مقاله پژوهشی
بررسی تحولات گمرک بوشهر در سالهای ۱۳۲۰ تا ۱۳۲۲ ق. بر پایۀ یادداشتهای منتشرنشدۀ لامبرت مولیتور

غلامرضا امیرخانی

دوره 12، شماره 4 ، اسفند 1399، صفحه 1-17

https://doi.org/10.22059/jhss.2021.312028.473325

چکیده
  در سالهای آغازین قرن بیستم میلادی، بوشهر به عنوان مهمترین بندر ایرانی در ساحل خلیج فارس مطرح بود. به همین دلیل، گمرک این شهر نزد زمامداران قاجار اهمیت بالایی داشت و توجه خاصی به آن صورت می­گرفت. حضور استعماری و قدرتمندانۀ عمال و کارگزاران بریتانیا در خلیج فارس و حساسیت ایشان نسبت به این بندر و استقرار کنسولگری چند کشور اروپایی، این ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
واکاوی خط مشی سیاسی و اداری هخامنشیان در شبه‌جزیرۀ عربستان

حمیدرضا پیغمبری

دوره 12، شماره 4 ، اسفند 1399، صفحه 19-38

https://doi.org/10.22059/jhss.2020.308755.473305

چکیده
  هخامنشیان چه مناطقی از شبه­جزیرۀ عربستان را تحت­کنترل خود داشتند و نوع حاکمیت و شیوۀ ادارۀ آن مناطق چگونه بوده است؟ محققان در­این­باره اختلاف­نظرهای فراوانی دارند. در پژوهش حاضر با مرور و بازبینی دیدگاه­های پژوهشگران پیشین تلاش شده است که با توجه به شواهد و مدارک تاریخی و باستان­شناختی جدید، خط مشی سیاسی و اداری هخامنشیـان ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
قبطها اقلیتی مذهبی در سرزمین فراعنه: از رویش تا افول مسیحیت

رویا دیجو؛ مصطفی ده پهلوان؛ کمال الدین نیکنامی

دوره 12، شماره 4 ، اسفند 1399، صفحه 39-56

https://doi.org/10.22059/jhss.2021.310983.473320

چکیده
  مصر، سرزمین انجیـل، از زمان مسیح پذیرای یک فرقة اقلیـت موسوم به قبط گردیـد. حضوری طولانی­مدت، اما در شرایطی که به­نظر، هیچ‌گاه در کمال مطلوب نبود. لذا تناقضات، جملگی تفکر محتاطانه به همراه اشتیاق افراطی برای شهادت، ایمان مذهبی، سلسله­مراتب روحانیت، گرایش به سمت رهبانیت به عنوان شکلی از زندگی دینی در­خور ملاحظه قرار می‌گیرد.‌ ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
بنای سرخه دیزۀ ناودار: ایوان عظیم ماذروستان در امتداد شاهراه خراسان بزرگ

ایرج رضائی؛ سجاد علی بیگی

دوره 12، شماره 4 ، اسفند 1399، صفحه 57-82

https://doi.org/10.22059/jhss.2021.302502.473246

چکیده
  از قرن سوم تا هفتم هجری، برخی جغرافی­دانان قرون نخستین و میانی دورۀ اسلامی در تألیفات خود از یک جای­نام با عناوین نزدیک به هم چون ماذرواستان، ماذروستان و مای­ذرواستان یاد کرده­اند که جملگی به یک مکان یا محدودۀ جغرافیایی واقع در امتداد راه خراسان بزرگ اشاره دارند. پژوهشگران مختلف برای مکان­یابی ماذروستان، گزینه­های متفاوتی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
واکاوی پیشینه و خاستگاه هزاره های اوغانی و جرمانی

جمشید روستا؛ محمد میرزایی بادیزی

دوره 12، شماره 4 ، اسفند 1399، صفحه 83-100

https://doi.org/10.22059/jhss.2021.304339.473266

چکیده
  با تأملی در منابع تاریخی عصر ایلخانی، تیموری و به­ویژه تواریخ محلّی ایالاتِ جنوب کشور خصوصاً کرمان طی قرون هفتم تا نهم هجری، به­طور مکرّر به نام دو قوم اوغانی و جرمانی (جرمایی) برمی­خوریم. اقوامی که در چالش­های سیاسی نظامی فراوانی نقش داشته و در منابعِ یاد­شده از درگیری­های آنان با حکّام قراختایی و مظفّری کراراً گزارش شده ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
اطلاعاتی نویافته دربارۀ ناصرالدین شاه قاجار بر اساس حذفیات پنج تصحیح غیرتخصصی از روزنامۀ خاطرات او مطالعۀ موردی: لاتین‌نوشت‌‌های ناصرالدین شاه در آلبوم شمارۀ 97 بیوتات سلطنتی (املای لاتین اسامی بانوان حرم)

نسیم محمدی

دوره 12، شماره 4 ، اسفند 1399، صفحه 101-128

https://doi.org/10.22059/jhss.2021.313640.473334

چکیده
  ناصرالدین‌ شاه از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین شاهان تاریخ ایران است که وقایع و خاطرات روزانۀ سال‌های بسیاری از عمر خود را در قالب چند آلبوم ثبت کرده است. یکی از ویژگی‌های او دانستن زبان فرانسه است و یادداشت‌هایش منبع ارزشمندی برای اطلاع از این وجه اوست. وی در مواضع مختلف از دانش فرانسه خود کمک می‌گیرد که یکی از آنها درج نام بانویی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
بررسی نقش و کارکرد امامزاده‌ها در تحول تاریخی شیعه در ایران پیش از صفویه با تأکید بر امامزاده‌های شیراز و یزد

اصغر منتظرالقائم

دوره 12، شماره 4 ، اسفند 1399، صفحه 129-150

https://doi.org/10.22059/jhss.2021.310486.473319

چکیده
  فرزندان و نواده‌گان امامان شیعه برای به دست آوردن امنیت و موقعیت اجتماعی و تبلیغی به ایران مهاجرت کردند و به مرور زمان بر تعدادشان افزوده گشت. ایرانیان آنان را به سبب انتساب به رسول الله(ص) با اشتیاق پناه دادند. منزلت اجتماعی امامزاده‌ها نه­تنها به دلیل انتساب به آن حضرت و سفارش قرآن به دوستی اهل بیت بود بلکه کارکرد علمی و فرهنگی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
بررسی ویژگی های منابع و نویسندۀ «هوی هوی یائو فانگ» بر اساس تحلیل تطبیقی متن «هوی هوی یائگ فانگ» با متن «قانون در طب» ابو علی سینا

چینگ وانگ

دوره 12، شماره 4 ، اسفند 1399، صفحه 151-169

https://doi.org/10.22059/jhss.2021.309042.473309

چکیده
  «هوی هوی یائو فانگ» یک دانشنامۀ داروهای گیاهی و طب اسلامی است که در نیمۀ دوم سلسلۀ مینگ (1368-1644م./769-1054ه.ق.) به زبان چینی و توسط دانشمندان مسلمانی ناشناخته در چین به رشتۀ تحریر در آمده است. در این کتاب انواع نسخ دارویی و دانش­های مربوط به داروشناسی، تئوریهای طبی و روش­های درمانی طب اسلامی مورد­بحث قرار گرفته است. این مقاله در­صدد ...  بیشتر