مقاله پژوهشی
علی بهادری
چکیده
معروف است که یکی از اقدامات مثبت و عملی شاهان هخامنشی در مواجهه با فرهنگ سرسخت قبیلهای منطقة جنوب غرب ایران از یکسو و نیاز به جلب حمایت قبایل و وحشت از شورش آنان از سوی دیگر برقراری پیوندهای خانوادگی به شکل ازدواجهای سیاسی با مهمترین رهبران قبایل بود. ارتباط سیاسی و خویشاوندی داریوش اول (۴۸۶ـ۵۲۲ ق.م) با گبریاس یکی ...
بیشتر
معروف است که یکی از اقدامات مثبت و عملی شاهان هخامنشی در مواجهه با فرهنگ سرسخت قبیلهای منطقة جنوب غرب ایران از یکسو و نیاز به جلب حمایت قبایل و وحشت از شورش آنان از سوی دیگر برقراری پیوندهای خانوادگی به شکل ازدواجهای سیاسی با مهمترین رهبران قبایل بود. ارتباط سیاسی و خویشاوندی داریوش اول (۴۸۶ـ۵۲۲ ق.م) با گبریاس یکی از همدستانش در سرنگونی گئوماته/ بردیا و رهبر قبیلة پاتیشوری، یکی از قبایل قدرتمند منطقه یادآور رابطة داریوش سوم (۳۳۰ـ۳۳۵ ق.م) واپسین شاه هخامنشی با ماداتس رهبر اوکسیها یکی از قبایل سرکش همین منطقه است. مقالة حاضر با مطالعة تطبیقی دو مورد فوق سعی میکند نشان دهد که دستگاه سیاسی هخامنشی چگونه با ایجاد اتحادیههای قبیلهای تحت رهبری معتمدین شاه به تقویت قدرت خود و تداوم آن در طول بیش از دو قرن برمیآمد. مطالعة پیوندهای قبیلهای شاهان هخامنشی به این پیشنهاد ختم میشود که داریوش سوم احتمالاً تباری اوکسی داشته است.
مقاله پژوهشی
علی رضا روحی؛ سپیده سیدی نوقابی
چکیده
صلاحالدین ایوبی بهعنوان تأثیرگذارترین شخصیت دولت ایوبی، علاوه بر مبارزه سیاسی، با نوع خاصی از مبارزه فرهنگی به مقابله با فاطمیان برخواست. او که خود را مدافع اهل سنت میدانست، درجهت حمایت از اهل سنت و برخورد بااسماعیلیان بسیار تلاش کرد. از تأثیرگذارترین و کارآمدترین روشهایی که میتوانست بدون درگیری شدید نظامی و بدون ...
بیشتر
صلاحالدین ایوبی بهعنوان تأثیرگذارترین شخصیت دولت ایوبی، علاوه بر مبارزه سیاسی، با نوع خاصی از مبارزه فرهنگی به مقابله با فاطمیان برخواست. او که خود را مدافع اهل سنت میدانست، درجهت حمایت از اهل سنت و برخورد بااسماعیلیان بسیار تلاش کرد. از تأثیرگذارترین و کارآمدترین روشهایی که میتوانست بدون درگیری شدید نظامی و بدون ایجاد حساسیت در بین اسماعیلیان او را به اهداف خود برساند، استفاده از مدارس متعددِ نوبنیاد ویژهی اهل سنت بود. مدارسی که قالببندی حکومتی با ضوابط مشخص فقهی و آموزشی را دارا بود. تجربههای سلجوقیان و زنگیان در این راه مورد استفاده قرار گرفت. مسئله اصلی مقالهی پیشرو، بررسی روشهای مختلف مبارزۀ فرهنگی صلاحالدین با اندیشههای اسماعیلیان و تعالیم فاطمیان؛ و نیز کارکردها، ویژگیها و تاریخچه مدارس اهل سنت در دورۀ صلاحالدین است.
مقاله پژوهشی
روزبه زرین کوب؛ کیومرث علی زاده
چکیده
از قرن 19م. تا به امروز بحث‌های زیادی درخصوص مکان‌یابی نامجای‌های پَرسواَ، پَرسواَش، پَرسَمش و پرسومَش در منابع آشوری، اورارتویی و بابلی انجام شده است. پژوهشگران، نواحی مختلفی ازجمله جنوب دریاچه‌ی ارومیه، زاگرس مرکزی و پارس را پیشنهاد کرده‌اند. اغلب این‌گونه تصور میشود که این اسامی از قرن 9 پ.م تا دوره‌ی سارگن دوم را میتوان ...
بیشتر
از قرن 19م. تا به امروز بحث‌های زیادی درخصوص مکان‌یابی نامجای‌های پَرسواَ، پَرسواَش، پَرسَمش و پرسومَش در منابع آشوری، اورارتویی و بابلی انجام شده است. پژوهشگران، نواحی مختلفی ازجمله جنوب دریاچه‌ی ارومیه، زاگرس مرکزی و پارس را پیشنهاد کرده‌اند. اغلب این‌گونه تصور میشود که این اسامی از قرن 9 پ.م تا دوره‌ی سارگن دوم را میتوان در زاگرس مرکزی مکان‌یابی نمود؛ اما با رویکارآمدن سنخریب تغییری در مکان‌یابی این نامجایها رخ میدهد و بررسی منابع نشان میدهد که این نامجایها دیگر اشاره به زاگرس مرکزی نداشته و میبایست آنها را در پارس مکان‌یابی کرد. هرچند مکان‌یابی پَرسواَ و پَرسواَش در زاگرس مرکزی منطقی مینماید، به نظر میرسد که بررسی منابع آشوری بهویژه دوره‌ی سارگن دوم و آشوربانیپال و مقایسهی آنها با سایر منابع بسیاری از این نظریات را با تردید جدی مواجه میکند.
مقاله پژوهشی
شهرام غلامی
چکیده
پنبه یکی از محصولات مهم کشاورزی است که نقش به‌سزایی در اقتصاد کشاورزی و صنایع نساجی دارد. در نیمه دوم قرن نوزدهم به‌علت گسترش تجارت خارجی و ورود ایران به بازارهای اقتصاد جهانی اهمیت پنبه در اقتصاد کشور افزایش یافت و صادرات آن تحتتأثیر افت‌و‌خیز صنایع نساجی سنتی و نوین قرارگرفت. در این پژوهش با رویکرد به نظریه‌ی نظام اقتصاد جهانی ...
بیشتر
پنبه یکی از محصولات مهم کشاورزی است که نقش به‌سزایی در اقتصاد کشاورزی و صنایع نساجی دارد. در نیمه دوم قرن نوزدهم به‌علت گسترش تجارت خارجی و ورود ایران به بازارهای اقتصاد جهانی اهمیت پنبه در اقتصاد کشور افزایش یافت و صادرات آن تحتتأثیر افت‌و‌خیز صنایع نساجی سنتی و نوین قرارگرفت. در این پژوهش با رویکرد به نظریه‌ی نظام اقتصاد جهانی والرشتاین، نقش پنبه در اقتصاد ایران از نیمۀ دوم قرن نوزدهم تا جنگ دوم جهانی و نیز واکنشهای دولت بهویژه در دوره‌ی پهلوی اول، در برابر این مسئله مورد بررسی قرارگرفته است. نتایج پژوهش نشان میدهد که بین افزایش صادرات پنبه ایران و افزایش واردات منسوجات رابطه معکوسی وجود داشته که متأثر از نظام سرمایهداری بینالمللی بوده است. به همین ترتیب، واکنش برخی از تجار در اواخر دوره‌ی قرن نوزدهم به این مسئله و تلاش دولت ایران در دوره‌ی رضاشاه برای ایجاد صنایع مدرن، نتیجهی بازتاب تحولات بیرونی نظام اقتصاد جهانی بود که صنایع نساجی را پیشتاز برنامهی صنعتیسازی ایران در دوره‌ی رضا شاه قرار میداد.
مقاله پژوهشی
حسن کریمیان؛ مریم رحیم نژاد
چکیده
ساوه یکی از شهرهای مشهور منطقة جبال در دوران اسلامی است که به‌دلیل قرارگیری در مسیر ارتباطی دارالخلافة بغداد به شمالشرق به عنوان منزلگاهی مهم ایفای نقش نموده است. موقعیّت ویژة این شهر در پیوندگاه مهمترین راههای کاروانی و نیز شرایط مساعد طبیعی موجب شده تا بتواند از تحولات تاریخی گذر نموده و در کانون توجه جغرافینویسان ...
بیشتر
ساوه یکی از شهرهای مشهور منطقة جبال در دوران اسلامی است که به‌دلیل قرارگیری در مسیر ارتباطی دارالخلافة بغداد به شمالشرق به عنوان منزلگاهی مهم ایفای نقش نموده است. موقعیّت ویژة این شهر در پیوندگاه مهمترین راههای کاروانی و نیز شرایط مساعد طبیعی موجب شده تا بتواند از تحولات تاریخی گذر نموده و در کانون توجه جغرافینویسان و مورخان قرار گیرد. از آنجاییکه بقایای شهر کهن ساوه و بافت تاریخی آن به دلیل توسعة شهر جدید دچار تغییر شده، بررسی این تغییرات ضرورتی اجتنابناپذیر مینماید. در نوشتار حاضر، تلاش شده است تا با اتکا به منابع مکتوب تاریخی و همچنین گزارش سیّاحانی که این شهر را مورد بازدید قرار دادهاند، تحولات تاریخی آن مورد بحث قرار گیرد. بدیهی است یافتههای پژوهش میتواند در بازیابی سازمان فضایی شهر و حفاظت از محدودههای تاریخی آن مورد استفاده قرار گیرد.
مقاله پژوهشی
نفیسه واعظ(شهرستانی)
چکیده
تأمل و تحلیل انگیزه و بازخوردهای سفر زیارتی از اهداف این پژوهش بهشمار میرود. این نوشتار به‌روش توصیفی و تحلیلی این پرسش را طرح نموده که مهمترین انگیزه‌ها و پیامدهای سفر زیارتی رجال سیاسی ایران در دوره قاجاریه، اماکن مقدسه زیارتی در عراق عرب و حجاز چه بوده است؟ فرضیه پژوهش بر این مبناست که مقام‌های عالی‌رتبه سیاسی قاجار با ...
بیشتر
تأمل و تحلیل انگیزه و بازخوردهای سفر زیارتی از اهداف این پژوهش بهشمار میرود. این نوشتار به‌روش توصیفی و تحلیلی این پرسش را طرح نموده که مهمترین انگیزه‌ها و پیامدهای سفر زیارتی رجال سیاسی ایران در دوره قاجاریه، اماکن مقدسه زیارتی در عراق عرب و حجاز چه بوده است؟ فرضیه پژوهش بر این مبناست که مقام‌های عالی‌رتبه سیاسی قاجار با انگیزه و اهداف متنوعی همچون؛ معنویتگرایی، انجام مأموریت مذهبی، گذراندن دورۀ تبعید، گشتوگذار و مشاهده عینی اوضاع ایران و اصلاحات کشورهای همسایه به سفر زیارتی میرفتهاند. یافتههای پژوهش نشان میدهد که پارهای از مهمترین پیامدها عبارت بودهاند از: تأثیر آشتیجویانه و خشونتگریزانه سفرهای زیارتی بر روابط ایران و عثمانی و فراهمشدن تمهیداتی برای گفتوگوهای غیررسمی، افزایش آگاهیهای عینی سیاستگذار پیکانه قاجار، درک ضرورت و مزایای اصلاحات با اثرپذیری از جریان نوخواهی در روسیه و عثمانی، غنای تاریخنگاری با رشد سفرنامههای زیارتی رجال سیاسی و نمایش و القا قدرت سیاسی – فرهنگی ایران در اماکن زیارتی.
مقاله پژوهشی
محمدباقر وثوقی؛ مهران رضایی
چکیده
زبان فارسی در آموزش دینی مسلمانان چین که به‌نام «آموزش مسجدی» شناخته میشود، از جایگاه ویژهای برخودار است. قوم «هویهوی» یکی از اقوام مسلمان چین و درحالحاضر از مهمترین اقلیتهای قومی آن کشور محسوب میشوند. از قرن دهم هجری بهبعد به دلیل شرایط خاص حاکم بر منطقه، اقلیت مسلمان «هویهوی» در چین ارتباط ...
بیشتر
زبان فارسی در آموزش دینی مسلمانان چین که به‌نام «آموزش مسجدی» شناخته میشود، از جایگاه ویژهای برخودار است. قوم «هویهوی» یکی از اقوام مسلمان چین و درحالحاضر از مهمترین اقلیتهای قومی آن کشور محسوب میشوند. از قرن دهم هجری بهبعد به دلیل شرایط خاص حاکم بر منطقه، اقلیت مسلمان «هویهوی» در چین ارتباط تاریخی و فرهنگی خود را با سرزمینهای اسلامی از دست دادند و ازاینرو ناگزیر شدند بهعنوان یک جامعه‌ی اقلیت دینی، مواد آموزشی دینی خود را تولید نموده تا بتوانند سنتهای اسلامی را به فرزندان خود منتقل نمایند. از این دوره بهبعد مساجد چین به مراکز آموزش دینی تبدیل شد و متون آموزشی اسلامی توسط علمای مسلمان چینی به دو زبان عربی و فارسی تولید و در اختیار طلاب علوم دینی قرار گرفت. این نوع از آموزش دینی در جامعه «هویهوی» مشهور به «آموزش مسجدی» است. آموزش مسجدی از نیمهی اول قرن دهم هجری تاکنون ادامه یافته است. هماکنون نسخههای خطی بیشماری در مساجد و مراکز آرشیوی چین موجود است که حاصل چند قرن آموزش دینی در این کشور است. سبک نوشتاری و آرایهای این نسخههای خطی بهتدریج تحتتأثیر سنتهای نوشتاری چینی قرار گرفت؛ تاآنجاکه از لحاظ شکل، کاربرد، خط و آرایه دارای ویژگیهای منحصربهفردی شد. تعدد نسخههای خطی فارسی کتابتشده در چین و در مساجد اسلامی آن و اختصاصات آرایهای و خط و کتابت آنها بهگونهای است که میتوان از آن بهعنوان «کانون نسخهپردازی متون آموزشی فارسی در چین» یاد کرد.
