نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فرج الله احمدی ¹
• ابوالفضل سلمانی گواری ²
• شهاب الدین سمنان ³

¹ دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تهران

² دانش آموختۀ دکترای تاریخ اسلام دانشگاه تهران

³ دانش آموختۀ کارشناسی ارشد تاریخ اسلام دانشگاه تهران

چکیده

بغداد بیش از پنج قرن مرکز خلافت جهان اسلام بود که در سال 656 ه‍. به دست مغولان سقوط نمود، لذا این حادثه مهم‌ترین رخدادِ تأثیرگذار در تحولات سیاسی آن عصر به شمار می­رود. راهبردهای نظامی امپراتوری مغولان آن­ها را قادر ساخت تقریباً تمام قارۀ آسیا و بخش‌هایی از شرق اروپا را زیر سلطۀ خود درآورند؛ آن­ها فناوری‌های مفیدی را برای حمله به استحکامات از فرهنگ‌های دیگر اقتباس و کارشناسان فنی خارجی را در ساختارهای نظامی خود وارد کردند. این ساختار نظامی بسیار انعطاف‌پذیر بود و به ارتش مغول اجازه می‌داد تا به‌صورت گروه­های گسترده حمله کرده تا دشمن را محاصره نمایند یا آن­ها را به کمین سوق ‌دهند تا بتوانند یک ارتش فراری و شکست‌خورده را از بین ببرند. در همین راستا، پژوهش حاضر درصدد پاسخ به این پرسش است که راهبردهای نظامی مغولان چه تأثیری در سقوط بغداد داشته است؟ این تحقیق به روش توصیفی تحلیلی راهبردهای نظامی مغولان در تسخیر بغداد را مورد ارزیابی و تحلیل قرار خواهد داد. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که سازمان­های نظامی و استراتژی­هایی که آن­ها اعمال نمودند، نقش بسیار مهمی در سقوط بغداد بعد از پنج قرن مرکزیت دارالخلافه داشته است. استفاده از ادوات نظامی سبک، منجنیق (دیوارکوب)، پیکارهای نامنظم، استفاده از نگاه مشورتی و ارزیابی تفکر عوام و خواص با مسئلۀ سقوط، تعقیب و گریز و حرکت به‌صورت چندجانبه مهم‌ترین عامل موفقیت مغولان بوده است.

کلیدواژه‌ها

• راهبرد نظامی
• مغولان
• بغداد
• خلافت عباسی
• سقوط

عنوان مقاله [English]

The Mongols’ Military Strategies and the Downfall of Baghdad (656 AH)

نویسندگان [English]

• Farajullah Ahmadi ¹
• abolfazl salmani gavari ²
• Shahabaldin Semnan ³

¹ Associate Professor, Department of History, University of Tehran

² PhD student in Islamic History, University of Tehran

³ Graduate of Islamic History, University of Tehran

چکیده [English]

Baghdad was the center of the caliphate of the Islamic world for more than five centuries. It was conquered by the Mongols in 656 AH, so this is the most important event in the political developments of that time. The military strategies of the Mongol empire enabled them to conquer almost the entire continent of Asia and parts of Eastern Europe. They adopted useful technologies for attacking fortifications from other cultures, and employed foreign technical experts. Their military structure was very flexible, and allowed the Mongol army to attack in large groups to besiege the enemy or ambush them in order to destroy a fugitive and defeated army. Thus, the present study seeks to find out what effects the Mongol military strategies had on the downfall of Baghdad. The article adopts a historical method in analyzing and explaining the military strategies of the Mongols in the conquest of Baghdad. The findings indicate that the weak structure of the caliphate, their military organizations, and the strategies they implemented played a very important role in the fall of Baghdad after five centuries of centralization of the caliphate. The use of light military equipment and catapults, their adoption of irregular warfare, consultation, and the evaluation of public opinion were the most important factors in the success of the Mongols.

کلیدواژه‌ها [English]

• Military strategy
• Mongols
• Baghdad
• Abbasid Caliphate
• Downfall