میراث دانشِ نقشه‌نگاریِ سرزمین‌های اسلامی، به نقشه‌نگاری اروپا
میراث دانشِ نقشه‌نگاریِ سرزمین‌های اسلامی، به نقشه‌نگاری اروپا

فاطمه فریدی مجید

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 خرداد 1404

https://doi.org/10.22059/jhss.2025.389522.473777

چکیده
  تمدن اسلامی در سده‌های سوم تا دهم هجری ق / نهم تا شانزدهم م، به‌عنوان یکی از کانون‌های اصلی تحولات علمی، نقش بی‌بدیلی در گردآوری و گسترش دانش جهانی ایفا کرد. تمدن اسلامی در دوره مذکور، نه‌تنها میراث ...  بیشتر
بررسی مواجهه مقامات قاجاری با هیئت‌های تبشیری آمریکایی
بررسی مواجهه مقامات قاجاری با هیئت‌های تبشیری آمریکایی

اعظم فولادی پناه؛ باقرعلی عادل فر

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 خرداد 1404

https://doi.org/10.22059/jhss.2025.385434.473751

چکیده
  تساهل و مدارای مشهود سران حکومتی با میسیونرهای مسیحی در ایران به دوره صفویه باز می‌گردد. پادشاهان قاجار نیز که در رویه و مسلک دینی پیرو صفویان بودند و به دین‌مداری شهره بودند، از آغاز، با حضور و فعالیت ...  بیشتر
جابه‌جایی‌های جمعیتی و تحول اقتصادی در دورۀ ساسانی: نیروی کار، تجارت و نظام مالیاتی
جابه‌جایی‌های جمعیتی و تحول اقتصادی در دورۀ ساسانی: نیروی کار، تجارت و نظام مالیاتی

مهسا محجوب شیشه گری؛ کلثوم غضنفری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 خرداد 1404

https://doi.org/10.22059/jhss.2025.395061.473806

چکیده
  در دورة ساسانی، جابه‌جایی‌های جمعیتی—اعم از اسیران جنگی و کوچ‌های سازمان‌یافتة حکومتی—نقش چشمگیری در تحولات اقتصادی و ساماندهی نظام درآمدی این شاهنشاهی ایفا می‌کرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطة ...  بیشتر
تاثیر سیاست‌های بهداشتی دولت پهلوی در بهبود وضعیت گوشت با تاکید بر اسناد نویافته (1334ـ1357ه.ش)
تاثیر سیاست‌های بهداشتی دولت پهلوی در بهبود وضعیت گوشت با تاکید بر اسناد نویافته (1334ـ1357ه.ش)

متین سادات اصلاحی؛ مسعود کثیری؛ نزهت احمدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 خرداد 1404

https://doi.org/10.22059/jhss.2025.386398.473760

چکیده
  با روی‌کارآمدن دولت پهلوی، سیاست‌های بهداشتی کشور که از دوران مشروطیت آغاز شده بود، با جدیت بیشتری ادامه و در دورۀ محمدرضاشاه بیش‌ازپیش گسترش یافت. گوشت از مهم‌ترین ارزاق مردم در دورۀ پهلوی بود که ...  بیشتر
بررسی مفهوم عدالت بر مسکوک‌های ساسانی: تحلیل تاریخی سکه‌نوشتة l’st
بررسی مفهوم عدالت بر مسکوک‌های ساسانی: تحلیل تاریخی سکه‌نوشتة l’st

اسماعیل مطلوب‌کاری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 خرداد 1404

https://doi.org/10.22059/jhss.2025.394712.473803

چکیده
  هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل تاریخی سکه‌نوشتة l’st است که بر مسکوک‌های سده‌های چهارم و پنجم ساسانی ضرب شده است. نگارنده می‌کوشد تا با استناد به مطالعات متنی و تحلیل تاریخی به این پرسش پاسخ دهد که دلیل ...  بیشتر
The Meaning and Concept of the Legend of "nwky" on the Coins of Yazdgird II
The Meaning and Concept of the Legend of "nwky" on the Coins of Yazdgird II

اسماعیل مطلوب‌کاری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 خرداد 1404

https://doi.org/10.22059/jhss.2025.393967.473798

چکیده
  The fifth century witnessed fundamental changes in the inscriptions on Sasanian coins. From the late fourth century, the relatively uniform list of legitimizing Sasanian titles changed due to social, religious, and political changes. By the late fifth century, all of these titles had been eliminated and were replaced by titles that reflected the changing political ...  بیشتر
نقش هرمیاس و ارسطو، مشاور فیلیپ دوم، در روابط شاهنشاهی هخامنشی و مقدونیه(347-336ق.م)
نقش هرمیاس و ارسطو، مشاور فیلیپ دوم، در روابط شاهنشاهی هخامنشی و مقدونیه(347-336ق.م)

حمیدرضا پاشازانوس؛ علیرضا کرباسی؛ اسماعیل سنگاری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 خرداد 1404

https://doi.org/10.22059/jhss.2025.392841.473795

چکیده
  در شرح زندگی ارسطو، فیلسوف یونانی، به سفر و اقامت وی در شهر آتارنئوس و آسوس در شمال غرب آسیای صغیر تحت فرمانروایی حاکم محلی به نام هرمیاس پس از مرگ افلاطون اشاره شده است. این فرد به واسطه‌ی ارسطو و برخی ...  بیشتر
معرفی و بررسی مطالع العارفین: نسخه ای نویافته از دوره صفوی
معرفی و بررسی مطالع العارفین: نسخه ای نویافته از دوره صفوی

محمدحسین سلیمانی؛ انور خالندی؛ رضا شجری قاسم خیلی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 خرداد 1404

https://doi.org/10.22059/jhss.2025.392084.473791

چکیده
  قاینی از دانشمندان فارسی‌نویس اواخر عصر صفوی است.وی دارای آثار بسیاری در علم نجوم،صنعت اسطرلاب، نورشناسی، علوم غریبه است.با این همه نه‌تنها بسیاری از کتابهای شناخته شدۀ او بررسی و تصحیح نشده، که بسیاری ...  بیشتر
تاریخ حقوق بین الملل درگذر تغییر مفهومی و شکلی دولت
تاریخ حقوق بین الملل درگذر تغییر مفهومی و شکلی دولت

مجتبی انصاریان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 خرداد 1404

https://doi.org/10.22059/jhss.2025.394388.473800

چکیده
  نگارش های صورت گرفته درپی کاوش ها و مطالعات انجام شده در حوزه تاریخ حقوق بین الملل معمولا به صورت جزیی و موردی است. چنان چه تنها به تاریخ روابط میان کشورها و یا نهایتا میزان پایبندی کشورها به اصول و قواعد ...  بیشتر
راهبردهای سیاسی- نظامی سید احمد بریلی در رویارویی با سیک‌ها
راهبردهای سیاسی- نظامی سید احمد بریلی در رویارویی با سیک‌ها

احمد زبیر بیانفر؛ خدیجه عالمی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 خرداد 1404

https://doi.org/10.22059/jhss.2025.391112.473787

چکیده
  سیداحمد بریلی از سادات شهر بریلی است که در هجده سالگی با هدف تحصیل به دهلی رفت و در زمره شاگردان شاه عبدالعزیز دهلوی جای گرفت. شاه عبدالعزیز که عهده‌دار امور دینی دهلی بود، به دلیل سلطه بریتانیا، در فتوایی ...  بیشتر
تحلیل کنش جمعی احزاب ملی، مذهبی و چپ در میانه دو کودتای ۲۵ و ۲۸ مرداد 1332 (مطالعه موردی: حزب ایران، جمعیت فدائیان اسلام و حزب توده)
تحلیل کنش جمعی احزاب ملی، مذهبی و چپ در میانه دو کودتای ۲۵ و ۲۸ مرداد 1332 (مطالعه موردی: حزب ایران، جمعیت فدائیان اسلام و حزب توده)

محمد جعفربگلو؛ مجتبی سلطانی احمدی؛ علیرضا علی صوفی؛ هوشنگ خسروبیگی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 خرداد 1404

https://doi.org/10.22059/jhss.2025.390431.473782

چکیده
  مقاله پیش‌رو به تحلیل کنش جمعی احزاب ملی، مذهبی و چپ (با تمرکز بر حزب ایران، جمعیت فدائیان اسلام و حزب توده ایران) در میانه دو کودتای 25 و 28 مرداد 1332 می‌ پردازد. برای تبیین رفتار گروه‌ های سیاسی و تحلیل ...  بیشتر
قراردادهای ایمیتو نخلستان: تحلیل سه سند حقوقی از بابل هخامنشی به همراه ویرایش متن اکدی.
قراردادهای ایمیتو نخلستان: تحلیل سه سند حقوقی از بابل هخامنشی به همراه ویرایش متن اکدی.

حسین مالکی لوطکی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 تیر 1404

https://doi.org/10.22059/jhss.2025.397014.473817

چکیده
  چکیده: این پژوهش به بررسی نظام ایمیتو (برآورد ثابت/ارزیابی شده) در قراردادهای نخلستان در بابل هخامنشی می‌پردازد و تلاش می‌کند کارکرد این نظام را در مدیریت اقتصادی و اداری املاک شاهی هخامنشیان تحلیل ...  بیشتر
کاربست نظریه «بحران» در علوم تاریخی: مطالعه موردی ایدئولوژی نهضت مشروطیت ایران آدمیّت
کاربست نظریه «بحران» در علوم تاریخی: مطالعه موردی ایدئولوژی نهضت مشروطیت ایران آدمیّت

فاطمه احمدوند

دوره 16، شماره 2 ، اسفند 1403، ، صفحه 1-26

https://doi.org/10.22059/jhss.2025.386212.473758

چکیده
    نظریه بحران اسپریگنز برای فهم اندیشه ­های سیاسی در قالبی از تقسیم متن اندیشه به گزاره­های معطوف به بحران، علل بحران، راه­حلّ بحران و جامعه آرمانی بدون بحران ارائه شده است. پژوهش حاضر با بهره­مندی ...  بیشتر
تصویر تاریخ ماد و برآمدن حکومت پارس در منابع آشوری و بابلی
تصویر تاریخ ماد و برآمدن حکومت پارس در منابع آشوری و بابلی

حسین بادامچی

دوره 16، شماره 2 ، اسفند 1403، ، صفحه 27-50

https://doi.org/10.22059/jhss.2025.389019.473775

چکیده
   در سده اخیر، مطالعه تاریخ ماد‌ها همواره بر دو منبع اصلی استوار بوده است: تاریخ‌نگاری یونانی، به‌ویژه تواریخ هرودوت و متون خط میخی از دوران آشوری نو و بابلی نو. پژوهشگرانی همچون دیاکونوف (۱۹۵۶) روایت ...  بیشتر
قلعۀ اِسپی روز یا اِسپِرز: مکان یابی قلعۀ اِسپی روز مقر ملک اسکندر بادوسپانی در روستای زانوس در غرب مازندران
قلعۀ اِسپی روز یا اِسپِرز: مکان یابی قلعۀ اِسپی روز مقر ملک اسکندر بادوسپانی در روستای زانوس در غرب مازندران

حمیدرضا پاشازانوس

دوره 16، شماره 2 ، اسفند 1403، ، صفحه 51-78

https://doi.org/10.22059/jhss.2025.376992.473714

چکیده
     در دوران تاخت و تاز اعراب به خاک ایران، یزدگرد سوم (حکومت حدود ۶۳۲-۶۵۱ میلادی)، زمامداری طبرستان را به گیل گاوباره، نواده شاهنشاه ساسانی، جاماسپ (حکومت حدود ۴۹۶ میلادی) سپرد. اندکی پس از آن، بادوسپان ...  بیشتر
بازتاب جغرافیای سیاسی در شکل گیری و تحول مجمع خدایان عیلامی
بازتاب جغرافیای سیاسی در شکل گیری و تحول مجمع خدایان عیلامی

حمیدرضا پیغمبری

دوره 16، شماره 2 ، اسفند 1403، ، صفحه 79-106

https://doi.org/10.22059/jhss.2024.379629.473730

چکیده
  مجمع خدایان عیلامی در تاریخ پر فراز و نشیب و طولانی عیلام از زمان عهدنامۀ نرام- سین اکّدی و هیته پادشاه سلسلۀ اوان در اواخر هزارۀ سوم ق.م. تا روزگار هخامنشی که هنوز الواحی به زبان عیلامی به نگارش درمی ­آمد، ...  بیشتر
بازشناسی مفهوم «دستک» در کاربرد ایرانی، از دیدگاه سندشناسی
بازشناسی مفهوم «دستک» در کاربرد ایرانی، از دیدگاه سندشناسی

حسن زندیه؛ حسین صومعه

دوره 16، شماره 2 ، اسفند 1403، ، صفحه 107-133

https://doi.org/10.22059/jhss.2025.387398.473764

چکیده
   «دستک»، واژه‌ای فارسی با معانی پرشمار در حوزة جغرافیای تاریخی زبان فارسی، به‌ویژه ایران و هند است. این واژه، هر چند در میان اسناد فارسی هند، به عنوان گونه‌ای از احکام دیوانی شناخته می‌شود، ...  بیشتر
مردان قُرَظی و کنشگری آنان پس از سال پنجم هجری
مردان قُرَظی و کنشگری آنان پس از سال پنجم هجری

بشیر سراجی؛ مهدی مجتهدی؛ اصغر منتظر القایم

دوره 16، شماره 2 ، اسفند 1403، ، صفحه 135-168

https://doi.org/10.22059/jhss.2024.379951.473732

چکیده
  قرظیان، قریظیان ‌یا‌ همان بنی‌قریظه یکی از گروه‌های جامعه ‌یهودی بودند که از چند ‌سده پیش از هجرت در یثرب حضور داشتند. آنان پس از هجرت با مسلمانان در تعامل بودند تا اینکه در پی نزاع سال پنجم هجری شرایط ...  بیشتر
خوانش انتقادی روایت افلاطون از رویارویی‌های نظامی هخامنشیان و یونانیان در رسالة سقراطی منکسنوس
خوانش انتقادی روایت افلاطون از رویارویی‌های نظامی هخامنشیان و یونانیان در رسالة سقراطی منکسنوس

اسماعیل سنگاری؛ فرزاد رفیعی فر

دوره 16، شماره 2 ، اسفند 1403، ، صفحه 169-192

https://doi.org/10.22059/jhss.2025.385806.473755

چکیده
   افلاطون در محاورة منکسنوس ضمن شرح گفتگویی میان سقراط و جوانی موسوم به منکسنوس، خطابه­ای در رثا و ستایش شهیدان جنگی آتنی نقل کرده و تدوین آن را به آسپاسیا، معشوقة پریکلس سیاستمدار شهیر آتنی منسوب ...  بیشتر
آداب نشستن و ایستادن در گردهمایی‌های عمومی دربار صفوی
آداب نشستن و ایستادن در گردهمایی‌های عمومی دربار صفوی

علی مشهدی رفیع

دوره 16، شماره 2 ، اسفند 1403، ، صفحه 193-218

https://doi.org/10.22059/jhss.2025.380234.473734

چکیده
   اهمیت ترتیب نشستن و ایستادن درباریان در یک نشست و معنادار بودن الگوی محل استقرار صاحب‌منصبان در یک جلسه از جمله عناصر جاری و ساری در دربارهای ایرانی است که حتی در گزارش‌های تاریخی پیش از عصر صفوی ...  بیشتر
سنگ‌نگاره های سرپل ذهاب
سنگ‌نگاره های سرپل ذهاب

بهزاد مفیدی نصرآبادی

دوره 16، شماره 2 ، اسفند 1403، ، صفحه 219-263

https://doi.org/10.22059/jhss.2025.389950.473780

چکیده
   سنگ‌نگاره‌های واقع در گذرگاه سرپل ذهاب طی دو قرن گذشته بارها در مقالات و کتب مختلف مورد بحث و بررسی قرار گرفته‌اند. از همان ابتدا، اهمیت راهبردی این گذرگاه در رشته کوه‌های غربی زاگرس برای محققین ...  بیشتر
موقوفۀ امام‌قلی‌خان: مشخصات وقفنامه و سرنوشت متولیان مدرسۀ خان شیراز
موقوفۀ امام‌قلی‌خان: مشخصات وقفنامه و سرنوشت متولیان مدرسۀ خان شیراز

محمدصادق میرزاابوالقاسمی

دوره 16، شماره 2 ، اسفند 1403، ، صفحه 295-313

https://doi.org/10.22059/jhss.2025.387717.473767

چکیده
   مدرسۀ خان از بناهای دورۀ صفوی در شیراز است. این مدرسه در زمینی موسوم به «پای طل» ساخته شد. پای طل از املاک الله‌وردی‌خان (وفات 1022 ق)، حاکم فارس در دورۀ سلطنت شاه‌عباس صفوی (حک‍ 996-1038 ق)، بود. با ...  بیشتر
مدارس آمریکایی و سیاست‌های آموزشی در دوره پهلوی اول (1304-1320 ه.ش)
مدارس آمریکایی و سیاست‌های آموزشی در دوره پهلوی اول (1304-1320 ه.ش)

نورالدین نعمتی؛ علی شهبانی نصری

دوره 16، شماره 2 ، اسفند 1403، ، صفحه 315-344

https://doi.org/10.22059/jhss.2024.385450.473752

چکیده
   از اقدامات میسیونرهای مسیحی آمریکایی در ایران دوره قاجار، ایجاد مدارسی با سبک آموزشی جدید در نقاط مختلف ایران بود. تا پیش از دوره پهلوی، فعالیت این مدارس کمابیش با سازش یا همکاری حکومت همراه بود؛ ...  بیشتر
خاندان نصیرخان لاری و برآمدن قاجارها
خاندان نصیرخان لاری و برآمدن قاجارها

رسول احمدلو؛ محمد حسن رازنهان؛ سیدابوالفضل رضوی

دوره 16، شماره 1 ، مرداد 1403، ، صفحه 1-24

https://doi.org/10.22059/jhss.2024.378116.473727

چکیده
   به دنبال قتل نادرشاه افشار در سال 1160 ه.ق و جنگ‌های جانشینی وی و به هم خوردن وضعیت سیاسی نواحی جنوب ایالت فارس، محمد نصیرخان لاری توانست با بهره‌گیری از خلأ قدرت سیاسی و استفاده از نیروهای محلی بر مسیرهای ...  بیشتر
واکاوی تحلیلی تأثیرپذیری نقوش نمادین و تزئینی مانوی از هنرهای دورۀ ساسانی
واکاوی تحلیلی تأثیرپذیری نقوش نمادین و تزئینی مانوی از هنرهای دورۀ ساسانی

الهه پنجه باشی؛ زینب محمدجانی دیوکلائی

دوره 16، شماره 1 ، مرداد 1403، ، صفحه 25-52

https://doi.org/10.22059/jhss.2024.377032.473715

چکیده
  مانویت یکی از جنبش‌های مهم دورۀ ساسانی است و نگارگری مانوی بخشی از تاریخ هنر ایران را تشکیل می‌دهد. شناخت دین و هنر مانوی بخشی از فرهنگ و آئین‌های ایران باستان را نمایان می‌سازد. اعتقادات مذهبی مانویان ...  بیشتر