نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی گروه تاریخ دانشگاه شهید باهنر کرمان

10.22059/jhss.2022.334245.473512

چکیده

ساسانیان از همان ابتدا برخلاف اشکانیان در قبال امپراتوری روم سیاست تهاجمی را در‌پیش‌گرفتند. درواقع آن‌ها در پی بازپس‌گیری سرزمین‌های اجدادشان تا سواحل مدیترانه بودند. به خاطر همین سیاست بود که اردشیر بابکان توانست سرزمین‌هایی از خاور نزدیک را در اواخر حکومتش به ایران ضمیمه کند. با روی‌کار آمدن شاپور اول، رومی‌ها حملاتی را به خاطر بازپس‌گیری مناطق از‌دست‌رفته به شرق ترتیب دادند که منجر به نبرد ادسا گردید. یافته‌های این پژوهش که براساس اسناد و گزارش‌های تاریخی و با روش توصیفی- تحلیلی صورت‌گرفته، نشان از آن دارد که در این آوردگاه، امپراتور روم به اسارت ساسانیان درآمد و به خاطر خلاء قدرتی که در خاور نزدیک به وجود آمده بود، مدعیانی مانند ماکریانوس و پسرانش و همینطور اذینه حاکم پالمیرا در این منطقه سر برآوردند. امپراتوران رومی با توجه به اغتشاشاتی که پس از اسارت والرین در غرب و خاور نزدیک به وجود آمده بود، در ابتدا با حمایتی که از حاکمان پالمیرا انجام دادند توانستند اوضاع را در این منطقه به قبل از نبرد ادسا بازگردانند، اما در ادامه حکومت پالمیرا را نیز سرکوب نموده و قدرتشان را در این منطقه احیا کردند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation and analysis of the Battle of Edessa and its consequences in the Middle East

نویسنده [English]

  • parviz hossein talaee

Assistant Professor, Department of History, Shahid Bahonar University of Kerman, Iran

چکیده [English]

Unlike the Parthians, the Sassanids from the very beginning pursued an aggressive policy towards the Roman Empire. In fact, they sought to retake the lands of their ancestors to the shores of the Mediterranean. It was because of this policy that Ardeshir Babakan was able to annex territories from the Middle East to Iran at the end of his reign. With the rise of Shapur I, the Romans launched an offensive to retake the lost territories to the east, leading to the Battle of Edessa. The findings of this study, which is based on historical documents and reports and with a descriptive-analytical method, show that the Roman emperor was captured by the Sassanids and due to the power vacuum that had arisen in the Middle East, claimants such as Macrianus and his sons, as well as the ruler of Palmyra, ruled the region. Due to the unrest that followed the capture of Valerian in the West and the Near East, the Roman emperors, with the support of the rulers of Palmyra, were initially able to restore the situation in the region to before the Battle of Edessa, but later the rule of Palmyra They also suppressed and restored their power over the region.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Middle East
  • Battle of Edessa
  • Shapur I
  • Valerian
  • Macrianus
  • Odaenathus
 
منابع
بروسیوس، ماریا، ایران باستان، ترجمه عیسی عبدی، تهران، ماهی، 1388.
دریایی، تورج، شاهنشاهی ساسانی، ترجمه مرتضی ثاقب­فر، تهران، ققنوس، 1383.
دریایی، تورج، ناگفته‌های امپراتوری ساسانیان، ترجمه محمود فاضلی‌بیرجندی و آهنگ حقانی، تهران، کتاب پارسه، 1391.
دریایی، تورج، ، امپراتوری ساسانی، ترجمه خشایار بهاری، تهران، فرزان روز، 1397.
رجبی، پرویز، هزاره های گمشده: ساسانیان، جلد پنجم، تهران، توس، 1397.
زرین کوب، روزبه، ، «تاریخ سیاسی ساسانیان»، تاریخ جامع ایران، جلد دوم، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، 461-574، .1393
شیپمان، کلاوس،  مبانی تاریخ ساسانیان، ترجمه کیکاوس جهانداری، چاپ اول، تهران، نشر و پژوهش فرزان روز، 1384.
طبری، محمدبن جریر، ، تاریخ طبری یا تاریخ الرسل و الملوک، ج 2، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، اساطیر، 1375.
فرای، ریچارد،  «تاریخ سیاسی ساسانیان»، تاریخ ایران ایران از سلوکیان تا فروپاشی دولت ساسانی، جلد سوم، قسمت اول، گرد آورنده احسان یار شاطر، ترجمه حسن انوشه، چاپ چهارم، تهران، امیرکبیر، 217-276، 1383.
لوکونین، ولادیمیرگریگورویچ، تمدن ایران ساسانی، ترجمه عنایت الله رضا، تهران، علمی فرهنگی، 1384.
موله، ماریان، ایران باستان، ترجمه ژاله آموزگار، تهران، انتشارات توس، 1363.
نامه تنسر به گشنسپ، تصحیح مجتبی مینوی، با همکاری محمداسماعیل رضوانی، تهران، خوارزمی، 1354.
نولدکه، تئودور، ، تاریخ ایرانیان و عربها در زمان ساسانیان، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1378.
هوار، کلمان،  ایران وتمدن ایرانی، ترجمه حسن انوشه، تهران، امیرکبیر، 1379.
 
Ammianus Marcellinus, Ammianus Marcellinus, With an English translation by John C. Rolfe(The Loeb Classical Library), In three volumes, London, W. Heinemann.
and Sasanian Iran. Siedlce, Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu, 1935.
Bland, Roger, “From Gordian III to the Gallic Empire (AD 238–274)”, In: The Oxford Handbook of Greek and Roman Coinage, Edited by William E. Metcalf, Oxford, Oxford University Press, part III(The Roman World). 28, 514-538, 2012.
Bournoution,G. A. A History of the Armenian people, Volume I( Pre-History to 1500 A.D), Costa Mesa, Califonia, mazda publishers, 1995.
Burgersdijk, Diederik, “ROME AND PALMYRA IN THE CRISIS OF THE THIRD CENTURY CE”, In Conference: International Symposium on Hellenistic Legacies on the Silk Road, Nankai University, Tianjin, China, August 17-20, 1-12, 2018.
Dio Cassius,  Roman History, Vol. IX (Books 71-80), Loeb Classical Library (No.177), London and New York, 1927.
Dignas, B., Winter, E., Rome and Persia in Late Antiquity: Neighbours and Rivals, Cambridge and New York, Cambridge University Press, 2007.
Dodgeon, Michael H.; Lieu, Samuel N. C., The roman eastern frontier and the Persian wars(AD226-363), Part I, Routledge, London and NewYork, 2005.
Ensslin,  W, Z.u den Kriegen des Sassaniden Schapur I. Miinchen, 1949.
Frendo, D. " Dio Cassius  and Herodian on the first sasanian offensive against the Eastern provinces of the Roman empire(229-232)", Bulletin of the Asia Institute, Vol.16. 25-36, 2002.
Ghirshman. R, Iran: Parthians and Sasanians, tr. S. Gilbert and J. Emmons, London: Thames and Hudson, 1962.
Graf, David. F. , "Zenobia and the Arabs" in The Eastern frontier of the Roman Empire: proceedings of a colloquium held at Ankara in September 1988, ed by D. H. French; C. S. Lightfoot, Great Britain, British institute of archeology at Ankara, 1989.
Hartmann, Udo, ‘The Third-Century Crisis”’, in: The Encyclopedia of Ancient Battles, Bd. 3, hrsg. v. Michael Whitby u. Harry Sidebottom, 1047–1067, 1-21, 2017.
Hekster, Olivier, Rome and Its Empire, AD 193-284,  Debates and Documents in Ancient History. Edinburgh, Edinburgh University Press, 2008.
Herodian. History of the Empire,  Vol.II (Books 5-8), Loeb Classical Library (No.455), London and New York, 1970.
Hurley, Patrick, “Edessa and its aftermath: a reconstruction of events before and after the capture of Valerian.” Hadrianic Society Bulletin, January, 1-16, 2005.
Huyse, Philip, Die dreisprachige Inschrift Šābuhrs I. an der Ka⁽ba-i Zardušt (ŠKZ), Band I, Londres, SOAS, (Corpus Inscriptionum Iranicarum. Part III. Pahlavi Inscriptions), 1999.
Kettenhofen, Erich, Die Einforderung des Achämenidenerbes durch Ardašir: eine interpretatio romana. U: Orientalia Lovaniensia Periodica 15, str. 177 – 190, 1984.
Lieu, Samuel, Nisibis, http://www.iranicaonline.org,   2006.
Maksymiuk, Katarzyna, Geography of Roman-Iranian Wars. Military Operations of Rome and Sasanian Iran, Siedlce, Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, 2015.
Potter, D. S., Prophecy and History in the Crisis of the Roman Empire: A Historical Commentary on the Thirteenth Sibylline Oracle, Oxford, 1990.
Potter, David,“Decius and Valerian” In: Imagining Emperors in the Later Roman Empire, Cultural interactions in the Mediterranean, Volume 1., by Diederik Burgersdijk, Alan J. Ross, Leiden; Boston: Brill, chapter 1, 18-38, 2018.
Shayegan, M.R. “Hormozd I,” www.iranicaonline.org, 2004.
The Chronicle Jon Malalas, A Translation by Elizabeth Jeffreys, Michael Jeffreys and Roger Scott with Brian Croke, Jenny Ferber, Simon Franklin, Alan James, Douglas Kelly, Ann Moffatt, Ann Nixon,  Melbourne 1986, Australian National University, Canberra, 1986.
The History of Zonaras: From Alexander Severus to the Death of Theodosius the Great, Translation by Thomas M. Banchich and Eugene N. Lane,, London & New York, Routledge, 2009.
The Scriptores historiae augustae, translation by David Magie, Volume 3, London, Harvard University Press in Cambridge, 1998.
Watson, Alaric, Aurelian and the Third Century, London and New York: Routledge, 2003.
Zosimus, New History, A Translation with Commentary by Ronald T. Ridley, Canberra, Australian Association for Byzantine Studies, 2006.