نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار گروه تاریخ دانشگاه فرهنگیان
چکیده
پنبه یکی از محصولات مهم کشاورزی است که نقش به‌سزایی در اقتصاد کشاورزی و صنایع نساجی دارد. در نیمه دوم قرن نوزدهم به‌علت گسترش تجارت خارجی و ورود ایران به بازارهای اقتصاد جهانی اهمیت پنبه در اقتصاد کشور افزایش یافت و صادرات آن تحت‌تأثیر افت‌و‌خیز صنایع نساجی سنتی و نوین قرارگرفت. در این پژوهش با رویکرد به نظریه‌ی نظام اقتصاد جهانی والرشتاین، نقش پنبه در اقتصاد ایران از نیمۀ دوم قرن نوزدهم تا جنگ دوم جهانی و نیز واکنشهای دولت بهویژه در دوره‌ی پهلوی اول، در برابر این مسئله مورد بررسی قرارگرفته است. نتایج پژوهش نشان میدهد که بین افزایش صادرات پنبه ایران و افزایش واردات منسوجات رابطه معکوسی وجود داشته که متأثر از نظام سرمایهداری بین‌المللی بوده است. به همین ترتیب، واکنش برخی از تجار در اواخر دوره‌ی قرن نوزدهم به این مسئله و تلاش دولت ایران در دوره‌ی رضاشاه برای ایجاد صنایع مدرن، نتیجه‌ی بازتاب تحولات بیرونی نظام اقتصاد جهانی بود که صنایع نساجی را پیشتاز برنامه‌ی صنعتیسازی ایران در دوره‌ی رضا شاه قرار میداد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Reflects the global economic system in Iranian cotton production and exports) From 1850 to 1941 / 1239-1320(
نویسنده [English]
- shahram gholami
استادیار گروه تاریخ دانشگاه فرهنگیان
چکیده [English]
Cotton is one of the most important agricultural products that have a major role in agricultural economy and textile industry. Cotton cultivation, if had been taken place in Iran in so many years ego, but in the second half of the nineteenth century, due to the expansion of the external trade and incorporation of Iran’s economy with the world economy markets, its importance was high up, and its exports was affected by fall and rise of traditional and moderntextile industries. In this article, with approach to the Wallerstein’s hypothesis in his “modern world system”, the role of cotton in Iran economy have been studied from the second half of nineteenth century to the Second World War. The result of this study shows that has been a inversed relation between the rise of cotton export and rise of textile import, or in other words, between the de-industrialization and the sale of raw materials. finally, the reaction of some Iranian merchants to this subject, and Iran government effort for the establishment of modern industry, was the reflection of the world economy system external changes that the textile industries was made up the pioneer of the other industries in this period.
کلیدواژه‌ها [English]
- Cotton
- the Global Economy
- Textile industry
- Industrialization
- Iran Economy
)