نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تاریخ اسلام، گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه تهران

10.22059/jhss.2025.391112.473787

چکیده

سیداحمد بریلی از سادات شهر بریلی است که در هجده سالگی با هدف تحصیل به دهلی رفت و در زمره شاگردان شاه عبدالعزیز دهلوی جای گرفت. شاه عبدالعزیز که عهده‌دار امور دینی دهلی بود، به دلیل سلطه بریتانیا، در فتوایی شبه‌قاره‌هند را دارالحرب اعلام نمود. بدینسان، سیداحمد بریلی ملهم از آراء شاه‌ولی الله و فتوای شاه عبدالعزیز، بر آن شد تا از طریق اصل جهاد، عناصر بدعت‌آمیز را از اعتقادات مسلمانان برطرف و شبه‌قاره‌هند را از تیول غیرمسلمان خارج سازد. تمرکز اصلی سیداحمد بریلی، آزادی شبه‌قاره‌هند از سلطه بریتانیا بود. بنابراین تصمیم گرفت ابتدا در منطقه‌ای دور از دسترس بریتانیا حکومت اسلامی را تشکیل داده و سپس آن را پایگاهی برای آزادسازی شبه‌قاره هند قرار دهد. از این‌رو سیداحمد بریلی پس از بازگشت از مناسک حج و هجرت به مناطق شمال غرب شبه‌قاره‌هند، با تأسیس جنبش جماعت مجاهدین آماده جهاد با سیک‌ها و بریتانیا گردید. بنابراین سوال اصلی پژوهش این است که سیداحمد بریلی جهت مواجهه مسلمانان و سیک‌ها چه راهبردهای سیاسی و نظامی را در پیش گرفت؟ مدعا با استفاده از شیوه کتابخانه‌ای و رویکرد توصیفی و تحلیل تاریخی این است که سیداحمد بریلی راهبردهای دوگانه‌ی هجرت و جهاد را برای ایجاد دارالاسلام و تقابل با دولت سیک در پیش گرفت. دستاورد پژوهش این است که سیداحمد بریلی نخستین فرد مسلمان در شبه‌قاره‌هند است که از یک‌سو فتوای جهاد علیه استعمار بریتانیا را صادر نمود و از سوی دیگر برای نخستین‌بار نظریه‌ی حکومت اسلامی بر مبنای شریعت را مطرح و خود را به ‎عنوان امیرالمؤمنین معرفی کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Seyyed Ahmed Barili's Political-Military Strategies in Confronting the Sikhs

نویسندگان [English]

  • Ahmad Zubair bayanfar 1
  • khadijeh alemi 2

1 PhD Student in Islamic History, Department of History, Faculty of Literature and Humanities, University of Tehran, Tehran, Iran

2 Member of the Faculty of History Department of Tehran University

چکیده [English]

Seyyed Ahmed was from Bareilly who went to Delhi to study and became one of the students of Shah AbdulAziz of Delhi. In a fatwa, Shah AbdulAziz declared the Indian subcontinent Dar al Harb, and Seyyed Ahmed, inspired by his opinions, decided to remove the Indian subcontinent from non-Muslim rule through the principle of Jihad.Ahmed Barili's main goal was to liberate the subcontinent from British domination. Therefore, we first decided to form a region far from the British government and then make it a base for the liberation of the Indian subcontinent. Therefore, Ahmed Barili migrated to the northwestern regions of the subcontinent and, with the efforts of the Jamaat-e-Mujahideen movement, prepared for jihad against the Sikhs and the British. So the main question is what political and military strategies did Ahmed Barili adopt to use personal computers and Sikhs? The claim, using the library method and the use of descriptive and historical analysis, is that Ahmed Barili adopted the dual paths of migration and jihad to create Dar al-Islam and confront the Sikh state. The first research is that Ahmed Barili was the first Muslim in the Indian subcontinent to issue a fatwa of jihad against British colonialism and for the first time put forward the theory of Islamic rule over Sharia and called himself Amir al-Mu'minin. Despite winning the battle of Akora, he was defeated and killed in the two battles of Shaidu and Balakot

کلیدواژه‌ها [English]

  • Seyyed Ahmed Barili
  • Hijra
  • Jihad
  • Mujahideen Group
  • Sikhs
  1. آواری، بورجور (1398) تمدن اسلامی در جنوب آسیا: تاریخچه‌ای از قدرت و حضور مسلمانان در شبه‌قاره‌هند، ترجمة افسانه منفرد، تهران: اختران.

    اسپیر، پرسیوال (1387) تاریخ هند، ترجمة همایون صنعتی‌زاده، قم: نشر ادیان.

    احمدی‌منش، محمد (1395) اسلام و سیاست در پاکستان، تهران: پژوهشکدة تاریخ اسلام.

    اکبرآبادی، محمدعلی (1299) ملهمات احمدیه فی الطریق المحمدیه، آگره: مطبع مفید عام.

    احمد، عزیز (1367) تاریخ تفکر اسلامی در هند، ترجمة نقی لطفی و محمد جعفر یاحقی، تهران: انتشارات کیهان.

    ایم. اے، سیتا رام کوهلی (1928) ظفرنامة رنجیت سنگهه، لاهور: بیت العلوم پنجاب.

    ام. آی. آکسفورد، ث. ف. دولافوز (1316) تاریخ هند، ترجمة سید محمد تقی فخر داعی گیلانی، تهران: چاپخانة مجلس.

    پیترز، رادولف (1365) اسلام و استعمار یا جهاد در عصر حاضر، ترجمة محمد خرقانی، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.

    حسین، غلام (1975) مکاتیب سید احمد شهید، لاهور: مکتبة رشیدیه لمتید.

    حسنی، محمد حمزه (1996) تذکره حضرت سیداحمد شهید، کراچی: نشریات اسلام.

    ستودارد، لوتروپ (1320) عالم نو اسلام یا امروز مسلمین، ترجمة سید احمد مهذب، تهران: طبع کتاب.

    شهید، سید محمداسماعیل (1246) صراط مستقیم، لاهور: المکتبه السلفیه.

    طرفداری، منصور (1400) استعمار انگلیس و مسلمانان شبه قاره هند، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

    عالمی، خدیجه (1396) فرمان‌های اقتصادی تیپوسلطان، تهران: امیرکبیر.

    عثمانی، قمر احمد (1983) بریلی سے بالاکوت، لاهور: اداره اسلامیات.

    علی، سیدمحمد (1299) مخزن احمدی، آگره: مطبع مفید عام.

    قرایی، فیاض (1384) ادیان هند، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.

    آنتونووا و دیگران (1361) تاریخ نوین هند، ترجمة پرویز علوی، تهران: نشر بین الملل.

    لطیف، سیدمحمد (1994) تاریخ پنجاب، لاهور، تخلیقات.

    مهر، غلام رسول (2008) تحریک سید احمدشهید، ممبئی: دارالکتاب دیوبند.

    مشیرالحسن (1367) جنبش اسلامی و گرایش‌های قومی در مستعمرة هند، ترجمة حسن لاهوتی، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی.

    مورگان، کنث (1344) اسلام صراط مستقیم، ترجمة امین بحرالعلومی و رضائی مجتهدی نوروزی، تبریز: کتاب فروشی حقیقیت.

    موثقی، سید احمد (1390) جنبش‌های اسلامی معاصر، تهران: سمت.

    نهرو، جواهر لعل (1361) کشف هند، ترجمة محمود تفضلی، تهران: امیر کبیر.

    ندوی، سید ابوالحسن علی (2011) سیرت سیداحمد شهید، لکهنو: مجلس تحقیقات و نشریات اسلام.

    ـــــــــــ (1396) امام سید احمد شهید در آینه تاریخ، ترجمة محمد قاسم قاسمی، وب‌سایت مجموعة موحدین.

    ــــــــــــ(1396) آنگاه که نسیم ایمان وزید، ترجمة محمد ابراهیم دامنی، وب‌سایت موحدین.

    ندوی، عبدالمعید (2012) نقوش حضرت سید احمد شهید، لکهنو: الفرقان.

    نشاط، شاه عبادالرحمن (2015) سیداحمد شهید: شخصیت، تحریک اور اثرات، لکهنو: دارعرفات.

    Aḥmad, ʻAzīz (1367). Tārīkh-i Tafakkur-i Islāmī dar Hind, Tarjumah-'i Naqī Luṭfī va Muḥammad Jaʻfar Yāḥaqqī, Tehran: Intishārāt-i Kayhān. [in Persian].

    Ahmad, Mohiddin (1980) Saiyid Ahmad Shahid His Life and Mission, Lucknow: Academy of Islamic Research.

    Ahmad, Mohiddin (1980) Saiyid Ahmad Shahid His Life and Mission, Lucknow: Academy of Islamic Research.

    Ahmad, Qeyamuddin (1966) The Wahabi Movement in India, Calcutta: Firma K. L. Mukhopadhyay.

    Ahmad, Qeyamuddin (1966) The Wahabi Movement in India, Calcutta: Firma K. L. Mukhopadhyay.

    Aḥmadī Munsh, Muḥammad (1395). Islām va Sīyāsat dar Pākistān, Tehran: Pizhūhishkadah-'i Tārīkh-i Islām. [in Persian]. 

    Akbarābādī, Muḥammad ʻAlī (1299). Mulhamāt-i Aḥmadīyah fī al-Ṭarīq al-Muḥammadīyah, Āgrah: Maṭbaʻ-i Mufīd-i ʻĀm. [in Urdu]. 

    Alemi, Khadija & Seyyedeh Leila Mousavi Salem (2017) "Tipu Sultan’s Role in Forming India’s Independence Fields", Review of European Studies, 9 (1): 226-233.

    Alemi, Khadija & Seyyedeh Leila Mousavi Salem (2017) "Tipu Sultan’s Role in Forming India’s Independence Fields", Review of European Studies, 9 (1): 226-233.  

    Alemi, Khadija (1396). Farmānhā-'i Iqtisādī-i Tīpū Sulṭān, Tehran: Amīr Kabīr. [in Persian].

    ʻAlī, Sayyid Muḥammad (1299). Makhzan-i Aḥmadī, Āgrah: Maṭbaʻ-i Mufīd-i ʻĀm. [in Urdu]. 

    Āntūnūvā va Dīgarān (1361). Tārīkh-i Nawīn-i Hind, Tarjumah-'i Parvīz ʻAlavī, Tehran: Nashr-i Bayn al-Milal. [in Persian]. 

    Āvarī, Būrjor (1398). Tamaddun-i Islāmī dar Junūb-i Āsiyā: Tārīkhchah-'i az Qudrat va Ḥuz̤ūr-i Musalmānān dar Shibh-i Qārrah-'i Hind, Tarjumah-'i Afsānah Munfarid, Tehran: Akhtarān. [in Persian]. 

    Espīr, Perseivāl (1387). Tārīkh-i Hind, Tarjumah-'i Humāyūn Ṣanʻatīzādah, Qum: Nashr-i Adyān. [in Persian].

    G.C. Malhotra (2003) Maharaja Ranjit Singh, New Delhi: Lok Sabha Secretariat.

    G.C. Malhotra (2003) Maharaja Ranjit Singh, New Delhi: Lok Sabha Secretariat.

    Gupta, Han Ram (2008) History of the Sikhs: Vol. V, The Sikh Lion of Lahore (Maharaja Ranjit Singh, 1799-1839, New Delhi: Publishers FYI. Ltd.

    Gupta, Han Ram (2008) History of the Sikhs: Vol. V, The Sikh Lion of Lahore (Maharaja Ranjit Singh, 1799-1839, New Delhi: Publishers FYI. Ltd.

    Haroon, Sana (2011) "Reformism and Orthodox Practice in Early Nineteenth-Century Muslim North India: Sayyid Ahmed Shaheed Reconsidered", The Journal Royal Asiatic Society, 21 (2): 177-198

    Haroon, Sana (2011) "Reformism and Orthodox Practice in Early Nineteenth-Century Muslim North India: Sayyid Ahmed Shaheed Reconsidered", The Journal Royal Asiatic Society, 21 (2): 177-198

    Ḥasanī, Muḥammad Ḥamzah (1996). Tadhkirah Ḥaẓrat Sayyid Aḥmad Shahīd, Karāchī: Nashrīyāt-i Islām. [in Urdu].

    Hunter, W.W (1872) The Indian Musalmans, London: Company.

    Hunter, W.W (1872) The Indian Musalmans, London: Company.

    Ḥusain, Ghulām (1975). Makātīb-i Sayyid Aḥmad Shahīd, Lāhawr: Maktabah-'i Rashīdīyah lamtīd. [in Urdu].

    Jalal, Ayesha, (2008) Partisans of Allah: Jihad in South Asia, London: Harvard University Press.

    Jalal, Ayesha, (2008) Partisans of Allah: Jihad in South Asia, London: Harvard University Press.

    Latif, Sayyid Muḥammad (1994). Tārīkh-i Panjāb, Lāhawr, Takhlīqāt. [in Urdu]

    Latif, Syad Muhammad (1891) History of the Panjab: From the remotest antiquity to the present time, Calcutta: Central Press Company.

    Latif, Syad Muhammad (1891) History of the Panjab: From the remotest antiquity to the present time, Calcutta: Central Press Company.

    1. A., Sītā Rām Kohlī (1928). Ẓafarnāmah-'i Rañjīt Siṅgh, Lāhawr: Bait al-ʻUlūm Panjāb. [in Persian].
    2. I. Oxford, Th. F. Dūlāfūz (1316). Tārīkh-i Hind, Tarjumah-'i Sayyid Muḥammad Taqī Fakhr Dāʻī Gīlānī, Tehran: Chāpkhānah-'i Majlis. [in Persian]

    Mehr, Ghulām Rasūl (2008). Taḥrīk-i Sayyid Aḥmad Shahīd, Mumba'ī: Dār al-Kitāb Dīyūband. [in Urdu]. 

    Mūrgan, Kanis (1344). Islām Ṣirāṭ-i Mustaqīm, Tarjumah-'i Amīn Baḥr al-ʻUlūmī va Riḍā'ī Mujtahidī Nūrūzī, Tabrīz: Kitābfurūshī-i Ḥaqīqat. [in Persian]. 

    Mushīr al-Ḥasan (1367). Junbish-i Islāmī va Girāyishhā-'i Qawmī dar Mustaʻmah-'i Hind, Tarjumah-'i Ḥasan Lāhūtī, Mashhad: Bunyād-i Pizhūhishhā-'i Islāmī. [in Persian]. 

    Mūthaqī, Sayyid Aḥmad (1390). Junbishhā-'i Islāmī-i Muʻāṣir, Tehran: SAMT. [in Persian]. 

    Nadvī, ʻAbd al-Maʻīd (2012). Nuqūsh-i Ḥaẓrat Sayyid Aḥmad Shahīd, Lakhnaw: al-Furqān. [in Urdu].

    Nadvī, Sayyid Abū al-Ḥasan ʻAlī (1396). Āngāh kih Nasīm-i Īmān Vazīd, Tarjumah-'i Muḥammad Ibrāhīm Dāmanī, Web-sāyt-i Muwahhidīn. [in Persian].

    Nadvī, Sayyid Abū al-Ḥasan ʻAlī (1396). Imām Sayyid Aḥmad Shahīd dar Āyīnah-'i Tārīkh, Tarjumah-'i Muḥammad Qāsim Qāsimī, Web-sāyt-i Majmūʻah-'i Muwahhidīn. [in Persian].

    Nadvī, Sayyid Abū al-Ḥasan ʻAlī (2011). Sīrat-i Sayyid Aḥmad Shahīd, Lakhnaw: Majlis-i Taḥqīqāt va Nashrīyāt-i Islām. [in Urdu] 

    Nahraw, Jawāhir Lāl (1361). Kashf-i Hind, Tarjumah-'i Maḥmūd Tafazzulī, Tehran: Amīr Kabīr. [in Persian]. 

    Nashāṭ, Shāh ʻAbd al-Raḥmān (2015). Sayyid Aḥmad Shahīd: Shakhṣiyat, Taḥrīk aur Ās̱ārāt, Lakhnaw: Dār-i ʻArfāt. [in Urdu]. 

    Pītars, Rādūlf (1365). Islām va Istiʻmār yā Jahād dar ʻAṣr-i Ḥāẓir, Tarjumah-'i Muḥammad Kharqānī, Mashhad: Intishārāt-i Āstān-i Quds-i Raḍavī. [in Persian].

    Qadir, Altaf (2014) »Historiography of the Jihad Movement: A Critique of the Selected Portions of Muhammad Wazir Khan and Ghulam Rasul Mihr’s Works«, Journal of the Research Society of Pakistan, 53 (1): 281-294.

    Qadir, Altaf (2014) »Historiography of the Jihad Movement: A Critique of the Selected Portions of Muhammad Wazir Khan and Ghulam Rasul Mihr’s Works«, Journal of the Research Society of Pakistan, 53 (1): 281-294.

    Qadir, Altaf (2015) Saiyid Ahmad Barailvi: His Movement and Legacy from the Pukhtun perspective, Delhi: SAGE.

    Qadir, Altaf (2015) Saiyid Ahmad Barailvi: His Movement and Legacy from the Pukhtun perspective, Delhi: SAGE.

    Qarā'ī, Fiyāẓ (1384). Adyān-i Hind, Mashhad: Dānishgāh-i Firdawsī Mashhad. [in Persian].

    Shah, Ebadur Rahman (2009) Saiyid Ahmad Shahid: Life, Mission and Contributions, Lucknow: Academy of Islamic Research and Publications.

    Shah, Ebadur Rahman (2009) Saiyid Ahmad Shahid: Life, Mission and Contributions, Lucknow: Academy of Islamic Research and Publications.

    Shahīd, Sayyid Muḥammad Ismāʻīl (1246). Ṣirāṭ-i Mustaqīm, Lāhawr: al-Maktabah al-Salafīyah. [in Persian]. 

    Stūdārd, Lūtrūp (1320). ʻĀlam-i Naw-i Islām yā Imrūz-i Musalmānān, Tarjumah-'i Sayyid Aḥmad Muḥadhdhab, Tehran: Ṭabʻ-ʼi Kitāb.[in Persian]. 

    Ṭarafdārī, Manṣūr (1400). Istiʻmār-i Ingilīs va Musalmānān-i Shibh-i Qārrah-'i Hind, Qum: Pizhūhishgāh-i Ḥawzah va Dānishgāh. [in Persian]. 

    ʻUthmānī, Qamar Aḥmad (1983). Barelī se Bālākōṭ, Lāhawr: Idārah-'i Islāmīyāt. [in Urdu].