نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدباقر وثوقی ¹
• محمد ابونجمی ²

¹ استاد گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران،ایران

² گروه فنی کشاورزی، دانشکده ابوریحان، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

 نسخه خطی «مجموعه منشأت من نتایج افکار افاضل نامدار» مجموعه‌ای از نامه‌ها و احکام سده‌های هشتم و نهم هجری/ پانزدهم و شانزدهم میلادی است که تاکنون معرفی نشده است. این مقاله با هدف معرفی این نسخه خطی و بازخوانی یکی از احکام مهم آن با موضوع شیخوخیت بقعه شیخ محمد ابی نجم از عرفای سده هشتم هجری/چهاردهم میلادی در شهر خنج نوشته شده است. نسخه خطی «مجموعه منشأت من نتایج افکار افاضل نامدار» در سال 886 قمری کتابت شده و شامل نامه‌ها، مناشیر، احکام و اسنادی اصیل و دست اول از تحولات ایالت فارس و کرمان در سده‌های هشتم و نهم هجری محسوب می‌شود. پس از بررسی محتوایی و تاریخ‌گذاری برخی از نامه‌ها، به بازخوانی یکی از احکام آن مربوط به سرپرستی و تولیت بقعه شیخ محمد ابی نجم پرداخته می‌شود. طریقت وی پس از مرگش به نام «کاکائیه» یا «شمسیه» مشهور شده و نقش مؤثر خویش را همچنان به عنوان عامل وحدت اجتماعی در منطقه گرمسیرات فارس ایفا می‌نماید. حفظ نفوذ حکومت شیراز در خنج در سده نهم هجری نیز به وسیلۀ این سند تأیید می‌شود. با توجّه به اهمیّت این حکم از لحاظ ادبی و تاریخی و اینکه تاکنون متن کامل آن منتشر نشده به بازخوانی و تشریح آن پرداخته و در انتها طریقت شمسیّه-کاکائیه و معماری بقعه شیخ محمد ابی نجم به اختصار معرفی می‌شود. شواهد نشان می‌دهد که برخی از نامه‌ها و احکام موجود در این نسخه خطی، در بردارنده اطلاعات تاریخی است که در دیگر منابع موجود نیست. از این رو در این مقاله عناوین اصلی نامه‌ها و احکام به ترتیب ذکر شده است. افراد و اماکن معرفی‌شده در این مجموعۀ منشأت نیز با استفاده از منابع تاریخی مورد شناسایی قرار گرفته‌اند. بیشتر این نامه‌ها و احکام در دوره تاریخی سده‌های هشتم و نهم هجری/پانزدهم و شانزدهم میلادی نوشته شده است. طی این دو سده، ایالت فارس و کرمان شاهد حوادث بسیاری بوده است که جزییات برخی از آن در این منشأت منعکس شده است

کلیدواژه‌ها

• خنج
• کاکائیه
• شمسیه
• فارس
• شیخ حاج محمد ابی نجم

موضوعات

• تاریخ

عنوان مقاله [English]

The Introduce of he Manuscript of "Majmū'e-ye Munsha'āt-e Men Natāyeje Afkār-e Afādhel-e Nāmdār" and Reread the Decrees Concerning the Maintenance of Sheikh Mohammad Abi Najm's Mausoleum

نویسندگان [English]

• MohammadBagher Vosoughi ¹
• Mohammad Aboonajmi ²

¹ Professor, Department of History,Universoty of Tehran, Tehran, Iran

² Department of Agrotechnology,College of Aburaihan, University of Tehran, Tehran, Iran.

چکیده [English]

The manuscript of "Majmū'e-ye Munsha'āt-e Men Natāyeje Afkār-e Afādhel-e Nāmdār" is a collection of letters and decrees of the 8th and 9th centuries of 15^th A.H/16th A.D, which has not been introduced until now.The aim of this paper is to introduce this manuscript, reciting one of its important decrees on the subject of Shaikh Mohammad Abunajm's mausoleum´s maintanance, one of the mystics of the 8th century A.H/14th A.D in Khonj.This manuscript was written in 886 A.H/1481A.D, consisting of original and first-hand documents, shedding light on the developments of Fars and Kerman regions during those periods. After analyzing the content and dating   some of decrees and letters, one of its decrees concerning the maintenance of Sheikh Mohammad Abi Najm's mausoleum is re-examined. Following his death, his mystic sect was known as Kākā'iyeh or Shamsiyeh, continued to play as a significant role in promoting social unity. This document confirms the influence of the Shiraz government in Khonj during the 9th century AH/15th A.D. According to the literary and historical importance of this decree and in fact its full text has not been published yet, it is reread and explained for the first time. Finally, the Kākā'iyeh or Shamsiyeh Mystic sect and the architecture of Sheikh Mohammad Abi Najm's mausoleum are introduced. Evidence shows that some letters and decrees in this manuscript contain historical information that can not be find in other sources. Therefore the main titles of letters and decrees are mentioned in order in this paper. The peoples and places introduced in this collection have also been identified by historical sources. Most of these letters and decrees were written in the historical period of the 8th and 9th centuries AH /15th and 16th A.D. During these two centuries, Fars and Kerman states have witnessed many incidents. The details of some of them are reflected in these sources

کلیدواژه‌ها [English]

• Khonj
• Kākā’iyeh
• Shamsiyeh
• Fars
• Sheikh Mohammad Abi Najm