نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد مدعو دانشگاه ایلام، دانش‌آموخته دکتری تاریخ ایران، دانشگاه پیام نور تهران، تهران، ایران.

10.22059/jhss.2022.332535.473491

چکیده

کشف آمریکا یا به تعبیر ایرانیان عصر قاجاریه، «ینگی دنیا» یکی از رخدادهای بسیار مهم در تاریخ جهان به‌شمار می‌رود؛ که بسیاری از کشورهای دنیا را تحت تأثیر خود قرار داد. ایران از جمله کشورهایی بود که در دوره قاجار به اهمیت این کشور پی برد. مقاله حاضر با روش توصیفی- تحلیلی، و با تکیه بر مطبوعات و اسناد منتشر نشده درصدد پاسخ به این سوال‌هاست: پدیده مهاجرت گسترده مردم سایر نقاط جهان به آمریکا بعد از کشف آن توسط کریستف کلمب چگونه در ایران بازتاب یافت؟ دلایل این مهاجرت‌ها چه بود و این آگاهی‌ها چه پیامدهای برای ایرانیان به دنبال داشت؟ یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که به دنبال کشف قاره آمریکا ده‌ها هزار مهاجر از سراسر جهان به دلیل سیاست‌های موثر دولت آمریکا و عوامل جاذبه‌ای همچون وجود زمین حاصل‌خیز، کشف معادن طلا، آزادی و دموکراسی به این کشور مهاجرت کردند و منبع تحولی عظیم شدند.
این تحولات و دگرگونی‌های سریع در آمریکا به شدت مورد توجه روشنفکران، جراید و دیپلمات‌های ایرانی قرار گرفت به طوری که آنها با بازتاب این مطالب آحاد جامعه را از منافع مهاجرت به آمریکا و به طور کلی با چند وچون مهاجرت به این کشور آشنا کردند. سرانجام این اقدام منجر به این شد که بعد از مشروطه تعداد بسیاری زیادی از ایرانیان برای یافتن شغل و کسب علم آمریکا را بر دیگر کشورهای غربی ترجیح دهند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The phenomenon of immigration to the United States from the perspective of Qajar Iranians and its consequences

نویسنده [English]

  • جهانی jahani

Visiting Professor, Ilam University, PhD student in Iranian History, Payame Noor University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

The discovery of the United States, or “Yengi donya” as the Iranians call it in the Qajar era, is one of the most important events in world history, which affected many people around the world. Iran was one of the countries that realized the importance of the new world during the Qajar period.
This article with a descriptive-analytical method and relying on the press and unpublished documents seeks to answer these questions that how was the phenomenon of mass immigration to the United States reflected in Iran after the discovery of this continent by Christopher Columbus? What were the reasons and consequences of this migration and did it lead to the migration of Iranians to the United States?
The findings of the research indicate that following the discovery of the American continent, tens of thousands of immigrants from all over the world immigrated to this country due to the effective policies of the American government and attractive factors such as the presence of fertile land, the discovery of gold mines, freedom and democracy, and became a source of huge transformation.
These developments and rapid transformations in the United States were strongly noticed by Iranian intellectuals, newspapers and diplomats, so that by reflecting these materials, they introduced the members of the society to the benefits of immigrating to America and in general, how and why to immigrate to this country.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Immigration
  • United states
  • Qajar period
  • Press
  • Diplomats
  • Iranian students
کتابنامه
اداره اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه (استادوخ)، 1306ق، کارتن20، پوشه 3: 4.1.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 1306ق، ک20، پ3: 16، 13.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 1321ق، ک11، پ5: 125.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 1325ق، ک9، پ4: 62.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 1328ق، ک20، پ1: 38.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 1328ق، ک26، پ11: 3
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 1329ق، ک 20، پ 1: 16-14.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 1329ق، ک 20، پ 1: 361- 358.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 1329ق، ک20، پ1: 507.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 1329ق، ک36، پ14: 5.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 1329ق، ک36، پ14: 15.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 1329ق، ک36، پ14: 24
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 1329ق، ک36، پ14: 33
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 1329ق، ک36، پ14: 15.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 1330ق، ک21، پ3: 4-1
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 1331ق، ک20، پ5: 3، 2
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 1332ق، ک27، پ11: 8.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 1333ق، ک66، پ57: 3.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 1334ق، ک22، پ3: 1/16.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 1334ق، ک22، پ3: 19
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 1334ق، ک22،پ2: 41.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 1336ق، ک21، پ3: 34.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 1336ق، ک56، پ 6: 14، 13.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 1336ق، ک21، پ1: 31
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 1339ق، ک22، پ 1: 179-176
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 1339ق، ک30، پ10: 9، 3.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 1302ش، ک33، پ9: 47
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 1303ش، ک33، پ10: 24
ارفع الدوله، پرنس ، خاطرات پرنس‌ارفع‌الدوله، به‌کوشش علی دهباشی، تهران، نشر شهاب ثاقب با همکاری انتشارات سخن، 1378.
اعتماد السلطنه، محمد حسن بن حاجی علیخان، تاریخ انکشاف ینگی دنیا،چاپ سنگی، تهران، بی‌نا، 1288ق.
ایرانیان از نگاه آمریکاییان.ایران عهد قاجار‌در روزنامه‌های‌آمریکا ، به کوشش علیرضا ساعتچیان، تهران، پارسه، 1397.
جهانی، فرشته، طاهری‌مقدم، سید محمد، شکل‌گیری اندیشۀ اعزام محصل به آمریکا، مطالعات تاریخ فرهنگی، سال 12، شماره 48، 1400.
روزنامه اختر (1299ق)، سال 8، شماره25.
روزنامه اختر (1306ق)، سال15، شماره22.
روزنامه اختر (1307ق)، شماره 38.
روزنامه اختر (1310ق)، سال19، شماره 13.
روزنامه اطلاع (1306ق)، شماره 232.
روزنامه اطلاع (1317ق)، شماره 478.
روزنامه اطلاع (1320ق)، شماره 584.
روزنامه المنطبعه فی الفارس (1298ق)، شماره 18.
روزنامه ایران (1295ق)، شماره 342.
روزنامه ایران (1296ق)، شماره 382.
روزنامه تربیت (1316ق)، شماره 133.
روزنامه تربیت (1317ق)، شماره 155.
روزنامه تربیت (1323ق)، شماره 363.
روزنامه تربیت (1325ق)، شماره 432.
روزنامه ثریا (1316ق)،  سال اول، شماره 27.
روزنامه چهره‌نما (1329ق)، سال8، شماره4.
روزنامه چهره‌نما (1331ق)، سال 10،شماره 9.
روزنامه حکمت (1324ق)، شماره 868.
روزنامه حکمت (1326ق)، شماره 909.
روزنامه علمی (1294ق)، شماره 12.
روزنامه مجلس (1326ق)، شماره 81.
روزنامه مجلس (1329ق)، شماره 124.
روزنامه مجلس (1329ق)، شماره 146.
روزنامه مظفری (1321ق)، شماره 48.
روزنامه ناصری (1316ق)، سال5، شماره 18.
روزنامه وقایع اتفاقیه (1268ق)، شماره 58.
روزنامه وقایع‌اتفاقیه (1267ق)، شماره 1.
روزنامه وقایع‌اتفاقیه (1267ق)، شماره 31.
روزنامه وقایع‌اتفاقیه (1268ق)، شماره 63.
روزنامه وقایع‌اتفاقیه (1268ق)، شماره 64.
روزنامه وقایع‌اتفاقیه (1268ق)، شماره 73.
روزنامه وقایع‌اتفاقیه (1268ق)، شماره 83.
روزنامه وقایع‌اتفاقیه (1269)، شماره 120.
روزنامه وقایع‌اتفاقیه (1273ق)، شماره 194.
روزنامه وقایع‌اتفاقیه (1273ق)، شماره 310.
روزنامه وقایع‌اتفاقیه (1275ق)، شماره 412.
روزنامه وقایع‌اتفاقیه (1275ق)، شماره 414.
روزنامه وقایع‌اتفاقیه (1275ق)، شماره 419.
روزنامه وقایع‌اتفاقیه( 1268ق)، شماره88.
روزنامه وقایع‌اتفاقیه(1275ق)، شماره 407.
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران (ساکما) سند شماره 7995/295.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 13981/ 297
طیرانی، بهروز ، روز شمار روابط ایران و آمریکا ، تهران، مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی چاپ وزارت امور خارجه، 1379.
عبدالغفار، ابن‌المرحوم الفاضل‌النحریر‌علی‌محمد ، اصول علم جغرافیای طبیعی و سیاسی، طهران، بی‌نا، 1298ق.
فریدالملک همدانی، میرزا محمد علیخان، خاطرات فرید،گردآورنده مسعود فرید(قراگزلو)، تهران، انتشارات زوار، 1354.
فندیک، کرنیلیوس ، کشف‌القناع عن‌احوال الاقالیم و‌البقاع فی‌الترجمه مراة‌الوضیه فی‌الکره الارضیه، ترجمه فخرالدین بن ابی القاسم الگلپایگانی، چاپ سنگی، بمبئی، بی‌نا، 1231ق.
کرمانشاهی بهبهانی، احمد،  مرآت الاحوال جهان نما، ج2، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1375.
لواسانی، میرزا محمدخان ، مرات‌الارض، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
مجله بهار (1339ق)، سال2، شماره4-2.
معین‌السلطنه، حاج میرزا محمدعلی، سفرنامه شیکاگو، به‌کوشش همایون شهیدی، چاپ اول، تهران، علمی، 1363.
نایب الایاله، رضا قلی میرزا ، سفرنامه، به کوشش اصغر فرمانفرمایی قاجار، تهران، اساطیر، 1343.
 
منابع لاتین
Arianne Ishay,, Settling Into Diaspora: A History of Urmia Assyrians in the United States, Journal of Assyrian Academic Studies, Vol. 20, no. 1, 2006