تاریخ
واکاوی علل عدم موفقیت کمپانی انگلیسی مسکوی در ایران عصر صفوی

حمید حاجیان پور؛ خلیل صالحی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 اسفند 1401

https://doi.org/10.22059/jhss.2023.353538.473619

چکیده
  تجارت بین المللی در قرن شانزدهم میلادی شاهد تغییرات ژرفی بود که شکل‌گیری کمپانی‌های تجاری و کشف راه‌های دریایی جدید را می‌توان از مصادیق بارز آن دانست. یکی از نخستین کمپانی‌هایی که در این قرن موجودیت یافت و توانست راه دریایی جدیدی را به تجارت بین المللی بگنجاند کمپانی مسکوی بود. این کمپانی همچنین موفق گردید نخستین مناسبات تجاری ...  بیشتر

تأثیر فشار اقتصادی شوروی بر سیاست‌های راه سازی ایران دوره رضاشاه: بررسی موردی راه تبریز- رواندوز به اسکندرون

شهرام غلامی

دوره 13، شماره 4 ، اسفند 1400، ، صفحه 99-120

https://doi.org/10.22059/jhss.2022.326980.473448

چکیده
  گسترش شبکه راه­های ارتباطی داخلی و داشتن راه­ دریایی مهم‌ترین مزیت نسبی برای ثبات اقتصادی و سیاسی یک کشور به‌حساب می­آید. دسترسی به راه دریایی ضمن ایجاد تنوع بازارِ مقصد برای عرضه کالا، از وابستگی به کشورهای همسایه می­کاهد. با این حال، در ایران دورۀ قاجار توجه چندانی به این موضوع نشد. در دوره رضاشاه تحول گسترده­ای در زمینه ...  بیشتر

مسأله جواهرات سلطنتی در کشمکش‌ محمدعلی‌شاه با مشروطه‌خواهان و واکنش دولت های روسیه و بریتانیا (یک مطالعه اسنادی).

سید مسعود سید بنکدار

دوره 13، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 27-56

https://doi.org/10.22059/jhss.2021.322733.473397

چکیده
  پس از امضای فرمان مشروطیت و تصویب قانون اساسی به میزان زیادی از اختیارات سیاسی واقتصادی پادشاه کاسته شد و براساس قانون، حقوق مالی شاه با تصویب و نظارت مجلس در اختیار وی قرار ‌گرفت. در دوران سلطنت محمدعلی‌شاه و در کشاکش درگیری وی با مشروطه‌خواهان، نمایندگان مجلس به‌منظور تهدید قدرت سیاسی شاه منابع مالی وی را نیز محدود کردند. شاه ...  بیشتر

بازی بزرگ و مسئلۀ هرات (1828-1838م)

فرج الله احمدی؛ آروین قائمیان

دوره 11، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 1-20

https://doi.org/10.22059/jhss.2019.278907.473098

چکیده
  بازی بزرگ روسیه و بریتانیا که از دهه‌های نخستین قرن نوزدهم آغاز شده بود، به رویارویی آن دو قدرت در ایران طی سال‌های آغازین قرن بیستم منجر شد. رقابت روسیه و بریتانیا در ایران در شرایطی تشدید شد که پس از دور دوم جنگ‌های ایران و روسیه در قفقاز، اعادۀ حاکمیت تاریخی ایران بر هرات در دستور کار دولت ایران قرار گرفت؛ اقدامی که باعث نگرانی ...  بیشتر

ایرانیان قاف‌نشین؛ پژوهشی در اسناد نمایندگی ایران در ولادی‌قفقاز (1315-1337ق/1897ـ1919م)

علی کالیراد

دوره 11، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 207-230

https://doi.org/10.22059/jhss.2019.289901.473166

چکیده
  شهر ولادی‌قفقاز که طی فرآیند استیلای روسیۀ تزاری بر منطقۀ قفقاز در اواخر قرن هجدهم میلادی بنیان نهاده شد، به‌تدریج به‌صورت یکی از اهداف مهاجرت، از داخل و خارج امپراتوری روسیه درآمد. این شهر، به‌ویژه از نیمۀ دوم قرن نوزدهم میلادی، یکی از مقاصد مهاجرت دائمی و موقت ایرانیان در قلمرو روسیه بود. با افزایش جمعیت ایرانیان در ولادی‌قفقاز ...  بیشتر

نسبت ارامنه با سیاست‌های توسعه‌طلبی روسیه در قفقاز (از اواخر دولت صفوی تا عهدنامة ترکمانچای)

گودرز رشتیانی

دوره 9، شماره 2 ، اسفند 1396، ، صفحه 51-70

https://doi.org/10.22059/jhss.2018.251966.472945

چکیده
  منطقة قفقاز در تاریخ ایران از دورة باستان از اهمیّت ویژه­ای برخوردار بوده و در عمده تحولات روابط خارجی ایران نقش مهمی داشته است که با جدایی از ایران در 1243 هـ.ق/ 1828م این اهمیّت برای دهه­های آتی همچنان پابرجا ماند؛ گرچه شکل و صورت آن تغییر پیدا کرد. در مقالة حاضر نقش ارامنة قفقاز در موضوع گرایش به روسیه و جدایی از ایران در دورة بعد از ...  بیشتر

سنت‌گرایان و نظم جدید روسی در مناطق اشغالی فرارود (1917 ـ 1864)

سیده فهیمه ابراهیمی

دوره 6، شماره 2 ، اسفند 1393، ، صفحه 1-20

https://doi.org/10.22059/jhss.2015.56602

چکیده
  سلطة نظامی روس‌ها بر فرارود، نخستین­بار در قرن نوزدهم، نام ترکستان روس را به جغرافیای سیاسی وارد کرد. آن چه از این قلمرو متعلق به فرارود است، خان­نشین خوقند و بخش‌هایی از امارت بخارا و خیوه را دربر می‌گیرد. در این نوشتار با عنوان «سنت‌گرایان و نظم جدید روسی در مناطق اشغالی فرارود»، در پی پاسخ به این پرسش هستیم که «علمای ...  بیشتر

برادران زیمنس و انقلاب ارتباطات 1847-1870

فرج¬اله احمدی

دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1390، ، صفحه 1-24

چکیده
  اگرچه سابق? تبادل اطلاعات به قدمت جامع? بشری است، اما با آغاز عصر الکتریک در قرن نوزدهم، افزایش سرعت و حجم انتقال اطلاعات، انقلابی در فن‌آوری ارتباطات پدید آورد که تکوین آن به عصر کنونی یا عصر الکترونیک منجر گردید. برای درک چنین تحولی توجه به تاریخ پروس و خانواد? زیمنس از آن کشور راه‌گشاست. در شرایطی که پروس راه صنعتی شدن را می‌پیمود ...  بیشتر