دوره 15 (1402)
دوره 14 (1401)
دوره 13 (1400)
دوره 12 (1399)
دوره 11 (1398)
دوره 10 (1397)
دوره 9 (1396)
دوره 8 (1395)
دوره 7 (1394)
دوره 6 (1393)
دوره 5 (1392)
دوره 4 (1391)
دوره 3 (1390)
دوره 1 (1388)
موضوعات = تاریخ
تعداد مقالات: 29
تحلیلی بر نبرد رافیا؛ زمینه‌ها، علل و پیامدها
دوره 15، شماره 4 ، اسفند 1402، ، صفحه 1-26
چکیده
امپراتوری سلوکیان و پادشاهی بطلمیوسی مصر، سلسله‌هایی هستند که پس از کشورگشایی‌های اسکندر مقدونی پا به عرصه حضور گذاشته‌اند. آنها در طول عمر سلسله خود به خاطر تسلط بر شرق مدیترانه، درگیر جنگ‌های ... بیشتر
وکیل الدوله یا وکیل‌الرعایا؛ پژوهشی در باب لقب کریم خان زند
دوره 15، شماره 4 ، اسفند 1402، ، صفحه 27-54
چکیده
کریمخان زند یکی از برجسته‌ترین اشخاصی است که پس از مرگ نادرشاه افشار توانست حکومت خود را بر بخش‌های مهمی از ایران تثبیت کند. درباره رفتار و منش او داستان‌های بسیاری در منابع مختلف نقل شده است که ... بیشتر
تصویر شاهنشاهان هخامنشی در نوشته های آیسخولوس و هرودت: مقایسه روایت ها
دوره 15، شماره 4 ، اسفند 1402، ، صفحه 55-78
چکیده
این پژوهش روایت های آیسخولوس و هرودت از شاهنشاهان هخامنشی را به تصویر کشیده و می کوشد تا نشان دهد ایشان چگونه روایتی از شاهنشاهان هخامنشی به دست داده و در این باره بر چه منابعی تکیه کرده اند. اهمیت ... بیشتر
امارت بابان و امنیّت قلمرو غرب ایران 1236-1212 قمری
دوره 15، شماره 4 ، اسفند 1402، ، صفحه 79-101
چکیده
نقش و جایگاه امارت بابان در روابط ایران و عثمانی مورد غفلت قرار گرفته است. مسئله اصلی جُستار حاضر، بررسی تأثیر ناتوانی دولت مرکزی عثمانی در ولایات شرقی در امنیّت قلمرو غرب ایران است. امارت بابان و ... بیشتر
مناسبات ایران و عمان و پیامدهای آن بر کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس 1981 تا 2015
دوره 15، شماره 4 ، اسفند 1402، ، صفحه 103-127
چکیده
مناسبات بین عمان و ایران سابقه بسیار طولانی دارد و این رویه در اسناد – مدارک- متون تاریخی در طول تاریخ صدساله ایران و عمان به‌وضوح انعکاس یافته است. عوامل – زمینه ها- بسترهای زیادی موجب شده است ... بیشتر
نام گذاری دروازه های باروی جی و خشکسالی زمان پیروز ساسانی
دوره 15، شماره 4 ، اسفند 1402، ، صفحه 129-150
چکیده
در ذکر اخبار اصبهان ابونعیم اصفهانی و محاسن اصفهان مافروخی آمده است که معماری به نام آذرشاپور بن آذرمانان اصفهانی به فرمان پیروز ساسانی باروی جی را تکمیل میکند و چهار دروازه به نامهای خور، ماه، گوش ... بیشتر
بهره گیری از نام جای‌های مرکب در نام گذاری ضرابخانه های ساسانی با استناد به مسکوکات، مُهرها و متون پهلوی
دوره 15، شماره 3 ، آذر 1402، ، صفحه 1-22
چکیده
برپایه اسناد بجا مانده از دوره ساسانی چون کتیبه‌ها، مُهرها و متون پهلوی بر ما مشخص می‌شود که گزینش نامهای مرکب برای شهرها در این عصر بسیار رواج داشته است. شواهد نشان میدهد نام شهرهای ایرانِ ساسانی ... بیشتر
معرفی گِل‌مُهر ساسانی اُستاندار مَرورود در خراسان بزرگ
دوره 15، شماره 3 ، آذر 1402، ، صفحه 23-50
چکیده
این مقاله به بررسی گِل‌مُهری ساسانی به خط پهلوی در مجموعۀ خصوصی مجتبی زادۀ‌خراسانی میپردازد. اثر مُهر اول به منصب «استاندار مرورود» اشاره دارد. پیش از این، ریکا گیزلن در 2002م با معرفی مُهرهایی ... بیشتر
روابط کنسولگری روس و انگلیس در سیستان در اواخر دوره قاجار
دوره 15، شماره 3 ، آذر 1402، ، صفحه 51-76
چکیده
در رقابتهای روس و انگلیس در ایران به‌منظور توسعه متصرفات و انعقاد قراردادهای امتیازآور از ابتدای دوره قاجار در قرن نوزدهم آغاز و بهتدریج شدت یافت. یکی از عواملی که به‌شدت گرفتن رقابتهای روس و انگلیس ... بیشتر
نقش رودخانه مرزی اترک در مناسبات ایران و روسیه (1356 ش.1299 ق./1261 ش)
دوره 15، شماره 3 ، آذر 1402، ، صفحه 77-104
چکیده
رودخانه اترک یکی از طولانی‌ترین رودخانههای مرزی ایران است که سرچشمه آن ارتفاعات مجاور قوچان در شمال خراسان است و مسیری را از شرق به غرب در مرز مشترک ایران و روسیه و اخیراً ترکمنستان می‌پیماید. این ... بیشتر
بررسی مقایسه ای بازنمایی سیره رسول الله (ص) و تاریخ اسلام در کتاب های هاجریسم و چهره های محمد (ص)
دوره 15، شماره 3 ، آذر 1402، ، صفحه 105-125
چکیده
پاتریشیا کرون و جان تولن نمایندگانی از دو جریان رقیب افراطی و سنتی مطالعات اسلامی محسوب میشوند. مبانی افراطی گرایان شامل نفی وثاقت منابع تاریخ اسلام و تلاش برای بازنمایی و بازنویسی سیره رسول‌الله ... بیشتر
اقدامات و چالش‌های نخبگان سیاسی ایران در بهره‌گیری از دانش آمریکایی‌ها در صنعت نفت (از 1322 تا 1344قمری)
دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 1-20
چکیده
یکی از مهمترین چالش‌ها و مباحث مطروحه در آثار و اسناد نخبگان سیاسی پسامشروطه ایران، بحث از تحولات اقتصادی آمریکا بویژه صنعت نفت بوده است. پس از اکتشاف اولیه نفت در ایران در دورۀ مظفرالدین‌شاه قاجار، ... بیشتر
واپسین روزهای حکومت اورارتو: آگاهیهای تاریخی و شواهد باستانشناختی فروپاشی آن
دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 21-41
چکیده
سال های پایانی حکومت اورارتو به دلیل نا آرامی های میانۀ قرن هفتم پیش از میلاد و به رغم وجود آثار و بقایا و نهشته های بسیار از آن دوره، ابهام هایی دارد و در مواردی اختلاف نظر بین پژوهشگران ... بیشتر
مسائل مالی زنان ساسانی در وضعیت ستوری در اسناد تبرستان
دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 43-61
چکیده
با سقوط شاهنشاهی ساسانی در 651 م. چنین به نظر می رسید که بایستی تمامی ساختارهای سیاسی- اجتماعی ساسانیان بعد از حاکمیت دولت جدید تغییر یابد، ولی شواهد مکتوب و باستان شناسی بر جای مانده از آن نشان ... بیشتر
سیر تحول مشاغل طریقت‌های صوفیانه از آغاز دورۀ مشروطه تا پایان عصر پهلوی
دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 63-84
چکیده
یکی از آموزه های اصلی تصوف بی اعتنایی به دنیا و جهان مادی است. این آموزه سبب نشد تا صوفیان از شغل و منابع مالی صرف نظر کنند؛ زیرا اساس پیشرفت معنوی در گرو رفع نیازهای معیشتی است. در سدههای پیش ... بیشتر
میرزا محمد اخباری (م.۱۲۳۲ ق.) و قتل سیسیانوف روس (پژوهشی در رابطه فتحعلی‌شاه قاجار و میرزا محمد اخباری)
دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 85-104
چکیده
تلاش دو رقیبِ عرصه علم دینی، مجتهدان و اخباریان، در آغاز سده سیزدهم قمری، برای بهره‌مندی از کانون قدرت سیاسی و رابطه با شاه قاجار، فصلی از تاریخ روحانیت شیعه است. در هرگونه توصیفی از این میدان رقابت، ... بیشتر
پژوهشی در اسناد سلطانیاتِ دورة قاجار (فرمان، ملفوفهفرمان و دستخط)
دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 105-137
چکیده
باوجود اهمیت مطالعه و بررسی اسناد تاریخی به‌ویژه اسناد سلطانیات دورة قاجار، هنوز پژوهش‌های علمی مدوّنی در این باب صورت نگرفته است و اسناد با وجود اختلاف در مبانی صدور، به نامهای متفاوتی فهرست‌نویسی ... بیشتر
خلیج‌فارس و بازنشر فرهنگ و سنت‌های ایرانی تا پایان دورۀ صفویه در مشرق‌زمین
دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 1-21
چکیده
راه‌ها در گذر زمان از عوامل و زمینه‌های اساسی در توسعۀ کشورها بوده‌اند و از آنها به‌عنوان شاهرگ حیاتی اقتصادی ملت‌ها یاد شده است. تأکید مورخان و پژوهشگران به‌طور عمده بر نقش‌های اقتصادی، سیاسی ... بیشتر
واکاوی علل عدم موفقیت کمپانی انگلیسی مسکوی در ایران عصر صفوی
دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 23-43
چکیده
تجارت بین‌المللی در قرن شانزدهم میلادی شاهد تغییرات ژرفی بود که شکل‌گیری کمپانی‌های تجاری و کشف راه‌های دریایی جدید را می‌توان از مصادیق بارز آن دانست. یکی از نخستین کمپانی‌هایی که در این قرن موجودیت ... بیشتر
هرموز و یکپارچگی حوزۀ دریای پارس
دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 45-70
چکیده
دریای پارس در طول تاریخ همواره یکی از مسیرهای ارتباطی مناطق اقتصادی شرق و غرب آسیا به‌حساب آمده است. این دریا با تسهیل انتقال کالا، حلقۀ اتصال تجارت این ناحیه بود و خود جزئی از این مناسبات قلمداد می‌شد ... بیشتر
بحران نان خمسه (زنجان) در اواخر دورۀ قاجار دخالت‌ها و سیاستهای گروه‌های نفوذ
دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 71-92
چکیده
بحران نان در عصر قاجار، با اهداف و برنامههای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی ارتباط مستقیمی داشت. ولایت خمسه با مرکزیت زنجان از نقاط مهم تولید و عرضۀ غلات بود؛ اما در سالهای مشروطیت تا اواخر قاجار، با ... بیشتر
تأثیر بحران‌های طبیعی بر وضعیت روستاییان استان اصفهان در دورۀ پهلوی (1304-1357)
دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 93-126
چکیده
شرایط اقلیمی نامناسب و بحران‌های طبیعی از مهمترین مخاطراتی است که زندگی روستاییان و موجودیت روستاها را در معرض تهدیدهای مختلف قرار میدهد. مرگ‌ومیر انسان‌ها و احشام، تخریب خانه‌ها و شبکۀ آب‌های ... بیشتر
هویت‌های مادی و گیمری در هزارۀ یکم پیش از میلاد؛ مَندَ و یک بازنگری
دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 127-153
چکیده
تاختن دو نیروی پرجمعیت نظامی به سرزمینهای مانئا، اورارتو، ماد و آشور، یکی از رخدادهای مهم منطقۀ آسیای غربی در نیمۀ نخست هزارۀ یکم پیش از میلاد است که بازتاب آن، هم در نبشته‌های هم‌زمان با آن آشوریان ... بیشتر
تأثیر روسیه بر ساختار اقتصادی گیلان از دوران ناصری تا انقلاب مشروطه(1264_1324.ه.ق)
دوره 14، شماره 4 ، اسفند 1401، ، صفحه 1-20
چکیده
مناسبات ایران و روسیه در دورۀ قاجار تأثیرات خرد و کلان متعددی در حوزههای مختلف بر جای نهاد؛ البته این مناسبات هیچگاه متوازن نبود و با توجه به نابرابری قدرت سیاسی و اقتصادی دو کشور، همواره به سود روسیه ... بیشتر
اولین حسینیه‌های ایران بر پایه الواح وقفی
دوره 14، شماره 4 ، اسفند 1401، ، صفحه 21-43