نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• خدیجه عالمی ¹
• یوسف حیدرنژاد ²

¹ عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه تهران

² دانشجوی دکترای تاریخ اسلام گروه تاریخ دانشگاه تهران

چکیده

چالش اساسی برای حاکمیت مسلمان گورکانی، ایجاد سازگاری اجتماعی در جامعۀ تحت­‌حاکمیت خویش بود. در این میان داراشکوه به عنوان یک شاهزاده، از جمله افرادی است که چنین تفکری را از طریق ایده‌های وحدت­‌طلبانه‌­ای از ادیان اسلام و هندوئیسم، و با تکیه بر اشعار فارسی پرورش و ارائه داد. زبان و ادبیات فارسی همواره به عنوان یکی از عوامل انتقال­‌دهندۀ مفاهیم اخلاق اسلامی در شبه قارۀ هند ایفای نقش کرده‌است. ازاین­‌رو شعرای فارسی زبان در دربار سلاطین مسلمان هند، در تقویت رویکردهای اسلامی در شبه قاره هند نقش به­‌سزایی داشته‌­اند. چنان­که داراشکوه، در تقویت اخلاق اسلامی کوشید و آن را در اشعار خویش متبلور نمود. این پژوهش بر آن است تا به این مسأله بپردازد که داراشکوه کدام شیوه­‌های اخلاقی را به­‌منظور ترمیم اخلاق اجتماعی و اصلاح جامعه با رویکرد اسلامی ارائه کرده‌است. در پاسخ به سؤال مذکور این مدعا که داراشکوه با طرح محوریت استاد و عشق متصوفانه، در صدد گسترش و ترمیم اخلاق اسلامی در جامعه شبه قاره برآمد، مورد بررسی قرار­گرفته‌­است. دستیابی به این مطلب که داراشکوه به طرح شاخص­‌های اخلاق اسلامی در حوزه فردی و اجتماعی پرداخت و با اتخاذ تفکر صلح‌­کل در اشعار خویش، امکان ارتقای رفتار مخاطبان خود (خواص و عوام) را در شبه قارۀ هند فراهم نمود، از جمله دستاورد این نوشتار به‌شمار می‌­رود. این پژوهش با تکیه بر اشعار داراشکوه، آثار موجود از آن و تحقیقات صورت­‌گرفته در­این‌­باره، به تحلیل تاریخی مؤلفه­‌های اصلاح جامعه در دیوان داراشکوه پرداخته‌­است.

کلیدواژه‌ها

• داراشکوه
• عشق متصوفانه
• طریقت قادریه
• اخلاق
• صلح کل

عنوان مقاله [English]

Historical Analysis of the Components of Society Reform in Darashikoh's Poems

نویسندگان [English]

• khadijeh alemi ¹
• yosef heidarnejad ²

¹ Member of the Faculty of History Department of Tehran University

² Member of the facuPhD student of Islamic History, Department of History, University of Tehranlty of Tehran University

چکیده [English]

The main challenge for Gorkani Muslim government was creating a social harmony in the society under its rule. In the meantime, Darashikoh, as a prince, is among the people who cultivated and presented such thinking through the integrating ideas of Islam and Hinduism, on the basis of Persian poems. Persian language and literature has always played a role as one of the factors for transmitting the concepts of Islamic ethics in the Indian subcontinent. Therefore, the Persian poets in the court of the Indian Muslim sultans played a significant role in strengthening Islamic approaches in that region. Therefore, Darashikoh tried to strengthen the Islamic morality and crystallized it in his poems. This research aims to address the issue of which ethical methods Darashikoh has presented in order to restore the social ethics and reform society with an Islamic approach. In response to the mentioned question, the following claim has been investigated that Darashikoh aimed to expand and restore Islamic ethics in the society of the subcontinent with the centrality of the master and mystical love. Achieving this matter, Darashikoh dealt with the design of Islamic ethics indicators in the individual and social spheres and by adopting the idea of ​​total peace in his poems, he made it possible to improve the behavior of his audience (both the learned and the common people) in the Indian subcontinent. This research was done by the study of Darashikoh's poems, and deals with the historical analysis of the components of the reform of the society in his court.

کلیدواژه‌ها [English]

• Magnificence
• Mystical Love
• Qadiriyya Tariqa
• ethics
• Total Peace