محمدمهدی مرادی خلج؛ خلیل حقیقی
چکیده
سقوط قاجاریه و برآمدن حکومت پهلوی، سرآغاز تحولات مهمّی در ایران شد. این تحولات متأثر از شرایط داخلی و خارجی گوناگون بود. دراین‌میان، حکومت پهلوی با استفاده از ایدئولوژی ملی‌گرایی و بهره‌وری نسبی از تکنولوژی روز جهان، به دنبال توجیه مبانی حکومت خود برآمد؛ به همین منظور، سازمان پرورش افکار، در 1317ش در ایران تأسیس شد تا مهمّ‌ترین ...
بیشتر
سقوط قاجاریه و برآمدن حکومت پهلوی، سرآغاز تحولات مهمّی در ایران شد. این تحولات متأثر از شرایط داخلی و خارجی گوناگون بود. دراین‌میان، حکومت پهلوی با استفاده از ایدئولوژی ملی‌گرایی و بهره‌وری نسبی از تکنولوژی روز جهان، به دنبال توجیه مبانی حکومت خود برآمد؛ به همین منظور، سازمان پرورش افکار، در 1317ش در ایران تأسیس شد تا مهمّ‌ترین نهاد برای طراحی و اجرای سیاست‌های تبلیغاتی حکومت پهلوی شود. در میان کمیسیونهای آن سازمان، کمیسیون رادیو با راه‌اندازی رادیو در ایران از جایگاه ویژه‌ای برخوردار شد. این کمیسیون مأموریت داشت تا با تنظیم برنامه‌ا‌ی منظم به نشر اخبار و سخنرانی‌ها و موسیقی در شهرها اقدام کند. پرسشی که در این زمینه مطرح است، این است که روابط سازمان پرورش افکار و کمیسیون رادیو به چه صورت بوده است؟ در این مقاله سعی شده است با استفاده از اسناد و منابع تاریخی و با روش توصیفی-تحلیلی ضمن بررسی روابط دوجانبة سازمان پرورش افکار و رادیو، نمونه‌های متعددی از تأثیر شکلگیری رادیو در جامعة ایران واکاوی شود. در بررسی روابط سازمان پرورش افکار و کمیسیون رادیو، می‌توان نتیجه گرفت که این کمیسیون به‌عنوان مجری و گسترش‌دهندة سیاست‌های سازمان پرورش افکار، به تولیدات هنری، ادبی، پرورش موسیقی‌دانان، گویندگان و در پی آن ترویج افکار ملیگرایانه در جامعة ایران برای تثبیت حکومت پهلوی اقدام می‌کرد.
محمد مهدی مرادی خلج؛ هادی پیروزان
چکیده
پس از دوران رنج و محنت صوفیان نعمت‌اللهی در دوران فتحعلی‌شاه قاجار، به تخت نشستن محمدشاه قاجار نویدبخش پایان سختی‌ها و مشکلات این طریقت در ایران بود. دو شعبۀ کوثرعلیشاهی و مست‌علیشاهی سعی کردند از بستر ایجاد شده در این دوره هرکدام بهگونه‌ای متفاوت برای دستیابی به موقعیت و جایگاهی بهتر بهره ببرند.از‌این‌رو مسئلۀ اصلی تحقیق ...
بیشتر
پس از دوران رنج و محنت صوفیان نعمت‌اللهی در دوران فتحعلی‌شاه قاجار، به تخت نشستن محمدشاه قاجار نویدبخش پایان سختی‌ها و مشکلات این طریقت در ایران بود. دو شعبۀ کوثرعلیشاهی و مست‌علیشاهی سعی کردند از بستر ایجاد شده در این دوره هرکدام بهگونه‌ای متفاوت برای دستیابی به موقعیت و جایگاهی بهتر بهره ببرند.از‌این‌رو مسئلۀ اصلی تحقیق حاضر نیز چگونگی عملکرد نظری و عملی این دو شعبۀ طریقت نعمت‌اللهیه بهمنظور دستیابی به جایگاه سیاسیـاجتماعی مناسب و تقابل با موانع نظری و عملی موجود در این دوره است. نتایج تحقیق که بر اساس منابع تاریخی و طریقتی بهدست آمده است، بیانگر آن است که شعبۀ کوثرعلیشاهی علیرغم شرایط موجود تلاشی در جهت تغییر ساختارهای دینی و سیاسی انجام نداد. اما شعبۀ مست‌علیشاهی در برآوردهکردن این مهم دست به اقدامات نظری و عملی زد؛ هرچند که به نتیجهای نرسید.
محمد مهدی مرادی خلج؛ اکبر حکیمی پور
چکیده
این مقاله با کاربست روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از اسناد و منابع تاریخی، عوامل مؤثر در شکلگیری رویداد استقلالخواهی بخشهای غربی ایالت آذربایجان را در جنگ جهانی اول شناسایی و مورد بررسی قرار داده است. بسیار روشن است که وقوع چنین رخدادی در این حوزۀ جغرافیایی با پیشینۀ تاریخی ـ اجتماعی مستعد، حاصل درهمآمیزی عوامل بسترساز ...
بیشتر
این مقاله با کاربست روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از اسناد و منابع تاریخی، عوامل مؤثر در شکلگیری رویداد استقلالخواهی بخشهای غربی ایالت آذربایجان را در جنگ جهانی اول شناسایی و مورد بررسی قرار داده است. بسیار روشن است که وقوع چنین رخدادی در این حوزۀ جغرافیایی با پیشینۀ تاریخی ـ اجتماعی مستعد، حاصل درهمآمیزی عوامل بسترساز و مبانی ساختاری شکلگیری اندیشة استقلالطلبی است. تنوع قومی و زبانی مانند حضور ارامنه، اسوریان، و اقوام ترک زبان، نقش زندگی و تفکر ایلی، حضور و فعالیت میسیونها و هیئتهای مذهبی مسیحی و جبههبندیهای سیاسی و سرزمینی دولتهای درگیر در جنگ جهانی اول، بهویژه کشورهای همسایۀ ایران، از جملۀ عوامل مؤثر در روند استقلال جویی به شمار میروند؛ در مقاله کوشیده شده است که نقش متقابل دو همسایة شمالی (روس) و غربی (عثمانی) و گروههای هواخواه آناندر تلاش مسیحیان برای استقلالخواهی مورد واکاوی قرار گیرد. زیرا شناخت چرایی و چگونگی این موضوع در درک بهتر تاریخ سیاسی، اجتماعی و مذهبی ایران در دوران مورد بحث نقش مهمی دارد.
