نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سید شهروز توکلی ¹
• حسین بادامچی ²

¹ گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران.

² گروه تاریخ، دانشگاه تهران.

چکیده

روایت شورش بزرگ علیه نرام-سین را از طریق رونوشت‌های کتیبه‌ای سلطنتی، و آثار ادبی متعددی می‌شناسیم. اهمیت این واقعه در این است که نخست، نرام-سین در پی سرکوب یک شورش سراسری، خود را به مرتبۀ الوهی ارتقاء داده‌است. و دوم، این موضوع، تاثیر شگرفی بر حافظۀ تاریخی مردم بین‌النهرین و به ویژه، آثار ادبی دوران متاخر گذاشته‌است. بنا بر ادعای کتیبه‌های خود نرام-سین، این شورش به قدری شدید بوده که گویی تمام سرزمین‌های تحت فرمان وی، بر شاه اکده شوریده‌اند؛ شورشی که نهایتا با خواست الهه ایشتر-انونیتوم، تماما سرکوب شد و نرام-سین پس از آن، با دعای مردم اکده و رضایت خدایان، به درجۀ خدایی رسید. در این مقاله، می‌کوشیم تا معرفی جامعی از موضوع شورش بزرگ علیه نرام-سین ارائه کنیم. بدین ترتیب، روایت کتیبۀ شورش بزرگ و همچنین، آثار ادبی مربوط به این روایت، بررسی و مقایسه می‌شوند، تاریخی‌بودن شورش در دوران نرام-سین و دامنۀ آن به بحث گذاشته می‌شود و اهداف تدوین این متون ادبی و بستر تاریخی آن‌ها تشریح می‌شود. در این تحقیق بررسی خواهیم کرد که آیا وقایع اصلی شورش بزرگ علیه نرام-سین، بر پایه واقعیت است یا خیر؛ و متون ادبی متاخر، چگونه برای اهداف تبلیغاتی، تبیین رویدادهای عصر خود، یا صرفا به عنوان آثار ادبی، از این موضوع، بهره‌ برده‌اند.

کلیدواژه‌ها

• نرام-سین
• شورش بزرگ
• اکد
• آثار ادبی
• کتیبه‌های سلطنتی

موضوعات

• تاریخ

عنوان مقاله [English]

The Great Revolt against Naram-Sin: Historical Tradition and Literary Representation

نویسندگان [English]

• Seyed Shahrooz Tavakoli ¹
• Hossein Badamchi ²

¹ Depratment of History, University of Tehran.

² Department of History, University of Tehran.

چکیده [English]

The tradition of the Great Rebellion against Naram-Sin is known well through royal inscriptions (original and even copy texts from later times) and various literary works. This event holds significance for two main reasons: first, Naram-Sin's elevation to divine status following the suppression of a widespread revolt; second, the profound impact it had on the historical memory of Mesopotamian people, particularly influencing later literary works. According to Naram-Sin's own inscriptions, the rebellion was so severe that it seemed as though all the lands under his command had risen against the king of Akkad. The rebellion was ultimately quelled through the intervention of the goddess Ishtar-Anunitum, after which Naram-Sin, with the prayers of the Akkadian people and divine approval, was elevated to godhood. This article offers a comprehensive analysis of the Great Rebellion against Naram-Sin, examining the narrative of the Great Revolt inscription alongside related literary works. The historicity of the rebellion, its geographical scope, and the purposes behind the composition of these texts will be discussed. Finally, the research will explore whether the key events of the Great Rebellion are historically grounded, and how later literary texts employed this theme for propaganda, to interpret contemporary events, or simply as works of fiction.

کلیدواژه‌ها [English]

• Naram-sin
• Great Revolt
• Akkad
• Literary works
• Royal Inscriptions