مقاله پژوهشی
خاندان نصیرخان لاری و برآمدن قاجارها
خاندان نصیرخان لاری و برآمدن قاجارها

رسول احمدلو؛ محمدحسن رازنهان؛ سیدابوالفضل رضوی

دوره 16، شماره 1 ، مرداد 1403، صفحه 1-24

https://doi.org/10.22059/jhss.2024.378116.473727

چکیده
   به دنبال قتل نادرشاه افشار در سال 1160 ه.ق و جنگ‌های جانشینی وی و به هم خوردن وضعیت سیاسی نواحی جنوب ایالت فارس، محمد نصیرخان لاری توانست با بهره‌گیری از خلأ قدرت سیاسی و استفاده از نیروهای محلی بر مسیرهای ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
واکاوی تحلیلی تأثیرپذیری نقوش نمادین و تزئینی مانوی از هنرهای دورۀ ساسانی
واکاوی تحلیلی تأثیرپذیری نقوش نمادین و تزئینی مانوی از هنرهای دورۀ ساسانی

الهه پنجه باشی؛ زینب محمدجانی دیوکلائی

دوره 16، شماره 1 ، مرداد 1403، صفحه 25-52

https://doi.org/10.22059/jhss.2024.377032.473715

چکیده
  مانویت یکی از جنبش‌های مهم دورۀ ساسانی است و نگارگری مانوی بخشی از تاریخ هنر ایران را تشکیل می‌دهد. شناخت دین و هنر مانوی بخشی از فرهنگ و آئین‌های ایران باستان را نمایان می‌سازد. اعتقادات مذهبی مانویان ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
مناسبات سیاسی و اقتصادی ایران با پادشاهی سوئد در روزگار صفویان (907-1148ق/1501-1736م)
مناسبات سیاسی و اقتصادی ایران با پادشاهی سوئد در روزگار صفویان (907-1148ق/1501-1736م)

جمال پیره‌مرد شتربان؛ گودرز رشتیانی

دوره 16، شماره 1 ، مرداد 1403، صفحه 53-84

https://doi.org/10.22059/jhss.2024.378109.473721

چکیده
  ایران سرزمینی با پیشینه‌ای کهن در مناسبات خارجی است. دیرینگی نهاد «حکومت» در ایران و پایایی آن در گذر سده‌ها، سبب شده است تا میراثی غنی در حوزه روابط خارجی این کشور با دیگر سرزمین‌ها پدید آید. با ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
جلوه‌های ملی‌گرایی در نمایشنامه‌های فارسی دورة مشروطه و اوایل پهلوی (1285-1320ش.)
جلوه‌های ملی‌گرایی در نمایشنامه‌های فارسی دورة مشروطه و اوایل پهلوی (1285-1320ش.)

کیمیا چراغ‌زاده؛ توران طولابی

دوره 16، شماره 1 ، مرداد 1403، صفحه 83-103

https://doi.org/10.22059/jhss.2024.372706.473695

چکیده
  نمایشنامه یک گونة‌ جدید نوشتاری است که ظهور آن در ایران به دورة قاجاریه بازمی‌گردد. ظرفیت این گونة نوشتاری برای بیان مضامین مدرن و جذابیت زبان آن برای مخاطبان عام، به‌ویژه تحصیل‌کردگان متجدد، طیفی ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
تحلیلی بر مناسبات شیوخ صفوی با آل چوپان (700 - 758 هـ. ق)
تحلیلی بر مناسبات شیوخ صفوی با آل چوپان (700 - 758 هـ. ق)

معصومه حیدری مهر؛ کاظم میقانی؛ مرتضی تهامی

دوره 16، شماره 1 ، مرداد 1403، صفحه 105-125

https://doi.org/10.22059/jhss.2024.374644.473700

چکیده
  قدرت و حاکمیت آل چوپان مقارن با عصر مرشدی شیخ صفی­الدین­اسحاق اردبیلی و فرزندش شیخ صدرالدین موسی بود، میان آنها مناسباتی برقرار شد که در اواخر حکومت ملک اشرف به سردی گرایید و سیاست تعامل میان دو خاندان ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
وکیل الدوله یا وکیل الرعایا؛ پژوهشی در باب لقب کریم‌خان زند
وکیل الدوله یا وکیل الرعایا؛ پژوهشی در باب لقب کریم‌خان زند

فرهاد زینی وند نژاد؛ سید هاشم آقاجری

دوره 16، شماره 1 ، مرداد 1403، صفحه 127-154

https://doi.org/10.22059/jhss.2024.368072.473670

چکیده
  کریم­خان زند یکی از برجسته‌ترین اشخاصی است که پس از مرگ نادرشاه افشار توانست حکومت خود را بر بخش‌های مهمی از ایران تثبیت کند. درباره رفتار و منش او داستان‌های بسیاری در منابع مختلف نقل شده‌ است که ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
آیین های تدفین و سوگواری سغدیان بر اساس منابع مکتوب چینی
آیین های تدفین و سوگواری سغدیان بر اساس منابع مکتوب چینی

یوان چی ژائو؛ کلثوم غضنفری

دوره 16، شماره 1 ، مرداد 1403، صفحه 155-180

https://doi.org/10.22059/jhss.2024.377672.473717

چکیده
  سغد از نظر جغرافیایی در فرارود و بین ایران و چین واقع شده بود. سغدیان به واسطه تجارت و بازرگانی در راه­های موسوم به ابریشم به مرور زمان سکونتگاه‌هایی پدید آوردند و از حدود اواخر قرن سوم ق.م. در چین نیز ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
فعالیت های شرکت روسی بیمه حمل و نقل و نقش آن در پیشبرد اهداف اقتصادی ـ سیاسی روسیه در ایران
فعالیت های شرکت روسی بیمه حمل و نقل و نقش آن در پیشبرد اهداف اقتصادی ـ سیاسی روسیه در ایران

فرزانه غیاثی؛ باقر علی عادل فر؛ امیرحسین حاتمی

دوره 16، شماره 1 ، مرداد 1403، صفحه 181-204

https://doi.org/10.22059/jhss.2024.375058.473701

چکیده
  مناسبات ایران و دولت روسیه در طول دوره قاجار همواره متأثر از اهداف استعماری اقتصادی ـ سیاسی روسیه در ایران بوده است. در پیگیری همین اهداف بود که این دولت در دوره قاجار به طرق مختلف نفوذ اقتصادی، سیاسی ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
روابط فرهنگی ایران و ترکیه در دورۀ محمدرضا پهلوی (1357-1320 ش./1979-1941 م.) با تأکید بر انجمن‌ها و مؤسسه‌های فرهنگی
روابط فرهنگی ایران و ترکیه در دورۀ محمدرضا پهلوی (1357-1320 ش./1979-1941 م.) با تأکید بر انجمن‌ها و مؤسسه‌های فرهنگی

مراد جلپ؛ حمید کرمی پور

دوره 16، شماره 1 ، مرداد 1403، صفحه 205-222

https://doi.org/10.22059/jhss.2024.371594.473686

چکیده
  ایران و عثمانی، پس از رقابت و درگیری‌های مختلف با یکدیگر در دوران پیشامدرن، در نیمۀ دوم قرن نوزدهم و ربع اول قرن بیستم، در مسیر تکاپو برای دست یافتن به تجدد، فرآیند تاریخی مشابهی را طی کردند. پس از به ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
تأملی بر سیر تحول منصب وزرگفرمذار در عصر ساسانی
تأملی بر سیر تحول منصب وزرگفرمذار در عصر ساسانی

ابوالفضل محمد کریمی؛ جواد هروی؛ میرزا محمد حسنی

دوره 16، شماره 1 ، مرداد 1403، صفحه 223-251

https://doi.org/10.22059/jhss.2024.378850.473726

چکیده
  از جمله مناصب ممتاز شاهنشاهی ساسانی وزیر بزرگ بود، که در منابع از آن، با القاب، وزرگ‌فرمذار، هزاربد و دراندرزبذ یاد شده است. وزرگ‌فرمذار اغلب از بین اعضای خاندان‌های نژاده، اصیل و از سوی پادشاه برگزیده ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
چهار مقطع چین شناسی در تاریخ ایران دوره اسلامی؛ از ورود اسلام تا انقلاب اسلامی 1357
چهار مقطع چین شناسی در تاریخ ایران دوره اسلامی؛ از ورود اسلام تا انقلاب اسلامی 1357

سیدعلی مزینانی

دوره 16، شماره 1 ، مرداد 1403، صفحه 253-282

https://doi.org/10.22059/jhss.2024.376209.473707

چکیده
  در میان انواع گوناگون تقسیم‌بندی تمدن بشری، تقسیم‌بندی به دو حوزه شرقی و غربی یکی از پذیرفته شده‌ترین الگوهاست. در حوزه شرقی تمدن بشری بی‌تردید ایران و چین دو وزنه اصلی به شمار می‌آیند که از تداوم ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
معرفی نسخه خطی «منشأت مِن نتایج افکار افاضلِ نامدار» و بازخوانی «حُکمِ شیخوخیتِ بقعۀ منورۀ کاکا محمدِ ابی نجم قدّس سرّه»
معرفی نسخه خطی «منشأت مِن نتایج افکار افاضلِ نامدار» و بازخوانی «حُکمِ شیخوخیتِ بقعۀ منورۀ کاکا محمدِ ابی نجم قدّس سرّه»

محمدباقر وثوقی؛ محمد ابونجمی

دوره 16، شماره 1 ، مرداد 1403، صفحه 283-306

https://doi.org/10.22059/jhss.2024.378042.473720

چکیده
   نسخه خطی «مجموعه منشأت من نتایج افکار افاضل نامدار» مجموعه‌ای از نامه‌ها و احکام سده‌های هشتم و نهم هجری/ پانزدهم و شانزدهم میلادی است که تاکنون معرفی نشده است. این مقاله با هدف معرفی این نسخه ...  بیشتر