روزبه زرینکوب؛ نعمتاله علیمحمدی
چکیده
پادشاهان هخامنشی بر بزرگترین امپراطوری عصر باستان حکمرانی میکردند و برای برقراری امنیت داخلی و همچنین حفظ مرزها و ثغور آن نیاز به امرا و والیانی داشتند تا آنان را در این امر مهم یاری دهند. بهطور معمول این امرا و حاکمان از میان طایفه یا خاندان هخامنشی انتخاب میشدند. ازجمله این مقامات، بسوس بود که از طرف شاه هخامنشی به مرزداری ...
بیشتر
پادشاهان هخامنشی بر بزرگترین امپراطوری عصر باستان حکمرانی میکردند و برای برقراری امنیت داخلی و همچنین حفظ مرزها و ثغور آن نیاز به امرا و والیانی داشتند تا آنان را در این امر مهم یاری دهند. بهطور معمول این امرا و حاکمان از میان طایفه یا خاندان هخامنشی انتخاب میشدند. ازجمله این مقامات، بسوس بود که از طرف شاه هخامنشی به مرزداری و والیگری باختر منصوب شد. با حمل? اسکندر به شرق، شهربان باختر، شاه هخامنشی (داریوش سوم) را از سمت خود برکنار کرد و به قتل رساند و پادشاهی خود را اعلام کرد. پادشاهی او بهسبب بیثباتی ساختار سیاسی، نظامی، اقتصادی و اجتماعی و همچنین بهدلیل سوءاستفاده از اعتماد اطرافیان، تکیهکردن بیشازحد به سپاه، برخورد خشن و نادرست با دوستان و زیردستان و عدم استفاد? درست از موقعیت استراتژیک در جنگ، برای مدتزمان زیادی دوام نیاورد و عاقبت با خیانت همراهانش دستگیر و بهدستور اسکندر در نزدیکی دامغان امروزی کشته شد. نوشتار حاضر بر آن است تا به بررسی تحولات اواخر عصر هخامنشی بپردازد و با طرح این سؤال که چه عوامل و انگیزههایی موجب شد تا بسوس در مرحلهای به اوج قدرت برسد و بعد از مدتی دولت او سقوط کند، جایگاه او را در این دوره مورد بررسی قرار دهد.
بررسی حاضر درصدد است با تکیه بر منابع، تحقیقات و پژوهشها، ضمن بررسی تحولات این دوره، ابهامات و پیچیدگیهای موجود را برطرف کند و پاسخی درست و بدون پیشداوری برای این مقوله ارائه دهد.
سهراب یزدانی؛ علی ططری
چکیده
با برپایی نخستین مجلس شورای ملی و ورود منتخبان ملت به عرصة قانونگذاری کشور، مجلسیان پیش از توجه به هر مسئلة فردی، در اندیشة رفع مشکلات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران بودند. بنابراین، آنها در ابتدای امر، بدون توجه به مسائل و مشکلات خود - بهویژه در موضوع مالی و تأمین هزینههای زندگی فردی- مشغول کار شدند؛ تا اینکه، با مشکل نبودن ...
بیشتر
با برپایی نخستین مجلس شورای ملی و ورود منتخبان ملت به عرصة قانونگذاری کشور، مجلسیان پیش از توجه به هر مسئلة فردی، در اندیشة رفع مشکلات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران بودند. بنابراین، آنها در ابتدای امر، بدون توجه به مسائل و مشکلات خود - بهویژه در موضوع مالی و تأمین هزینههای زندگی فردی- مشغول کار شدند؛ تا اینکه، با مشکل نبودن منبع تأمین هزینههای شخصی و حتی نمایندگی خود مواجه شدند. بدینترتیب، تشکیل ادارة مالی و یافتن منبعی برای تأمین هزینهها از چالشها و اولویتهای کاری مجلس اول قرار گرفت. از این رو، پرسش اصلی تحقیق را به این ترتیب میتوان صورتبندی کرد که با توجه به شرایط زمانی و اوضاع آشفتة اقتصادی که در زمان مجلس اول حاکم بود، آیا ادارة مالی آن مجلس توانست در تأمین هزینههای خود و مجلسیان موفق عمل کند؟
روش تحقیق در پژوهش حاضر، روش تحقیق تاریخی است. در این روش، اطلاعات لازم از منابع کتابخانهای و اسناد موجود در آرشیو کتابخانة مجلس شورای اسلامی گردآوری شده است و در مرحلة بعد، بر اساس نظم و توالی منطقی تاریخی پردازش و پس از آن، برای تحلیل پدیدة تاریخی تدوین گردیدهاند.
از نتایج تحقیق حاضر مستفاد میشود که ادارة مالی مجلس اول به دلیل مشکلات و مسائل سیاسی و بهویژه اقتصادی، در تأمین هزینههای خود ناکام ماند و حل این مشکل به دورههای بعد موکول شد.
رسول عربخانی
چکیده
گسترش فعالیتهای شیعیان در عراق و سرایت این مذهب در میان عشایر سنیمذهب آنجا یکی از مهمترین مسائلی بود که ذهن دولتمردان عثمانی را در نیمة پایانی قرن نوزدهم، مصادف با دورة سلطنت عبدالحمید دوم (1876-1909) به خود مشغول میکرد. گزارشهای فراوانی – خواه واقعی، خواه غیر واقعی- که از سوی کارگزاران محلی ولایت بغداد در خصوص محذورات فرهنگی، سیاسی ...
بیشتر
گسترش فعالیتهای شیعیان در عراق و سرایت این مذهب در میان عشایر سنیمذهب آنجا یکی از مهمترین مسائلی بود که ذهن دولتمردان عثمانی را در نیمة پایانی قرن نوزدهم، مصادف با دورة سلطنت عبدالحمید دوم (1876-1909) به خود مشغول میکرد. گزارشهای فراوانی – خواه واقعی، خواه غیر واقعی- که از سوی کارگزاران محلی ولایت بغداد در خصوص محذورات فرهنگی، سیاسی و گسترش فعالیتهای شیعهگرایی به باب عالی ارسال میگشت، دولتمردان استانبول را به چارهجویی و ارائة برنامههای پیشگیرانه وادار میساخت. همجواری عراق با ایران به عنوان یگانه قدرت سیاسی شیعی و رقیب دیرینة امپراطوری عثمانی به همراه اهمیت جغرافیایی استراتژیک این سرزمین، مسئلة فعالیتهای شیعهگرایانة عراق را از پیچیدگیهای خاصی برخوردار میکرد. تعقیب سیاست اتحاد اسلام به عنوان محور سیاستهای داخلی و خارجی عبدالحمید دوم و نیز وجود اقلیتهای مذهبی مختلف نظیر شیعیان در درون مرزهای امپراطوری، عوامل دیگری بود که بر این پیچیدگیها میافزود. این مقاله بر آن است تا با بهرهگیری از منابع مستند تاریخی و به ویژه اسناد آرشیو عثمانی به بررسی ابعاد مسئلة گسترش تشیع پرداخته، ماهیت سیاستهای دولت عثمانی و نتایج آن را مورد تحلیل و ارزیابی قرار دهد.
عبدالله متولی
چکیده
شکلگیری و رشد مناطق شهری یکی از نمادهای اصلی شکوفایی اقتصادی محسوب میشود. در آستانة ورود به قرن نوزدهم میلادی که سیر تحولات جهانی سرعت فزایندهای یافته بود و نقش شهرها با عناصر فعال اقتصادی در این زمینه بیش از سایر گروههای اجتماعی به چشم میخورد، جامعة ایران در دل یک مرحله از بحرانهای داخلی فرو رفت که نهتنها به توقف کامل فرایند ...
بیشتر
شکلگیری و رشد مناطق شهری یکی از نمادهای اصلی شکوفایی اقتصادی محسوب میشود. در آستانة ورود به قرن نوزدهم میلادی که سیر تحولات جهانی سرعت فزایندهای یافته بود و نقش شهرها با عناصر فعال اقتصادی در این زمینه بیش از سایر گروههای اجتماعی به چشم میخورد، جامعة ایران در دل یک مرحله از بحرانهای داخلی فرو رفت که نهتنها به توقف کامل فرایند نقش-سازی شهرها در عرصههای مختلف سیاسی و اقتصادی انجامید بلکه نشان داد هنوز عناصر پر تحرک ایلیاتی، کنشگران اصلی صحنههای سیاسی هستند و مراکز شهری به نوعی بایستی همچنان تابعیتپذیری خود را از ساختار ایلیاتی حفظ کنند. به همین دلیل جایگاه شهرها، به تأمینکنندة نیازهای اقتصادی عناصر مدعی قدرت تقلیل یافت. نوشتار حاضر ضمن بررسی تأثیر چالشهای نظامی بر مراکز شهری، نگرشهای کریمخان زند به مقولة شهر را نیز مورد توجه قرار داده است.
ذکرالله محمدی؛ مریم طحان
چکیده
مجدالاسلام کرمانی روحانی روشنفکر و روزنامهنگار برجستة عصر مشروطه بود که عمرش را در راه خدمت به وطن سپری کرد. وی با نوشتن مقالات متعدد در روزنامهها به خصوص جریدة ادب به مبارزه با حکومت استبدادی قاجاریه پرداخت و حتی به تبعید در کلات محکوم شد؛ ولی بعد از پیروزی مشروطهخواهان و برپایی حکومت جدید چهار روزنامة: ندای وطن، الجمال، کشکول ...
بیشتر
مجدالاسلام کرمانی روحانی روشنفکر و روزنامهنگار برجستة عصر مشروطه بود که عمرش را در راه خدمت به وطن سپری کرد. وی با نوشتن مقالات متعدد در روزنامهها به خصوص جریدة ادب به مبارزه با حکومت استبدادی قاجاریه پرداخت و حتی به تبعید در کلات محکوم شد؛ ولی بعد از پیروزی مشروطهخواهان و برپایی حکومت جدید چهار روزنامة: ندای وطن، الجمال، کشکول و محاکمات را در جهت تمجید از مشروطه و مذمت استبداد منتشر کرد. میانهروی در گفتار و همنوا نشدن با روزنامهنگاران رادیکال و در واقع سبک خاص کرمانی در برخورد با دولت و دربار و به ویژه شخص شاه باعث شد وی متهم به دورویی و منفعتطلبی گردد. این اتهامات با سفر مجدالاسلام به اصفهان و دیدار با خوانین بختیاری در دورة استبداد صغیر شدت بیشتری گرفته و به جاسوسی برای شاه مبدل شد و باعث گردید وی برای همیشه دست از کارهای سیاسی و مطبوعاتی خود بکشد و تا آخر عمر گوشة عزلت را بر عالم سیاست ترجیح دهد.
در این مقاله سعی شده است ضمن مروری اجمالی بر زندگی سیاسی مجدالاسلام کرمانی، به تبیین صحت و سقم اتهامات وارده بر او، دلایل و بسترهای شکلگیری چنین اتهامات و نیز آراء و نظرات موافقان و مخالفان همعصر وی و یا محققان بعدی پرداخته شود.
کاظم ملازاده
چکیده
تمدن ایرانی حاصل تلاش و دستاوردهای اقوام مختلفی است که در آن میان اقوام پارسی با تأسیس امپراتوری هخامنشی نقش کلیدی ایفا نمودهاند. متأسفانه در خصوص زمان و مسیر ورود این اقوام به فلات ایران، مراکز استقراری نخستین آنها، مواد فرهنگی مرتبط، و در کل در ارتباط با تاریخ و باستانشناسی آنها (قبل از تشکیل امپراتوری هخامنشی) اطلاعاتی اندک ...
بیشتر
تمدن ایرانی حاصل تلاش و دستاوردهای اقوام مختلفی است که در آن میان اقوام پارسی با تأسیس امپراتوری هخامنشی نقش کلیدی ایفا نمودهاند. متأسفانه در خصوص زمان و مسیر ورود این اقوام به فلات ایران، مراکز استقراری نخستین آنها، مواد فرهنگی مرتبط، و در کل در ارتباط با تاریخ و باستانشناسی آنها (قبل از تشکیل امپراتوری هخامنشی) اطلاعاتی اندک و در مواردی گمراهکننده وجود دارد. از جملة این اطلاعات نادرست که در منابع مختلف تاریخی و باستانشناسی دیده میشود، ارتباط اسامی پارشوا، پارسوا، پارسواش و پارسوماش به پارسیها و برداشتها و نظریهپردازیهای نادرستی است که در این راستا صورت گرفته است. با توجه به مطالعات صورت گرفته، این نتیجه حاصل شده که به غیر از نام "پارسوماش" که برای اولینبار در کتیبههای سناخریب آشوری و سال 691 ق.م به آن اشاره میشود، سه نام دیگر در اصل به ایالتی به نام پارسوا (که در مواردی به صورت پارشوا، پارسواش و نیز پارسوماش ثبت شده) اشاره دارند که در سدههای نخستین هزارة اول ق.م در غرب ایران واقع بوده و هیچ ارتباطی با اقوام پارسی نداشته است.
محمد¬حسین واثقی راد
چکیده
در موضوع توانمندی رسول خدا (ص) بر خواندن و نوشتن یا عدم توانایی آن حضرت، از دیرباز اختلافنظر بوده است. بسیاری گفتهاند آن حضرت تا پایان عمر خواندن و نوشتن نمیدانسته است. این کسان برای اثبات ادعای خود به واژة امّی و امیین استدلال کردهاند که در فرهنگ لغت به فرد بیسواد معنیشده و در قرآن دربارة پیامبر (ص) بهکار رفته است و صلح حدیبیه ...
بیشتر
در موضوع توانمندی رسول خدا (ص) بر خواندن و نوشتن یا عدم توانایی آن حضرت، از دیرباز اختلافنظر بوده است. بسیاری گفتهاند آن حضرت تا پایان عمر خواندن و نوشتن نمیدانسته است. این کسان برای اثبات ادعای خود به واژة امّی و امیین استدلال کردهاند که در فرهنگ لغت به فرد بیسواد معنیشده و در قرآن دربارة پیامبر (ص) بهکار رفته است و صلح حدیبیه را دلیل آوردهاند. استدلال این کسان از چند جهت باطل است. در برابر اینها افرادی بر این باورند که رسول خدا (ص) میتوانسته بخواند و بنویسد و دلایلی آوردهاند. به موضوع امی -بودن رسول خدا (ص) میتوان از منظر مقام معنوی و حقیقت وجودی آن حضرت، آیات، روایات، عقل و جریان طبیعی نگریست. کندوکاو در آیات قرآن و روایات و بررسیهای عقلانی ثابت میکند که آن حضرت میتوانسته بخواند و بنویسد.