نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه تاریخ دانشگاه شهید بهشتی
2 دانش آموختة کارشناسی ارشد تاریخ ایران باستان دانشگاه شهید بهشتی
چکیده
ویو (اوستایی: vayu؛ ودایی: vāyú؛ فارسی میانه: wāy) از کهن‌ترین و اسرارآمیزترین ایزدان هندوایرانی است. او در اوستا به‌گونه‌ای برجسته تصویر شده است. در ادبیات پهلوی، وایِ خوب و وایِ بد به‌روشنی از هم تفکیک شده‌اند، اما این شخصیت دوگانة وای محصول تفکری متأخر است و در دوران اولیه ویو شخصیت واحدی بوده است با سیمایی دوگانه. در رام‌یشت، جنبة سازندة طبیعت ویو تصویر شده و به جنبة ویرانگر طبیعتش اشاره‌ای شده است، اما این جنبة ویرانگر به‌وضوح در ائوگمدئچا نشان داده شده و ویو در این نوشته موجودی در حد پیک مرگ است. همچنین به‌نظرمی‌رسد که ویو ایزد بزرگ و برتر در جامعه‌ای بوده که آیین، آداب و اصطلاحات مخصوص به خود داشته است. پاره‌ای از مفاهیم و اصطلاحات آیین ویو با بررسی بخش‌هایی از ائوگمدئچا قابلدرک است. با ظهور دین زردشتی، این ایزد بلندمرتبه تنزل مقام پیدا کرد و به ایزدی زیردست تبدیل شد. آیین پیش‌زردشتیِ کهن مربوط به او نیز رنگ باخت، اما به‌دلیل اینکه نزد پیروانش اهمیّت و محبوبیت داشت، به حیات خویش ادامه داد و بعدها بسیاری از ویژگی‌های خود را به دین زردشتی و شخصیت‌های آن منتقل کرد. در این مقاله شخصیت ویو در ائوگمدئچا و پاره‌ای از جنبه‌های آیین او بررسی شده است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Recognition of Pre-Zoroastrian Cult of Vayu in Aogәmadaēcā
نویسندگان [English]
- Arezoo Rasouli (Taleghani) 1
- Shiva Yousefian 2
1 Assistant Professor in history, Shahid Beheshti University
2 MA. Graduate in Ancient Iran history, Shahid Beheshti University
چکیده [English]
As one of the oldest and most complex Indo-Iranian deities, Vayu has been characterized outstandingly in the Avesta. Although Wāy's dual character is the product of late thinking and he was considered as a dual-faced single character in early periods, there is a very clear distinction between the Good Wāy (Wāy i weh) and the bad Wāy (Wāy i wattar) in Pahlavi literature. The constructive aspect of Vayu's nature is illustrated and his destructive aspect is pointed in Rām Yašt, but the destructive aspect is explicitly expressed in the Aogәmadaēcā and Vayu is the messenger of death in this text. It also seems that Vayu has been the supreme deity in a society that has had its own cult, rituals and special idioms. Some features of his cult are comprehensible by examining specific parts of Aogәmadaēcā. Later, with the advent of Zoroastrianism, this high-ranking deity was reduced in to a subordinate. However, the old pre- Zoroastrian religion lost its color, but because of the importance and popularity among its followers, it survived, and later transferred many of its features to the Zoroastrian religion. It has been tried, in present study, to recognize Vayu's character and some aspects of his religion in Aogәmadaēcā.
کلیدواژه‌ها [English]
- Vayu
- Aogәmadaēcā
- Cult
- Zoroastrianism
- pre-Zoroastrian
)