نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد تاریخ دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری تاریخ اسلام دانشگاه تهران

چکیده

این پژوهش درصدد است تا توصیفی عمیق از اوج­گیری و افول بازرگانی عکا طی سال­های 587ق./1191م. تا 690ق./1291م. ارائه دهد و زمینه­ها و علل پدید آمدن این شرایط را تبیین نماید. عکا در طول تاریخ خود پایگاهی ارزشمند برای تجارت در شرقِ مدیترانه بوده است. پس از فتح به­دست مسلمانان و در دوره­های اموی و عباسی یکی از پایگاه‌هایِ نیروی دریایی مسلمانان به حساب می­آمد. با به قدرت رسیدن طولونیان، راه پیشرفتش هموار گردید؛ به­طوری که در عصر فاطمیان، توانست بار دیگر نقش بازرگانی خود را باز­یابد. در دورۀ حاکمیت صلیبیان، وارد عصر نوینی شد و توانست رقیب قدیمی خویش صور را پشت سر بگذارد. این پژوهش مدعی است که عکا طی این سده ابتدا به مقام پیشتازی در میان بنادر شام رسیده و حتی مرکز فرماندهی بازرگانی صلیبیان بوده، ولی با تغییر جهت یافتن مسیرهای تجاری اندک اندک راه افول را در پیش گرفته است. نتایج حاصله حاکی از آن است که عکا قبل از شروع این سده اوج­گیری خود را آغاز نمود و توانست با آغاز این سده به عنوان مهم­­ترین بندرِ تجاریِ شرقِ مدیترانه مطرح شود، اما در نهایت با حملۀ مغولان به شام و انحرافِ مسیرهایِ بازرگانی، به سمت افول حرکت کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Vicissitudes of the Commercial Economy of Acre from 1191 AD until 1291 AD

نویسندگان [English]

  • Rasoul Jafarian 1
  • Masoud Vakilitanha 2

1 Professor, of History University of Tehran

2 PhD student in Islamic History, University of Tehran

چکیده [English]

The present research seeks to provide a description of the rise and fall of the Acre’s trade between 1191 AD and 1291 AD. Throughout its tumultuous history, this city became a valuable base for the trade of the eastern Mediterranean civilizations. By the Muslim conquest, Acre was considered as the naval base under the Umayyads and Abbásids. With the rise of the Tulunids, the path to Acre’s progress was levelled, so that during the Fatimid period, Acre was able to regain its commercial role. During the Crusades, Acre appeared successful, and even turned the Tyre down, replaced it with four commercial networks. In this descriptive-analytical study, we seek to examine the commercial position of the port of Acre during the Crusades and to seek historical evidences of its flourishing and declining causes. The results show that the port of Acre was able to gain a significant foothold on the eastern shores of the Mediterranean at the beginning of this century, but with the Mongol invasion of the Levant and the change of trade routes, the Acre port declined.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Acre
  • Latin Kingdom of Jerusalem
  • Italians
  • War of Saint Sabas
  • Mongols
ابن‌اثیر، عزالدین ابوالحسن، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصادر، 1385.
ابن‌جبیر، محمد بن احمد، تذکره بالأخبار، حققها و قدم لها: علی کنعان، ابوظبی، الموسسة العربیه للدراسات و النشر- دارالسویدی، 2008.
ابن‌شداد، بهاءالدین، النوادر السلطانیه، تحقیق: جمال‌الدین شیال، قاهره، مکتبه الخانجی، 1415.
ابن‌قلانسی، حمزه بن اسد، ذیل تاریخ دمشق، بیروت، مطبعه الآباء الیسوعیین، 1908.
ابوشامه، عبدالرحمن‌ بن اسماعیل، الروضتین فی اخبار الدولتین، حققه و علق علیه ابراهیم الزبیق، بیروت، مؤسسه الرساله، 1418.
ادریسی، محمد بن محمد، نزهةالمشتاق، بیروت، عالم الکتب، 1409.
بالار، میشل، جنگ­های صلیبی و شرق لاتینی، ترجمۀ عبدالله ناصری­طاهری، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1392.
بلاذری، احمد بن یحیی، فتوح البلدان، بیروت، دار و مکتبه الهلال، 1988.
بنداری، فتح­‌ بن علی، سنا البرق الشامی، تحقیق فتحیه النبراوی، مصر، مکتبه الخانجی، 1979.
جوهری، اسماعیل ­­بن حماد، الصحاح، تحقیق احمد عبدالغفور عطار، بیروت، دارالعلم للملایین، 1404.
خلیل­بن احمد، العین، تحقیق مهدی المخزومی و ابراهیم السامرائی، بیروت، مؤسسه الأعلمی، 1408.
شارتری، فوشیه، الإستیطان الصلیبی فی فلسطین، ترجمه و دراسه و تحقیق قاسم عبده ‌قاسم،          قاهره، دارالشروق، 1422.
 قدامه ­‌بن جعفر، الخراج و صناعه الکتابه، شرح و تعلیق محمدحسین الزبیدی، بغداد، دارالرشید، 1981.
مقدسی، محمد بن احمد، أحسن ‌التقاسیم، لیدن، مطبع بریل، 1877.
مهلبی، حسن ‌بن احمد، الکتاب العزیزی، جمعه و علق علیه تیسیر خلف، دمشق، التکوین للطباعه، 2006.
ناصرخسرو، سفرنامۀ ناصر خسرو، به ‌کوشش محمد دبیرسیاقی، تهران، زوار، 1381.
نویری، احمد بن عبدالوهاب، نهایة الأرب، قاهره، دارالکتب و الوثائق القومیه، 1423.
Abulafia, David, “the Impact of the Orient: Economic Interactions between East and West in the Medieval Mediterranean”, in Dionisius A. Agius and Ian Richard Netton (eds.), Across the Mediterranean Frontiers: Trade, Politics and Religion, 650-1450, Brepols, Turnhout, 1997, 1-40.
ـــــــــــــــــــــــــــــــ, the Great Sea: A Human History of the Mediterranean, Published by Penguin Books Ltd., London, 2011.
Amitai-Preiss, Reuven; Mongols and Mamluks, Cambridge University Press, 1995.
Avni, Gideon, the Byzantine-Islamic transition in Palestine, Oxford University Press, 2014.
Balard, Michel, “European and Mediterranean trade Networks”, in Benjamin Z.    Kedar and Merry E. Wiesner-Hanks (eds.), the Cambridge World History, Vol. V, Cambridge University Press, 2015, 257-286.
Boas, Adrian J, Crusader Archaeology, Routledge, London & New York, 1999.
ــــــــــــــــــــــــــــــ, Jerusalem in the time of the Crusades, Routledge, London & New York, 2001.                                                                 
ــــــــــــــــــــــــــــــ, “Domestic life in the Latin East”, in Adrian J. Boas (ed.), the Crusader World, Routledge, London & New York, 2016, 544-567.
Constable, Olivia Remie, “Funduq, Fondaco, and Khan in the wake of Christian commerce and Crusade”, in Angeliki E. Laiou and Roy Parviz Mottahedeh (eds.), the Crusades from the Perspective of Byzantium and the Muslim World, Dumbarton Oaks Trustees for Harvard University, Washington D. C., 2001, 145-156.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ, Housing the stranger in the Mediterranean World, Cambridge University Press, 2003.
Dotson, John E., “Trade, Western European”, in Joseph R. Strayer(ed.), Dictionary of the Middle Ages, Vol.12, Charles Scribner’s sons, New York, 1989, 108-116.
Edde, Anne-Marie, “Bilad al-Sham, from the Fatimid conquest to the fall of the Ayyubids (359-658/970-1260)”, in Mribel Fierro (ed.), The New Cambridge History of Islam, Vol. 2, Cambridge University Press, 2010, 161-200.
EI2.
Favreau-Lilie, Marie-Luise, “Genoa”, in Alan V. Murray (ed.), the Crusades, Vol. II, ABC-CLIO Co., Santa Barbara, 2006a, 501-505.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ, “Tyre”, in Alan V. Murray (ed.), the Crusades, Vol. IV, ABC-CLIO Co., Santa Barbara, 2006b, 1210-1211.
Jackson, Peter, the Mongols and the West 1221-1410, Routledge, London & New York, 2005.
ــــــــــــــــــــــــــــ, the Mongols and the Islamic World, Yale University Press, New Haven & London, 2017.                                    
Jacoby, David, “the trade of crusader Acre in the Levantine context”, Archivio Storico Del Sannio, n. s., 3. Benevento, 1998, 103-120.
ـــــــــــــــــــــــــــ, “The fonde of Crusader Acre and Its Tariff: some new considerations”, in M. Balard and Others (eds.), Dei Gesta per Francos. Etudes sur les croisades dediees a Jean Richard, Ashgate publishing Company, Aldershot, 2001a, 277-293.
ـــــــــــــــــــــــــــ, “X. Silk crosses the Mediterranean”, in David Jacoby, Byzantium, Latin Romania and the Mediterranean, Collected Articles, Ashgate Publishing Ltd., Aldershot, 2001b, 55-77.
ـــــــــــــــــــــــــــ, “Silk Economics and Cross-Cultural Artistic Interaction: Byzantium, the Muslim World, and the Christian West”, Dumbarton Oaks Trustees for Harvard University, Vol. 58, 2004, 197-240.
ـــــــــــــــــــــــــــ, “Acre”, in Alan V. Murray (ed.), the Crusades, Vol. I, ABC-CLIO Co., Santa Barbara, 2006a, 9-12.
ـــــــــــــــــــــــــــ, “Economy of the Levant”, in Alan V. Murray (ed.), the Crusades, Vol. II, ABC-CLIO Co., Santa Barbara, 2006b, 374-377.    
ـــــــــــــــــــــــــــ, “Outremer: Italian Communities”, in Alan V. Murray (ed.), the Crusades, Vol. III, ABC-CLIO Co., Santa Barbara, 2006c, 920-922.
Jacques de Vitry, The history of Jerusalem, Translated by Aubrey Stewart, Palestine Pilgrims Text Society, London, 1896.
Jotischky, Andrew, Crusading and the Crusader States, Routledge, London & New York, 2013.
Kennedy, Hugh, Crusader Castles, Cambridge University Press, 1994.
Lane, Frederic, Venice: A Maritime Republic, Johns Hopkins University Press, 1973.
Petersen, Andrew, Towns of Palestine under Muslim Rule, British Archaeological Reports, No.1381, Oxford, 2005.
Phillips, Jonathan, “the Latin East, 1098-1291”, in Jonathan Riley-Smith (ed.), the Oxford History of the Crusades, Oxford University Press, 1999, 111-137.
Phocas, Joannes, The Pilgrimage of Joannes Phocas in the Holy Land, Translated by Aubrey Stewart, Palestine Pilgrims text Society, London, 1889.
Pococke, Richard, a Description of the East and some other countries, Vol. II, Part I, Printed for the author by W. Bowyer, London, 1743.
Prawer, Joshua, “Social Classes in the Latin Kingdom: the Franks”, in Norman P. Zacour and Harry W. Hazard (eds.), A History of The Crusades, Vol. V, the University of Wisconsin Press, 1985, 117-192.
Pryor, John H., Geography, Technology, and War: Studies in Maritime History of the Mediterranean 649-1571, Cambridge University Press, 1988.
Riley-Smith, Jonathan, “Government in Latin Syria and the commercial privileges of foreign merchants”, in Derek Baker (ed.), Relations between East and West in the Middle Ages, Edinburgh University Press, 1973, 109-133.
Robbert, Louise Buenger, “Venice and the Crusades”, in Norman P. Zacour and Harry W. Hazard (eds.), A History of The Crusades, Vol. V, the University of Wisconsin Press, 1985, 379-451.
Runciman, Steven, A History of the Crusades, Vol. ΙΙΙ, Cambridge University Press, 1951.
Sanudo, Marino, The Book of the secrets of the faithful of the Cross, Translated by Peter Lock, Ashgate Publishing Ltd., Farnham, 2011.
Schick, Robert, “Archaeological sources for the History of Palestine”, Near Eastern Archaeology, Vol. 61, No.2, 1998, 74-108.
Stern, Edna J., “Maritime Commerce in the Latin East as reflected in the import of Ceramics”, in Adrian J. Boas (ed.), the Crusader World, Routledge, London & New York, 2016, 519-543.
Theoderich, Description of the Holy Places, Translated by Aubrey Stewart, Palestine Pilgrims text society, Londen, 1891.      
Walmsley, Alan, “Production, exchange and regional trade in the Islamic East Mediterranean: old structures, new systems?” In Inge Lyse Hansen and Chris Wickham (eds.), the long Eighth Century, BRILL, Leiden-Boston-Koln, 2000, 265-343.
William of Tyre, A History of Deeds Done Beyond the Sea, Translated and Annotated by Emily A. Babkcock and A.C. Kery, Columbia University Press, New York, 1943.