مقاله پژوهشی
شورش ایلامی‌ها علیه داریوش اول؛ بررسی ماهیت شورش‌های ایلام در دورۀ داریوش اول با تأکید بر کتیبۀ بیستون

محمدتقی ایمان‌پور؛ کیومرث علی‌زاده

دوره 6، شماره 1 ، شهریور 1393، صفحه 1-13

https://doi.org/10.22059/jhss.2015.52739

چکیده
  با به قدرت رسیدن داریوش اول در سال 522 ق.م، بسیاری از اقوم تحت سلطۀ پارسیان علیه او شوریدند که سه مورد از نه شورشِ انجام شده علیه داریوش، در دو سال اول فرمانروایی او در ایلام اتفاق افتاد. در این مقاله، سعی شده با تکیه بر منابع پارسی باستان، به‌ویژه کتیبۀ داریوش در بیستون، و همچنین به کمک پژوهش‌های جدید و با استفاده از شیوۀ پژوهش‌های ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
نقش سردار عزیزخان مکری در سیاست داخلی و خارجی قاجار (سال‌های1253-1287 / 1838-1871

علی بیگدلی؛ رسول پیروتی

دوره 6، شماره 1 ، شهریور 1393، صفحه 15-31

https://doi.org/10.22059/jhss.2015.52740

چکیده
  عزیزخان مکری از جمله شخصیت­هایی است که در مناسبت­ها و معادلات سیاسی و فرهنگی قاجاریه نقش تعیین­کننده­ای داشته است. تبیین نقش او در روابط سیاسی و فرهنگی دورۀ ناصرالدین شاه قاجار، راه­گشای تحقیقات کامل­تری در برهۀ تاریخی مذکور و گره­گشای ابهامات مختلف تاریخی خواهد بود. در راستای پاسخ به ضرورتِ تبیین جامع و گسترده­تر از ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
شناخت بهتر بُرزویۀ طبیب بر اساس کلیله و دمنه

جواد چوپانیان

دوره 6، شماره 1 ، شهریور 1393، صفحه 33-52

https://doi.org/10.22059/jhss.2015.52741

چکیده
  بُرزویۀ طبیب، یکی از بزرگترین متفکّران ایران باستان است؛ وی که به روزگار پادشاهی خسرو انوشیروان می­زیسته نه­تنها یکی از سرآمدان این عصر است، بلکه افکار و نظرات وی تا بعد از اسلام نیز الهام­بخش متفکّرانی نظیر سهروردی بوده است. متفکّران و علما در هر دوره­ای نمادی از وضعیت فکری و فرهنگی آن دوره به شمار می­روند و به­حّق افرادی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
بررسی هویت قیصر ناشناس روم در جنگ دوم شاپور اوّل

میرزا محمد حسنی

دوره 6، شماره 1 ، شهریور 1393، صفحه 53-70

https://doi.org/10.22059/jhss.2015.52742

چکیده
  هدف این مقاله، پرداختن به جنگ دوم از جنگ­های سه­گانة شاپور اوّل با رومیان، در کتیبة کعبة زرتشت است. با بررسی نظرات مختلف ارائه شده دربارۀ سال وقوع دومین جنگ شاپور اول با رومیان و همچنین قیصر رومی درگیر با او، که نامش در کتیبه ذکر نشده است، رخدادهای دورۀ سلطنت شاپور اوّل و جنگ دوم او با رومیان در حدود سال­های 252 تا 256 میلادی مورد ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
حزب دموکرات و استیضاح فرمانفرما در مجلس سوم شورای ملی

شیرزاد خزایی

دوره 6، شماره 1 ، شهریور 1393، صفحه 71-84

https://doi.org/10.22059/jhss.2015.52744

چکیده
  دموکرات­ها، در مجلس سوم شورای ملی (1334 ـ 1333هـ.ق)، عبدالحسین میرزا فرمانفرما وزیر داخله عین­الدوله را در 13شعبان 1333 استیضاح کردند. یکی از علل مغفول­ماندۀ این استیضاح در این مقاله، بررسی می­شود. علت این استیضاح را می­بایست در سوابق و ماهیت روابط فرمانفرما با حزب دموکرات جستجو کرد. فرمانفرما وابسته به حزب اعتدالیون، و از مخالفان ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
نظام اقتصاد جهانی و صنعتی‌سازی جایگزین واردات در دورۀ رضاشاه: اهداف و پیامدها

شهرام غلامی

دوره 6، شماره 1 ، شهریور 1393، صفحه 85-104

https://doi.org/10.22059/jhss.2015.52745

چکیده
  در دورۀ رضاشاه برنامۀ صنعتی­سازی ایران عمدتاً در صنایع مصرفی کشاورزی متمرکز گردید. تاکنون برخی پژوهش­ها دربارۀ برنامه­های اقتصادی این دوره با نگاهی محدود و بدون مبنای نظری انجام گرفته است. در این پژوهش با نگاهی متفاوت و با رویکرد به نظریه اقتصاد جهانی، تأثیر تحولات سیاسی- اقتصادی هسته نظام سرمایه­داری در صنعتی­­سازی ایران ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تکیة دولت و مراسم مذهبی آن

مهدی گلجان؛ سپیده افشاررضائی

دوره 6، شماره 1 ، شهریور 1393، صفحه 105-121

https://doi.org/10.22059/jhss.2015.52746

چکیده
  با روی کارآمدن دولت صفویه، رسمی شدن مذهب شیعه در ایران، سبک تازه­ای از عزاداری به نام روضه­خوانی و  نوعی نمایش مذهبی همراه با اشعار و متون مرتبط با واقعة کربلا با ایجاد تکیه­ها، حسینیه­ها و موقوفات به وجود آمد. این مراسم و آیین­ها در دوران قاجار برای کسب مشروعیت مردمی، با شدت و گسترش بیشتری دنبال می‌شد، در این زمان هر طبقه ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
طرح تأسیس بانک ملی در نخستین دورۀ مجلس شورای ملی؛ ضرورت‌ها و موانع (1324-1326هـ.ق)

محمدتقی مختاری؛ محمد بیطرفان

دوره 6، شماره 1 ، شهریور 1393، صفحه 123-142

https://doi.org/10.22059/jhss.2015.52747

چکیده
  پس از پیروزی انقلاب مشروطیت زمینه­های شکل­گیری نهادهای نوین فراهم شد. یکی از مؤلفه­های اصلی این نهادها، آشنایی مردم با حقوق سیاسی و اجتماعی خود بود. لذا تشکیل مجلس و نهادهای سیاسی و مدنی در ولایات ایران، ضرورت استقلال سیاسی و اقتصادی کشور را آشکار نمود. طرح تأسیس بانک ملی، به عنوان یکی از دغدغه­های مهم نمایندگان مجلس، در راستای ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تحول اندیشه‌ای طریقت نعمت‌اللهیه در رویارویی با دو جریان شریعت و سلطنت در عصر فتحعلی شاه قاجار

محمدمهدی مرادی خلج؛ هادی پیروزان

دوره 6، شماره 1 ، شهریور 1393، صفحه 143-162

https://doi.org/10.22059/jhss.2015.52748

چکیده
  حضور و فعالیت طریقت نعمت‌اللهیه در ایرانِ عصر قاجار، سبب ایجاد کنش و واکنش‌هایی بین این طریقت با دو جریان قدرتمندِ شریعت و سلطنت گردید. بررسی فراز و فرود‌های روابط این ‌سه جریان با یکدیگر، یکی از مباحث قابل ­اعتنا در تاریخ اجتماعی ایران عصر قاجار است. در پژوهش حاضر، تعاملات سه جریان یاد شده با یکدیگر، با عنایت به این که چه عواملی ...  بیشتر