دوره 15 (1402)
دوره 14 (1401)
دوره 13 (1400)
دوره 12 (1399)
دوره 11 (1398)
دوره 10 (1397)
دوره 9 (1396)
دوره 8 (1395)
دوره 7 (1394)
دوره 6 (1393)
دوره 5 (1392)
دوره 4 (1391)
دوره 3 (1390)
دوره 1 (1388)
تعداد مقالات: 278
حزب توده و مفهوم مارکسیستی-لنینیستی "مساله ملی" در ایران(1320-1357)
دوره 13، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 1-26
چکیده
مسئله ملی مفهوم برستاخته مارکسیستهای قرن نوزدهم در مواجهه با گسترش موج ناسیونالیسم بود؛ مفهومی که بهویژه در آستانه انقلاب اکتبر، از آن به عنوان ابزاری در جهت پیشبرد اهداف خود استفاده کردند. در ... بیشترمقایسۀ همگرایی صفات فرمانروا در تحفةالعالم و آرمان شهریاری ایران باستان
دوره 13، شماره 4 ، اسفند 1400، ، صفحه 1-24
چکیده
موضوع اصلی کتاب تحفةالعالم اثر ابوطالب فندرسکی بیان ویژگیهای شاه سلطان حسین و رویدادهای دو سال آغازین حکومت او است. یکی از سویههای واکاوی این اثر که به نظر میرسد میتواند در فهم تبارشناسی محتوای ... بیشتراعتبارسنجی فرضیات تأثیر منفی نهاد دین بر زوال دولت صفوی
دوره 14، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 1-15
چکیده
نقش علما در تأسیس، اوجگیری و زوال حکومت صفویه همیشه مورد سوال و توجه اندیشمندان بودهاست. توجه به شرایط سیاسی، مذهبی و اجتماعی در ابتدای تأسیس و شکلگیری دیوانسالاری دولت صفوی و نیز توجه ... بیشتر«ایادگار زریران»، یادگاری حماسی از نبرد یزدگرد دوم(439-457 م.) با خیونی ها
دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 1-20
چکیده
یادگار زریران از جمله کهنترین متون حماسی به جا مانده از زمان ساسانیان است که شرحی حماسی از نبرد ایرانیان با اقوام مهاجم به شمال شرق ایران دارد. اگرچه این کتاب در زمان ساسانیان و به زبان پهلوی ساسانی ... بیشتررویکرد مذاکرات مجالس عصر مشروطۀ ایران به موسیقی (1305-1285ش/1906-1926م)
دوره 14، شماره 3 ، آذر 1401، ، صفحه 1-32
چکیده
با صدور فرمان مشروطیت در سال 1285ش/1324ق/1906م تا پایان دورۀ قاجار، که از آن بهعنوان عصر مشروطه یاد میکنیم، پنج دوره مجلس شورای ملی در ایران تشکیل و صورت مذاکرات مجالس این عصر، بازتاب بخشی از شرایط ایران ... بیشتراقدامات و چالشهای نخبگان سیاسی ایران در بهرهگیری از دانش آمریکاییها در صنعت نفت (از 1322 تا 1344قمری)
دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 1-20
چکیده
یکی از مهمترین چالشها و مباحث مطروحه در آثار و اسناد نخبگان سیاسی پسامشروطه ایران، بحث از تحولات اقتصادی آمریکا بویژه صنعت نفت بوده است. پس از اکتشاف اولیه نفت در ایران در دورۀ مظفرالدینشاه قاجار، ... بیشتربینش تاریخی، اعتقادی و سیاسی نویسنده «مواهب الهی»
دوره 14، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 17-34
چکیده
تحقیقات در حوزه تاریخنگاری و تاریخنگری عصر فترت در قرن هشتم هجری، خاصه درباره مواهب الهی بهعنوان یکی از مهمترین کتب تاریخنگاری دودمانی بهزبان فارسی، بسیار اندک است. مواهب الهی به-عنوان یکی ... بیشترواکاوی خط مشی سیاسی و اداری هخامنشیان در شبهجزیرۀ عربستان
دوره 12، شماره 4 ، اسفند 1399، ، صفحه 19-38
چکیده
هخامنشیان چه مناطقی از شبهجزیرۀ عربستان را تحتکنترل خود داشتند و نوع حاکمیت و شیوۀ ادارۀ آن مناطق چگونه بوده است؟ محققان دراینباره اختلافنظرهای فراوانی دارند. در پژوهش حاضر با مرور و بازبینی ... بیشترادعای مهدویت سیدمحمد کلاردشتی در دورۀ ناصرالدینشاه (1309ق/1891م)؛ پیامدهای اجتماعی آن و فرجام مدعی
دوره 12، شماره 1 ، خرداد 1399، ، صفحه 21-43
چکیده
اندیشۀ مهدویت یا ظهور موعود تاکنون یکی از مسائل مهم و اساسی در ایران دورۀ اسلامی بوده است؛ اما این مسئله طی تاریخ دچار آسیبهای فراوانی، ازجمله ظهور مدعیان دروغین شده و جامعۀ اسلامی را با مشکلاتی روبهرو ... بیشترنگرش گروه های مختلف اجتماعی به بیماری های طاعون و وبا در ایران عصر صفوی بر اساس منابع مکتوب
دوره 12، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 21-42
چکیده
شیوع و گسترش بیماریهای عفونی و واگیردار در سرزمین ایران همواره یکی از عوامل اصلی کاهش جمعیت و موجب صدمات فراوان انسانی، اقتصادی و اجتماعی در طول تاریخ بوده است. اگرچه اطلاعات زیادی از شیوع این بیماریها ... بیشتربررسی نقش شیخ حسین یزدی در تبیین و تثبیت اصل دوم متمم قانون اساسی مشروطیت
دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 21-42
چکیده
تلاش برخی علمای عضو مجلس شورای ملی در حاکمیت مبانی شرع بر نظام قانونگذاری که به تصویب و اجرای اصل دوم متمم قانون اساسی مشروطه تحت عنوان اصل طراز، انجامید از حیث آثار حقوقی در نظام حکمرانی یکی از نقاط عطف ... بیشترواپسین روزهای حکومت اورارتو: آگاهیهای تاریخی و شواهد باستانشناختی فروپاشی آن
دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 21-41
چکیده
سال های پایانی حکومت اورارتو به دلیل نا آرامی های میانۀ قرن هفتم پیش از میلاد و به رغم وجود آثار و بقایا و نهشته های بسیار از آن دوره، ابهام هایی دارد و در مواردی اختلاف نظر بین پژوهشگران ... بیشتربررسی سالشمار و مدت زمان حکومت سلیمانخان؛ ایلخان دستنشاندۀ امرای چوپانی به استناد شواهد سکهشناسی و مستندات تاریخی
دوره 13، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 23-48
چکیده
با مرگ سلطان ابوسعید، آخرین ایلخان مغول در سال 736 ﻫ.ق قلمرو ایلخانان بین سربداران و امرای قبایل مختلف تقسیم شد. امرایی مانند چوپانیان و آلجلایر در این برهه از تاریخ با برکشیدن افرادی از خاندان سلطنتی ... بیشتربازنمایی تاریخ صدر اسلام در آثار و افکار شیخ محمد الغزالی مصری
دوره 12، شماره 3 ، آذر 1399، ، صفحه 25-46
چکیده
تاریخ صدر اسلام بهعنوان نقطهای ایدئال و آرمانی از تاریخ اسلام تا عصر حاضر دستمایۀ بسیاری از متفکرین مسلمان برای تبیین وضع موجود خود و ارائۀ راهکار و چشماندازی برای آینده بوده است. متفکرین مصری ... بیشترتحلیلی بر دعاوی و شکایتهای حقوقی مردم تهران در سالهای نخست مشروطه ( 1330-1324ق)
دوره 13، شماره 4 ، اسفند 1400، ، صفحه 25-42
چکیده
اختلافات قضایی جامعه در دوره مشروطه شامل دعاوی حقوقی و کیفری، بیانگر واقعیاتی است که در بستر اجتماعی، اداری و سیاسی جامعه در ایران، ایجاد شده بود. این نوشتار بر آن است، به روش توصیفی – تحلیلی دعاوی ... بیشترمسأله جواهرات سلطنتی در کشمکش محمدعلیشاه با مشروطهخواهان و واکنش دولت های روسیه و بریتانیا (یک مطالعه اسنادی).
دوره 13، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 27-56
چکیده
پس از امضای فرمان مشروطیت و تصویب قانون اساسی به میزان زیادی از اختیارات سیاسی واقتصادی پادشاه کاسته شد و براساس قانون، حقوق مالی شاه با تصویب و نظارت مجلس در اختیار وی قرار گرفت. در دوران سلطنت محمدعلیشاه ... بیشترپژوهشی بر فنون بصری و تحلیل آیکونوگرافی نقوشِ بشقاب سیمین نخجیرِ شاهانة اردشیر دوم ساسانی
دوره 14، شماره 3 ، آذر 1401، ، صفحه 33-51
چکیده
هنر و فن فلزکاری در ایران، در دورة حاکمیت شاهنشاهی ساسانی (224-2/651 م) رواج گستردهای یافته و ساخت و تولید ظروف سیمین منقوش به تصاویر مختلف در مقایسه با دورههای پیشین در حجمی گستردهتر و در شماری افزونتر ... بیشترتأثیر سیاست مالی دولتها بر تغییرات بودجه وزارت معارف در زمان پهلوی اول
دوره 14، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 35-52
چکیده
تحولات ناشی از جنگ اول جهانی و تأسیس حکومت پهلوی، سبب بروز شرایطی در فضای سنتی ایران شد که ضرورت بودجهنویسی مدون جهت تعیین تکلیف وزارتخانهها، به منظور رسیدگی به امور مالی خویش را، به امری بسیار مهم ... بیشترقبطها اقلیتی مذهبی در سرزمین فراعنه: از رویش تا افول مسیحیت
دوره 12، شماره 4 ، اسفند 1399، ، صفحه 39-56
چکیده
مصر، سرزمین انجیـل، از زمان مسیح پذیرای یک فرقة اقلیـت موسوم به قبط گردیـد. حضوری طولانیمدت، اما در شرایطی که بهنظر، هیچگاه در کمال مطلوب نبود. لذا تناقضات، جملگی تفکر محتاطانه به همراه اشتیاق ... بیشترروابط هدایت الله خان فومنی (گیلانی) با حکومت مرکزی (1170-1200ق/1757-1786م)
دوره 12، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 43-64
چکیده
سرزمیـن گیلان، به واسطۀ موقعیت جغرافیایـیاش، از ورود اسلام تا صفویه، همواره تحت فرمان خاندانهای حکومتگر محلی بوده و معمولاً زیر سلطۀ مستقیم حکومت مرکزی قرار نداشت. این روند تا پیش از رویکار آمدن ... بیشترتأملاتی در باب عناصر سهگانه تاریخ از منظر باستانی پاریزی (زمان،مکان و کنشگران)
دوره 13، شماره 4 ، اسفند 1400، ، صفحه 43-64
چکیده
منحصربهفرد خود، به خلق آثار فراوانی در عرصه مطالعات تاریخی توفیق یافته است. گرچه او در این آثار، از سبک رایج دانشگاهی پیروی نکرده و تاریخ را با دانشهای کمکی به هم درآمیخته است؛ اما در خلال مندرجات ... بیشترارزیابی و تحلیل نبرد ادسا و پیامدهای آن در خاور نزدیک
دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 43-62
چکیده
ساسانیان از همان ابتدا برخلاف اشکانیان در قبال امپراتوری روم سیاست تهاجمی را درپیشگرفتند. درواقع آنها در پی بازپسگیری سرزمینهای اجدادشان تا سواحل مدیترانه بودند. به خاطر همین سیاست بود که اردشیر ... بیشترمسائل مالی زنان ساسانی در وضعیت ستوری در اسناد تبرستان
دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 43-61
چکیده
با سقوط شاهنشاهی ساسانی در 651 م. چنین به نظر می رسید که بایستی تمامی ساختارهای سیاسی- اجتماعی ساسانیان بعد از حاکمیت دولت جدید تغییر یابد، ولی شواهد مکتوب و باستان شناسی بر جای مانده از آن نشان ... بیشترفراز و فرود اقتصاد بازرگانی در عکای صلیبی از سال 587ق/1191م تا 690ق./1291م.
دوره 12، شماره 1 ، خرداد 1399، ، صفحه 45-65
چکیده
این پژوهش درصدد است تا توصیفی عمیق از اوجگیری و افول بازرگانی عکا طی سالهای 587ق./1191م. تا 690ق./1291م. ارائه دهد و زمینهها و علل پدید آمدن این شرایط را تبیین نماید. عکا در طول تاریخ خود پایگاهی ارزشمند ... بیشتربررسی مبانی حقوقی و تاریخی تطورات قانون اساسی مشروطه
دوره 12، شماره 3 ، آذر 1399، ، صفحه 47-67