دوره 15 (1402)
دوره 14 (1401)
دوره 13 (1400)
دوره 12 (1399)
دوره 11 (1398)
دوره 10 (1397)
دوره 9 (1396)
دوره 8 (1395)
دوره 7 (1394)
دوره 6 (1393)
دوره 5 (1392)
دوره 4 (1391)
دوره 3 (1390)
دوره 1 (1388)
موضوعات = تاریخ
تعداد مقالات: 19
معرفی گِلمُهرۀ ساسانی اُستاندار مَرورود در خراسان بزرگ
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 آبان 1402
چکیده
این مقاله به بررسی گِلمُهره‌ای ساسانی به خط پهلوی در مجموعه خصوصی مجتبی زاده‌خراسانی می‌پردازد. اثر مُهر اول به منصب «استاندار مرورود» اشاره دارد. پیش از این، ریکا گیزلن در 2002م با معرفی مُهرهایی ... بیشتر
اقدامات و چالش‌های نخبگان سیاسی ایران در بهره‌گیری از دانش آمریکایی‌ها در صنعت نفت (از 1322 تا 1344قمری)
دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 1-20
چکیده
یکی از مهمترین چالش‌ها و مباحث مطروحه در آثار و اسناد نخبگان سیاسی پسامشروطه ایران، بحث از تحولات اقتصادی آمریکا بویژه صنعت نفت بوده است. پس از اکتشاف اولیه نفت در ایران در دورۀ مظفرالدین‌شاه قاجار، ... بیشتر
واپسین روزهای حکومت اورارتو: آگاهیهای تاریخی و شواهد باستانشناختی فروپاشی آن
دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 21-41
چکیده
سال های پایانی حکومت اورارتو به دلیل نا آرامی های میانۀ قرن هفتم پیش از میلاد و به رغم وجود آثار و بقایا و نهشته های بسیار از آن دوره، ابهام هایی دارد و در مواردی اختلاف نظر بین پژوهشگران ... بیشتر
مسائل مالی زنان ساسانی در وضعیت ستوری در اسناد تبرستان
دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 43-61
چکیده
با سقوط شاهنشاهی ساسانی در 651 م. چنین به نظر می رسید که بایستی تمامی ساختارهای سیاسی- اجتماعی ساسانیان بعد از حاکمیت دولت جدید تغییر یابد، ولی شواهد مکتوب و باستان شناسی بر جای مانده از آن نشان ... بیشتر
سیر تحول مشاغل طریقت‌های صوفیانه از آغاز دورۀ مشروطه تا پایان عصر پهلوی
دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 63-84
چکیده
یکی از آموزه های اصلی تصوف بی اعتنایی به دنیا و جهان مادی است. این آموزه سبب نشد تا صوفیان از شغل و منابع مالی صرف نظر کنند؛ زیرا اساس پیشرفت معنوی در گرو رفع نیازهای معیشتی است. در سدههای پیش ... بیشتر
میرزا محمد اخباری (م.۱۲۳۲ ق.) و قتل سیسیانوف روس (پژوهشی در رابطه فتحعلی‌شاه قاجار و میرزا محمد اخباری)
دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 85-104
چکیده
تلاش دو رقیبِ عرصه علم دینی، مجتهدان و اخباریان، در آغاز سده سیزدهم قمری، برای بهره‌مندی از کانون قدرت سیاسی و رابطه با شاه قاجار، فصلی از تاریخ روحانیت شیعه است. در هرگونه توصیفی از این میدان رقابت، ... بیشتر
پژوهشی در اسناد سلطانیاتِ دورة قاجار (فرمان، ملفوفهفرمان و دستخط)
دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 105-137
چکیده
باوجود اهمیت مطالعه و بررسی اسناد تاریخی به‌ویژه اسناد سلطانیات دورة قاجار، هنوز پژوهش‌های علمی مدوّنی در این باب صورت نگرفته است و اسناد با وجود اختلاف در مبانی صدور، به نامهای متفاوتی فهرست‌نویسی ... بیشتر
خلیج‌فارس و بازنشر فرهنگ و سنت‌های ایرانی تا پایان دورۀ صفویه در مشرق‌زمین
دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 1-21
چکیده
راه‌ها در گذر زمان از عوامل و زمینه‌های اساسی در توسعۀ کشورها بوده‌اند و از آنها به‌عنوان شاهرگ حیاتی اقتصادی ملت‌ها یاد شده است. تأکید مورخان و پژوهشگران به‌طور عمده بر نقش‌های اقتصادی، سیاسی ... بیشتر
واکاوی علل عدم موفقیت کمپانی انگلیسی مسکوی در ایران عصر صفوی
دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 23-43
چکیده
تجارت بین‌المللی در قرن شانزدهم میلادی شاهد تغییرات ژرفی بود که شکل‌گیری کمپانی‌های تجاری و کشف راه‌های دریایی جدید را می‌توان از مصادیق بارز آن دانست. یکی از نخستین کمپانی‌هایی که در این قرن موجودیت ... بیشتر
هرموز و یکپارچگی حوزۀ دریای پارس
دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 45-70
چکیده
دریای پارس در طول تاریخ همواره یکی از مسیرهای ارتباطی مناطق اقتصادی شرق و غرب آسیا به‌حساب آمده است. این دریا با تسهیل انتقال کالا، حلقۀ اتصال تجارت این ناحیه بود و خود جزئی از این مناسبات قلمداد می‌شد ... بیشتر
بحران نان خمسه (زنجان) در اواخر دورۀ قاجار دخالت‌ها و سیاست‌های گروه‌های نفوذ
دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 71-92
چکیده
بحران نان در عصر قاجار، با اهداف و برنامههای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی ارتباط مستقیمی داشت. ولایت خمسه با مرکزیت زنجان از نقاط مهم تولید و عرضۀ غلات بود؛ اما در سالهای مشروطیت تا اواخر قاجار، با ... بیشتر
تأثیر بحران‌های طبیعی بر وضعیت روستاییان استان اصفهان در دورۀ پهلوی (1304-1357)
دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 93-126
چکیده
شرایط اقلیمی نامناسب و بحران‌های طبیعی از مهمترین مخاطراتی است که زندگی روستاییان و موجودیت روستاها را در معرض تهدیدهای مختلف قرار میدهد. مرگ‌ومیر انسان‌ها و احشام، تخریب خانه‌ها و شبکۀ آب‌های ... بیشتر
هویت‌های مادی و گیمری در هزارۀ یکم پیش از میلاد؛ مَندَ و یک بازنگری
دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 127-153
چکیده
تاختن دو نیروی پرجمعیت نظامی به سرزمین‌های مانئا، اورارتو، ماد و آشور، یکی از رخدادهای مهم منطقۀ آسیای غربی در نیمۀ نخست هزارۀ یکم پیش از میلاد است که بازتاب آن، هم در نبشته‌های هم‌زمان با آن آشوریان ... بیشتر
تأثیر روسیه بر ساختار اقتصادی گیلان از دوران ناصری تا انقلاب مشروطه(1264_1324.ه.ق)
دوره 14، شماره 4 ، اسفند 1401، ، صفحه 1-20
چکیده
مناسبات ایران و روسیه در دورۀ قاجار تأثیرات خرد و کلان متعددی در حوزههای مختلف بر جای نهاد؛ البته این مناسبات هیچگاه متوازن نبود و با توجه به نابرابری قدرت سیاسی و اقتصادی دو کشور، همواره به سود روسیه ... بیشتر
اولین حسینیه‌های ایران بر پایه الواح وقفی
دوره 14، شماره 4 ، اسفند 1401، ، صفحه 21-43
چکیده
با اینکه سابقه برگزاری آیین‌های عزاداری محرم به دوره آل‌بویه می‌رسد، اما عزاداری‌های محرم در ایران در دوره صفوی چنان توسعه یافت که ایجاد بناهای مخصوص عزاداری را ایجاب می‌کرد و بدین منظور ترتیب در ... بیشتر
بررسی نگرش صوفیان ایران و هند به زمین و زمین داری به عنوان یکی از منابع درآمد خانقاه در سده های 7-9 ( مطالعه موردی: طریقت‌های چشتیه، کبرویه، کازرونیه و سهروردیه)
دوره 14، شماره 4 ، اسفند 1401، ، صفحه 44-62
چکیده
در گسترۀ وسیعی از هند و ایران در قرون ۷-۹ق. طریقت‌های صوفیانۀ متعددی حضور داشتند. صوفیان که به‌عنوان نمادی از زهدگرایی و دنیاگریزی شناخته می‌شدند با کناره‌گیری از دنیا و استقرار در خانقاه، ... بیشتر
مجاهدان قفقازی و مناقشات محله‌ای تبریز (جمادی‌الاول-ذو‌الحجه سال 1325ق)
دوره 14، شماره 4 ، اسفند 1401، ، صفحه 63-84
چکیده
بسیاری از پژوهشگران، جنبش مشروطه را سرآغاز تاریخ نوین ایران قلمداد کرده‌اند. این رویداد پیامدهای فراوانی در پی داشت که یکی از آنها، پدیدآمدن دسته‌های نظامی موسوم به «مجاهدان» در شماری از شهرهای ... بیشتر
بازخوانی رابطه بینامتنی تاریخ محلی گیلان و حاکمیت در تاریخ اجتماعی – شیعیِ عصر صفویه
دوره 14، شماره 4 ، اسفند 1401، ، صفحه 85-107
چکیده
متون علاوه بر اینکه منابعی تاریخیاند شایسته توجه در مقام متونی هستند که گویای نوع رویکردهای مورخان به جامعه و حاکمیت است و براساس همین نوع نگاه به متون تاریخی است که مورخ میتواند بسترهایی برای فهم ... بیشتر
«ایادگار زریران»، یادگاری حماسی از نبرد یزدگرد دوم(439-457 م.) با خیونی ها
دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 1-20