نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار و عضو هیأت علمی گروه تاریخ دانشگاه خوارزمی

2 دانشجوی دکترای تاریخ دانشگاه خوارزمی

چکیده

تحولات ناشی از جنگ اول جهانی و تأسیس حکومت پهلوی، سبب بروز شرایطی در فضای سنتی ایران شد که ضرورت بودجه‌نویسی مدون جهت تعیین تکلیف وزارتخانه‌ها، به منظور رسیدگی به امور مالی خویش را، به امری بسیار مهم مبدل کرد. در همین راستا عدم توانایی تطبیق بین سیاست و عملکرد مالی دولت‌ها، می‌توانست تا آنجا در ادامه حیات سیاسی آنان زیان‌آور باشد که حتی دولتی را به تزلزل و سقوط بکشاند. بررسی وضعیت وزارت معارف به‌عنوان یکی از ارکان مهم در برنامۀ همۀ دولت‌های صاحب قدرت سیاسی کشور، نیازمند تحقیق در خصوص تطبیق یا عدم تطبیق این دو مسئله است. این پژوهش درصدد پاسخگویی به این سؤال است که تا چه میزان عملکرد مالی دولت­‌ها و تخصیص بودجه به وزارتخانه مذکور،­ با سیاست­های مالی تعیین شده به عنوان برنامۀ کاری کابینه هر نخست‌­وزیر تطبیق داشته‌است. هدف این پژوهش تحلیل میزان همگرایی این دو مؤلفه با یکدیگر است که نمود اصلی آن در بودجه‌نویسی وزارتخانه‌ها متبلور می‌گردید. یافته‌های این پژوهش نشانگر عدم تطبیق این دو عامل است که این مسئله در تناقض با سیاست مالی دولت‌ها در خصوص تأکید بر گسترش معارف در برنامه کابینه نخست‌وزیران قرار داشت. در این پژوهش از روش کلیومتریک در تحلیل منابع کتابخانه‌ای و اسناد کمک گرفته‌شده­‌است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Impacts of Governments' Financial Policy on Changes in the Budget of the Ministry of Education During the Time of Pahlavi I

نویسندگان [English]

  • Foad Pouraryan 1
  • Azar Ardianian 2

1 Associate Professor, Department of History, Kharazmi University, Tehran.

2 Ph.D. Student, Department of History, Kharazmi University, Tehran

چکیده [English]

The changes caused by the World War I and the establishment of the Pahlavi dynasty provided the emergence of some new conditions in the traditional atmosphere of Iran, which made the necessity of codified budgeting to determine the duties of the ministries in terms of inquiring about their financial affairs. In this regard, inconsistency between the politics and the performance of governments could be harmful to the existence of political life, to the extent that it could even lead to instability and overthrow of a government. Evaluation and assessment of the status of Ministry of Education as one of the important elements in all governments scheme, requires investigation of these two issues. This research tries to answer the question that to what extent the financial performance of the governments and the budget allocation to this ministry have been matched with the financial policies determined as the work plan of the cabinet of each prime minister. Also, this research seeks to analyze the degree of convergence of these two issues, which manifests itself in the budgeting of ministries. The findings of this research indicate inconsistencies of these two factors. This issue was in contradiction with the government's financial policy regarding the emphasis on the developments of education in the program of the cabinet of prime ministers. In this research, cliometric method has been used in the analysis of library resources and documents.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Budget
  • Financial policies
  • Ministry of Education
  • Pahlavi the first
  • National Assembly
منابع
ابراهیمی نژاد،مهدی و فرج وند، اسفندیار، بودجه از تنظیم تا کنترل، تهران، سمت، 1380.
اقبال، عباس و دیگران، وزارت در عهد سلاطین بزرگ سلجوقی( تاریخ تشکیل این سلسله تا مرگ سلطان سنجر( 432-552)، تهران، دانشگاه تهران،1384.
اکبری، محمدعلی، تبار شناسی هویت جدید ایرانی، تهران، علمی و فرهنگی، 1384.
بیان آماری تحولات اقتصادی و اجتماعی ایران در دوران پر افتخار دودمان پهلوی 2535، مرکز اسناد مجلس‌شورای‌اسلامی، چاپ مرکز آمار ایران. شماره ثبت 24367
پیرنیا، حسن، مالیه عمومی، مالیاتها و بودجه، تهران، ابن سینا، 1348.
پیگولوسکایا و دیگران، تاریخ ایران (از دوران باستان تا پایان سده هجدهم)، ترجمه کریم کشاورز، تهران، پیام، 1352.
تقی زاده، حسن،  مقالات، به کوشش ایرج افشار، جلد4، تهران، شکوفان، 1351.
تکمیل­همایون، ناصر، آموزش و پرورش در ایران، تهران، دفتر پژوهش­های فرهنگی، 1385.
حتی، فیلیپ خوری، تاریخ عرب، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، آگاه،1380.
مکی، حسین، تاریخ بیست ساله ایران، جلد چهارم، ناشر علمی، سال چاپ 1380
ساناساریان، الیز، جنبش حقوق زنان در ایران، ترجمه نوشین احمدی خراسانی، تهران، اختران، 1384.
سینائی، وحید، دولت مطلقه، نظامیان و سیاست در ایران، تهران، کوپر، ۱۳۸۴.
صدر، محسن، خاطرات صدرالاشرف، تهران، وحید، 1364.
صدیق، یادگار عمر، 2، تهران، امیرکبیر، 1345.
ضیایی، منوچهر، مجموعه قوانین بودجه برنامه و سایر قوانین و مصوبات مربوط از سال ۱۲۸۵ تا سال  ۱۳۴۳، تهران، سازمان مدیریت و برنامه ریزی،1383.
فرزیب، علیرضا، بودجه­ریزی کاربردی در ایران، تهران، شرکت تعاونی کارآفرینان فرهنگ و هنر، 1386.
رودی، ماتی، آموزش و پرورش در دوره رضاشاه، رضاشاه و شکل گیری ایران نوین (مجموعه مقالات)، ترجمه مصطفی ثاقب­فر، تهران، نیل، 1387.
 ضیایی ،منوچهر ،مجموعه قوانین بودجه برنامه و سایر قوانین و مصوبات از سال 1285تا سال 1343، سازمان اسناد ملی ایران.
مشروح مذاکرات مجلس‌شورای‌ملی، دوره 5، جلسه 11، 1303.
----------------------------، دوره 6، جلسه 14، پنجم مهرماه 1305.
----------------------------،  دوره 11 ،جلسه 5، اول مهر ماه 1316.
----------------------------، دوره 12، جلسه 117، 30 شهریور 1320.
----------------------------،  دوره 12 ،جلسه1، سوم آبان 1318.
----------------------------، دوره 7 ، جلسه7 ‏، 29 آبان‌ماه 1307.
----------------------------، دوره9 ، جلسه 34 ، 26 شهریور 1312.
----------------------------، دوره‏8 ، جلسه 6 ، 5 بهمن ماه 1309.
----------------------------،دوره 12، جلسه 5، 20 آبان 1318.
----------------------------، دوره 7، جلسه 114، 14 خرداد ماه 1306.
----------------------------، دوره، 12، جلسه 45، 9 تیر 1319.
میرزا­سمیعا، محمدسمیع، تذکره الملوک (سازمان اداری حکومت صفوی)، تعلیقات مینورسکی، ترجمه مسعود رجب­نیا، تهران، امیرکبیر، 1378.
 
منابع انگلیسی
Farazmand, ali, Handbook of comparative and development public administration public administration and public policy(new York)574, 2001.
Mohamadi& Ghaini, Z. History of Iran children literature.tehran:children Research Institution, vol.4, 6th ed, 2002.