نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد منصور ¹
• سید مسیح منصور طباطبائی ²

¹ عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران

² دانشجوی کارشناسی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

آنچه که در این مختصر مطرح می‌شود، باز خوانی سندی است مورخ ۱۲۳۳هـ ق، مربوط به میرزا منصور خان بهبهانی. داستان سند از این قرار بوده است که نخست میرزا سلطان محمد خان اول، پدر میرزا منصور ، عمارت حکومتی خویش را در زمین مجهول المالکی به نام باغ میر شاه میر بنا می‌نهد و پس از وی فرزندش میرزا منصور خان بهبهانی در گوشه‌ای دیگر از همین زمین بنای عمارت حکومتی خویش را مینهد و همزمان به تفحص در باره کشف هویت مالکان زمین میپردازد و معلوم میکند که مالکان زمین دو خانواده از سادات طباطبائی بوده اند و زمین مذکور را از ورثه مزبور خردیداری و صلح میکند. سند حاضر مبایعه‌نامه و صلح‌نامه‌ی این زمین است. میرزا منصور‌خان از سلسلهٔ کلانتران بهبهان و از سیاستمداران فارس در روزگار فتحعلی شاه قاجار است که بخشی از روزگار محمد شاه را درک کرده است. دختر وی گوهر تاج بیگم همسر نجفقلی میرزای والی فرزند حسینعلی میرزای فرمان‌فرما است. از وقایع مهم زندگانی میرزا منصور‌خان اینکه فتحعلی شاه قاجار به سبب برخی ناآرامی‌ها در ایالت فارس خود به سال ۱۲۴۵ به منطقهٔ بهبهان و کهگیلویه روی آورد و راهنمایی موکب شاهی را در این سفر بدو محوّل کردند. فرمانی مورّخ ۱۲۴۵ به مهر فرمان‌فرما این وظیفه را بر عهدهٔ میرزا منصور نهاده. این فرمان جزو آرشیو اسناد سردار امجد منصوری طباطبائی بوده است و اخیرا به کتابخانهٔ مرکزی دانشگاه تهران اهدا شده است.

کلیدواژه‌ها

• میرزا سلطان محمدخان
• میرزا منصورخان
• بهبهان
• نجفقلی میرزای والی
• سردار امجد منصوری

موضوعات

• تاریخ

عنوان مقاله [English]

Revisiting a Document from Mirza Mansour Khan Behbahani

نویسنده [English]

• Seyyed Masih Mansoor Tabatabaei ²

¹

² atu

چکیده [English]

This brief note reviews a historical document dated 1233 AH, concerning Mirza Mansur Khan of Behbahan.

His father, Mirza Sultan Mohammad Khan I, had built his official residence on a piece of land of unknown ownership known as the Mir Shah Mir Garden. Later, Mirza Mansur Khan built his own governmental residence on another part of the same land. He then investigated the land’s ownership and discovered that it belonged to two families of the Sadat Tabatabaei lineage. He purchased the land from their heirs and finalized the transfer through a sale and reconciliation deed — the very document discussed here.



Mirza Mansur Khan was a member of the ruling kalantar family of Behbahan and a notable political figure in Fars during the reign of Fath-Ali Shah Qajar, also witnessing part of Mohammad Shah’s era. His daughter, Gowhar Taj Begum, married Najafqoli Mirza, son of Hossein Ali Mirza Farmanfarma. A key moment in his life occurred in 1245 AH, when Fath-Ali Shah Qajar, amid unrest in Fars, personally traveled to the region. Mirza Mansur was appointed to guide the royal entourage. This responsibility was formally assigned by a decree dated 1245 AH, bearing Farmanfarma’s seal. The document was part of Sardar Amjad Mansuri Tabatabaei’s archive and was recently donated to the Central Library of the University of Tehran

کلیدواژه‌ها [English]

• Mirza soltan Mohammadkhan
• Mirza Mansourkhan
• behbahan
• najafgholy mirzaye vuly
• Sardar Amjad Mansouri