نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 تاریخ- دانشکده ادبیات و علوم انسانی- دانشگاه خلیج فارس-بوشهر- ایران

2 تاریخ- دانشکده ادبیات و علوم انسانی- خلیج فارس- بوشهر- ایران

چکیده

دو نفر از روشنفکران بهبهان که در انقلاب مشروطه نقش داشتند ابوطالب بهبهانی و میرزا معین­الاسلام بهبهانی بودند. ابوطالب بهبهانی با کتاب «منهاج العلی» یا «رساله­ای دربارۀ حکومت قانون»، از قانون­خواهی، مجلس و مشروطه سخن به­میان آورده و سعی در تشویق و تحریک ناصرالدین­شاه پادشاه قاجار به انجام اصلاحات و تغییر و تحول داشته است. معین­الاسلام بهبهانی هم با کتاب «مفتاح التمدن فی سیاسه المدن» یا کلیدهای پیشرفت در سیاست اجتماعی، اندیشه­های سیاسی دوران مشروطه و پس از آن را مورد­توجه قرار داد. وی مسائل سیاسی و اجتماعی دوران مشروطه و مفاهیمی چون «پیدایش ملت»، «ارتش ملی»، «وکلای ملی»، اصلاحات در ایران و چالش­های مشروطه بعد از پیروزی آن را مورد­مطالعه و بررسی قرار داده است. سؤال پژوهش حاضر این است که ابوطالب و معین­الاسلام بهبهانی از روشنفکران بهبهان چه نقشی در انقلاب مشروطه داشته­اند. و این پژوهش بر این فرض مبتنی است، ابوطالب بهبهانی به عنوان یک نظریه­پرداز، در تدوین مبانی و تشکیل مفاهیم مشروطه، و میرزا معین­الاسلام بهبهانی به عنوان یک اصلاح­گر در تدوین راه­های بهبود و اصلاح نظام مشروطه نقش اساسی داشته­اند. روش تحقیق حاضر در این مقاله، توصیفی و تحلیلی است و ماهیتی کیفی دارد، تکنیک­های این تحقیق نیز با توجه مقتضیات، بیشتر به شیوۀ کتابخانه­ای بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The role of Behbahan Intellectuals in the Constitutional Revolution

نویسندگان [English]

  • habibollah saeedinia 1
  • Haeidar Babolinia 2

1 History- Humanities- Persian Gulf University- Bushehr- Iran

2 History. Humanities. PGU. Bushehr.Iran

چکیده [English]

Two of the Behbahan intellectuals who were involved in the Constitutional Revolution were AbutalebBehbahani and MirzaMoin al-Islam Behbahani. AbutalebBehbahani has spoken of lawmaking, parliament, and the constitution in his book, "The Manhajul al-Ali" or "A Treatise on the Rule of Law", and has tried to encourage and stimulate the Qajar king Nasser al-Din. Mu'in al-Islam Behbahani also addressed the political ideas of the constitutional period and afterwards with the book Miftafa al-Tamdani fi Sayyid al-Mudn, or the Keys to Advancement in Social Policy. He has studied the political and social issues of the constitutional era and concepts such as the emergence of the nation, the "national army", the "national lawyers", the reforms in Iran and the constitutional challenges after its victory. The question of the present study is what role did Abu Talib and Moin al-Islam Behbahani, the intellectuals of Behbahan, play in the Constitutional Revolution? And this research is based on the assumption that Aboutaleb Behbahani as a theorist, in formulating the principles and formation of constitutional concepts, and Mirza Moin al-Islam Behbahani as a reformer have played a key role in formulating ways to improve and reform the constitutional system. The research method used in this article is descriptive and analytical and has a qualitative nature.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Constitutional
  • Behbahan
  • Constitution
  • Parliament
  • National Government
آبراهامیان، یرواند، ایران بین دو انقلاب، ترجمۀ احمد گل­محمدی و محمد­ابراهیم فتاحی، چاپ ­ششم، نشر نی، 1379.
آدمیت، فریدون، ایدئولوژی نهضت مشروطیت ایران، جلد دوم، چاپ اوّل، روشنفکران، بی­تا.
ـــــــــــــــ، فکر آزادی و مقدمۀ نهضت مشروطیت، تهران، سخن، 1340.
اقبال آشتیانی، عباس، تاریخ ایران پس از اسلام، نگارستان، چاپ چهارم، تهران، کتاب، 1386.
الگار، حامد، دین و دولت در ایران، ترجمۀ ابوالقاسم سری، چاپ دوم، تهران، توس، 1369.
بامداد، مهدی، شرح رجال ایران، جلد چهارم، تهران، زوّار، 1371.
بهبهانی، ابوطالب، منهاج العلی، به کوشش حوریه سعیدی، تهران، میراث مکتوب، 1389.
بهبهانی، میرزا­محمد معین­الاسلام، مفتاح التمدن فی سیاسه المدن به کوشش علی­اصغر حقدار، تهران، نشر مهرنامگ، 1385.
حائری، عبدالهادی، تشیع و مشروطیت در ایران، چاپ اول، تهران، امیرکبیر، 1360.
ــــــــــــــــــ، نخستین رویارویی­های اندیشه­گران ایران با دو رویه تمدن بورژوازی غرب، چاپ اول، تهران، امیرکبیر، 1367.
زیبا­کلام، صادق، سنت و مدرنیته، شریف کاشانی، چاپ چهارم، تهران، روزنه، 1379.
شمیم، علی­اصغر، ایران در دورۀ سلطنت قاجار، چاپ سوم، تهران، علمی و شرکت چاپ، 1371.
فوران، جان، مقاومت شکننده، ترجمۀ احمد تدوین، چاپ ششم، تهران، رسا، 1387.
کرمانی، ناظم­الاسلام، تاریخ بیداری ایرانیان، چاپ هشتم، تهران، امیرکبیر، 1387.
کسروی، احمد، تاریخ مشروطۀ ایران، چاپ شانزدهم، تهران، امیرکبیر، 1370.
مزینانی، محمدصادق، تمایز مشروطه­خواهان مذهبی و غرب­گرا و با تطبیق آن بر انقلاب اسلامی، چاپ دوّم، قم، مؤسسۀ بوستان کتاب، 1390.
ملک­زاده، مهدی، تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، جلد اول تا پنجم، چاپ اول، تهران، سخن، 1383.
میلانی، عباس، تجدد و تجدد ستیزی در ایران ، چاپ اول، تهران، نشر آینه، 1378.
نصر، سید­تقی، ایران در برخورد با استعمارگران، چاپ اول، تهران، شرکت مؤلفان و مترجمان ایران، 1363.