلاق ناصری، (سیاوش خوشدل، ویرایشگر)، فراهانی، تهران، 1389.
طوسی، نصیرالدین، اخلاق ناصری، علمیه اسلامیه، تهران، 1371.
طوسی، نصیرالدین، اخلاق محتشمی، (محمدتقی دانش­پژوه، ویرایشگر)، دانشگاه تهران، تهران، 1377.
فرای، ریچارد نلسون، «هویت ایرانی در دوران باستان»، ایران­نامه، شمارۀ 47، 431-438، 1373.
قاسمی، یارمحمد، «جهانی­شدن تضاد یا توازی هویت­های جمعی خرد و کلان؟»، پژوهش­های فلسفی - کلامی، شمارۀ 15 و 16، 127–154، 1382.
کاستلز، امانوئل، عصر اطلاعات، قدرت هویت، (ا، علیقلیان، ا، خاکباز، و ح، چاووشیان، مترجمین)، (جلد 1-3، ج 2)، طرح نو، تهران، 1380.
گیور. مریم، بختیاری، حمیدرضا، درسنامه وصف خلیج فارس در نقشه­های تاریخی، سپندمینو، تهران، 1393.
کرامتی، یونس، کارنامۀ ایرانیان در زمینۀ نوآوری­های ریاضیات، نجوم و گاه­شماری، اهل قلم، تهران، 1382.
کروولسکی، دوروتیا‌، «احیای نام «ایران» در عهد ایلخانان مغول»، تاریخ روابط خارجی، 1(1)، 1–16، 1378.
مسعودی، علی بن حسین، مروج­الذهب و معادن­الجوهر، (ا، پاینده، مترجم)، (ویرایش پنجم، جلد 1-2)، علمی فرهنگی، تهران، 1374.
مورگان، دیوید، ایران در قرون وسطی، (ع، مخبر، مترجم)، طرح نو، تهران، 1373.
مینوی، مجتبی و محمد اسماعیل رضوانی (ویرایشگران)، نامۀ تنسر به گشنسب، (ویرایش دوم)، خوارزمی، تهران، 1354.
نیولی، گراردو، آرمان ایران، جستاری در خاستگاه نام ایران، (س، م، سید سجادی، مترجم)، مؤسسۀ فرهنگی و هنری پیشین­پژوه، تهران، 1387.
وصاف، شرف­الدین عبدالله شیرازی، تحریر تاریخ وصاف، (ع، آیتی، ویرایشگر)، پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، 1383.
همدانی، رشیدالدین فضل الله، جامع­التواریخ، (م، روشن و م، موسوی)، (جلد، 1-4)، البرز، تهران، 1373.
Barthold, V. V. & J. M. Rogers, “The Burial rites of The Turks and the Mongols”, Central Asiatic Journal. 14(1/3), 195–227, 1970.
Grossberg, Lawrence, “Identity and Cultural Studies- Is That All There Is?” in Stuart Hall and Paul Du Gay, eds., Questions of Cultural Identity London: Sage: 87-107, 1996.
Hall, S, “Introduction: who needs identity?” in Stuart Ital and Pual du Gay, eds., Questions of Cultural Identity, London, 1996.
Jorgensen, Marianne & Louise J. Phillips, Discourse Analysis as Theory and Method, London, Thousand Oaks & New Delhi: SAGE Publications, 2002.
Wendt, Alexander, “Anarchy Is What States Make of It,” International Organization,46, 2: 391-425, 1992.