دوره 16 (1403)
دوره 15 (1402)
دوره 14 (1401)
دوره 13 (1400)
دوره 12 (1399)
دوره 11 (1398)
دوره 10 (1397)
دوره 9 (1396)
دوره 8 (1395)
دوره 7 (1394)
دوره 6 (1393)
دوره 5 (1392)
دوره 4 (1391)
دوره 3 (1390)
دوره 1 (1388)
تعداد مقالات: 319
واکاوی خط مشی سیاسی و اداری هخامنشیان در شبهجزیرۀ عربستان
دوره 12، شماره 4 ، اسفند 1399، ، صفحه 19-38
چکیده
هخامنشیان چه مناطقی از شبهجزیرۀ عربستان را تحتکنترل خود داشتند و نوع حاکمیت و شیوۀ ادارۀ آن مناطق چگونه بوده است؟ محققان دراینباره اختلافنظرهای فراوانی دارند. در پژوهش حاضر با مرور و بازبینی ... بیشتر
ادعای مهدویت سیدمحمد کلاردشتی در دورۀ ناصرالدین‌شاه (1309ق/1891م)؛ پیامدهای اجتماعی آن و فرجام مدعی
دوره 12، شماره 1 ، خرداد 1399، ، صفحه 21-43
چکیده
اندیشۀ مهدویت یا ظهور موعود تاکنون یکی از مسائل مهم و اساسی در ایران دورۀ اسلامی بوده است؛ اما این مسئله طی تاریخ دچار آسیب‌های فراوانی، ازجمله ظهور مدعیان دروغین شده و جامعۀ اسلامی را با مشکلاتی روبه‌رو ... بیشتر
نگرش گروه های مختلف اجتماعی به بیماری های طاعون و وبا در ایران عصر صفوی بر اساس منابع مکتوب
دوره 12، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 21-42
چکیده
شیوع و گسترش بیماری‌های عفونی و واگیردار در سرزمین ایران همواره یکی از عوامل اصلی کاهش جمعیت و موجب صدمات فراوان انسانی، اقتصادی و اجتماعی در طول تاریخ بوده است. اگرچه اطلاعات زیادی از شیوع این بیماری‌ها ... بیشتر
بررسی نقش شیخ حسین یزدی در تبیین و تثبیت اصل دوم متمم قانون اساسی مشروطیت
دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 21-42
چکیده
تلاش برخی علمای عضو مجلس شورای ملی در حاکمیت مبانی شرع بر نظام قانونگذاری که به تصویب و اجرای اصل دوم متمم قانون اساسی مشروطه تحت عنوان اصل طراز، انجامید از حیث آثار حقوقی در نظام حکمرانی یکی از نقاط عطف ... بیشتر
واپسین روزهای حکومت اورارتو: آگاهی‌های تاریخی و شواهد باستانشناختی فروپاشی آن
دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 21-41
چکیده
سال های پایانی حکومت اورارتو به دلیل نا آرامی های میانۀ قرن هفتم پیش از میلاد و به رغم وجود آثار و بقایا و نهشته های بسیار از آن دوره، ابهام هایی دارد و در مواردی اختلاف نظر بین پژوهشگران ... بیشتر
بررسی سالشمار و مدت زمان حکومت سلیمان‌خان؛ ایلخان دست‌نشاندۀ امرای چوپانی به استناد شواهد سکه‌شناسی و مستندات تاریخی
دوره 13، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 23-48
چکیده
با مرگ سلطان ابوسعید، آخرین ایلخان مغول در سال 736 ﻫ.ق قلمرو ایلخانان بین سربداران و امرای قبایل مختلف تقسیم شد. امرایی مانند چوپانیان و آل‌جلایر در این برهه از تاریخ با برکشیدن افرادی از خاندان سلطنتی ... بیشتر
بازنمایی تاریخ صدر اسلام در آثار و افکار شیخ محمد الغزالی مصری
دوره 12، شماره 3 ، آذر 1399، ، صفحه 25-46
چکیده
تاریخ صدر اسلام بهعنوان نقطه‌ای ایدئال و آرمانی از تاریخ اسلام تا عصر حاضر دست‌مایۀ بسیاری از متفکرین مسلمان برای تبیین وضع موجود خود و ارائۀ راهکار و چشم‌اندازی برای آینده بوده است. متفکرین مصری ... بیشتر
تحلیلی بر دعاوی و شکایت‌های حقوقی مردم تهران در سالهای نخست مشروطه ( 1330-1324ق)
دوره 13، شماره 4 ، اسفند 1400، ، صفحه 25-42
چکیده
اختلافات قضایی جامعه در دوره مشروطه شامل دعاوی حقوقی و کیفری، بیانگر واقعیاتی است که در بستر اجتماعی، اداری و سیاسی جامعه در ایران، ایجاد شده بود. این نوشتار بر آن است، به روش توصیفی – تحلیلی دعاوی ... بیشتر
واکاوی تحلیلی تأثیرپذیری نقوش نمادین و تزئینی مانوی از هنرهای دورۀ ساسانی
دوره 16، شماره 1 ، مرداد 1403، ، صفحه 25-52
چکیده
مانویت یکی از جنبش‌های مهم دورۀ ساسانی است و نگارگری مانوی بخشی از تاریخ هنر ایران را تشکیل میدهد. شناخت دین و هنر مانوی بخشی از فرهنگ و آئین‌های ایران باستان را نمایان می‌سازد. اعتقادات مذهبی مانویان ... بیشتر
مسأله جواهرات سلطنتی در کشمکش محمدعلی‌شاه با مشروطه‌خواهان و واکنش دولت های روسیه و بریتانیا (یک مطالعه اسنادی).
دوره 13، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 27-56
چکیده
پس از امضای فرمان مشروطیت و تصویب قانون اساسی به میزان زیادی از اختیارات سیاسی واقتصادی پادشاه کاسته شد و براساس قانون، حقوق مالی شاه با تصویب و نظارت مجلس در اختیار وی قرار گرفت. در دوران سلطنت محمدعلی‌شاه ... بیشتر
پژوهشی بر فنون بصری و تحلیل آیکونوگرافی نقوشِ بشقاب سیمین نخجیرِ شاهانة اردشیر دوم ساسانی
دوره 14، شماره 3 ، آذر 1401، ، صفحه 33-51
چکیده
هنر و فن فلزکاری در ایران، در دورة حاکمیت شاهنشاهی ساسانی (224-2/651 م) رواج گسترده‌ای یافته و ساخت و تولید ظروف سیمین منقوش به تصاویر مختلف در مقایسه با دوره‌های پیشین در حجمی گسترده‌تر و در شماری افزون‌تر ... بیشتر
تأثیر سیاست مالی دولت‌ها بر تغییرات بودجه وزارت معارف در زمان پهلوی اول
دوره 14، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 35-52
چکیده
تحولات ناشی از جنگ اول جهانی و تأسیس حکومت پهلوی، سبب بروز شرایطی در فضای سنتی ایران شد که ضرورت بودجه‌نویسی مدون جهت تعیین تکلیف وزارتخانه‌ها، به منظور رسیدگی به امور مالی خویش را، به امری بسیار مهم ... بیشتر
قبطها اقلیتی مذهبی در سرزمین فراعنه: از رویش تا افول مسیحیت
دوره 12، شماره 4 ، اسفند 1399، ، صفحه 39-56
چکیده
مصر، سرزمین انجیـل، از زمان مسیح پذیرای یک فرقة اقلیـت موسوم به قبط گردیـد. حضوری طولانیمدت، اما در شرایطی که بهنظر، هیچگاه در کمال مطلوب نبود. لذا تناقضات، جملگی تفکر محتاطانه به همراه اشتیاق ... بیشتر
روابط هدایت الله خان فومنی (گیلانی) با حکومت مرکزی (1170-1200ق/1757-1786م)
دوره 12، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 43-64
چکیده
سرزمیـن گیلان، به واسطۀ موقعیت جغرافیایـی‌اش، از ورود اسلام تا صفویه، همواره تحت فرمان خاندانهای حکومتگر محلی بوده و معمولاً زیر سلطۀ مستقیم حکومت مرکزی قرار نداشت. این روند تا پیش از رویکار آمدن ... بیشتر
تأملاتی در باب عناصر سه‌گانه تاریخ از منظر باستانی پاریزی (زمان،مکان و کنشگران)
دوره 13، شماره 4 ، اسفند 1400، ، صفحه 43-64
چکیده
منحصربه‌فرد خود، به خلق آثار فراوانی در عرصه مطالعات تاریخی توفیق یافته است. گرچه او در این آثار، از سبک رایج دانشگاهی پیروی نکرده و تاریخ را با دانش‌های کمکی به هم درآمیخته است؛ اما در خلال مندرجات ... بیشتر
ارزیابی و تحلیل نبرد ادسا و پیامدهای آن در خاور نزدیک
دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 43-62
چکیده
ساسانیان از همان ابتدا برخلاف اشکانیان در قبال امپراتوری روم سیاست تهاجمی را در‌پیش‌گرفتند. درواقع آنها در پی بازپس‌گیری سرزمین‌های اجدادشان تا سواحل مدیترانه بودند. به خاطر همین سیاست بود که اردشیر ... بیشتر
مسائل مالی زنان ساسانی در وضعیت ستوری در اسناد تبرستان
دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 43-61
چکیده
با سقوط شاهنشاهی ساسانی در 651 م. چنین به نظر می رسید که بایستی تمامی ساختارهای سیاسی- اجتماعی ساسانیان بعد از حاکمیت دولت جدید تغییر یابد، ولی شواهد مکتوب و باستان شناسی بر جای مانده از آن نشان ... بیشتر
فراز و فرود اقتصاد بازرگانی در عکای صلیبی از سال 587ق/1191م تا 690ق./1291م.
دوره 12، شماره 1 ، خرداد 1399، ، صفحه 45-65
چکیده
این پژوهش درصدد است تا توصیفی عمیق از اوجگیری و افول بازرگانی عکا طی سالهای 587ق./1191م. تا 690ق./1291م. ارائه دهد و زمینهها و علل پدید آمدن این شرایط را تبیین نماید. عکا در طول تاریخ خود پایگاهی ارزشمند ... بیشتر
بررسی مبانی حقوقی و تاریخی تطورات قانون اساسی مشروطه
دوره 12، شماره 3 ، آذر 1399، ، صفحه 47-67
چکیده
یکی از مهمترین دستاوردهای انقلاب مشروطۀ ایران قانون اساسی آن بود. در حالی که قانون اساسی مهمترین سند ضمانت اصول مشروطیت ایران به شمار میآمد در طی هفت دهه از عمر خود بارها مورد تغییر و تجدیدنظر ... بیشتر
تولید متون فقهی شیعی در دورة نخست دولت صفوی نمونة موردی: جمال‌الانشاء
دوره 13، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 49-68
چکیده
با روی کار آمدن دولت صفوی و رسمیت یافتن آییـن تشیّع، نیاز به متونی وجود داشت که دستورالعملها و قواعد فقهی این مذهب را در حوزههای مختلف برای عموم افراد جامعه شرح دهند. یکی از این حوزههای فقهی، علم ... بیشتر
نقش دین در شرایط جنگ و ثبات دوره فتحعلیشاه قاجار
دوره 14، شماره 3 ، آذر 1401، ، صفحه 52-68
چکیده
چکیده دوران نسبتا طولانی حکومت فتحعلیشاه قاجار (1212-1250 ه.ق) شاهد تنشهای سیاسی از یک سو و رشد مجدد دین از سوی دیگر بوده است. در سالهای آغازین سلطنت ثباتی نسبی برقرار شد که مانند سدههای پیشین سبب ... بیشتر
تحلیل تاریخی مؤلفه‌های اصلاح جامعه در دیوان داراشکوه
دوره 14، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 53-69
چکیده
چالش اساسی برای حاکمیت مسلمان گورکانی، ایجاد سازگاری اجتماعی در جامعۀ تحت‌حاکمیت خویش بود. در این میان داراشکوه به عنوان یک شاهزاده، از جمله افرادی است که چنین تفکری را از طریق ایده‌های وحدت‌طلبانه‌ای ... بیشتر
مناسبات سیاسی و اقتصادی ایران با پادشاهی سوئد در روزگار صفویان (907-1148ق/1501-1736م)
دوره 16، شماره 1 ، مرداد 1403، ، صفحه 53-84
چکیده
ایران سرزمینی با پیشینه‌ای کهن در مناسبات خارجی است. دیرینگی نهاد «حکومت» در ایران و پایایی آن در گذر سده‌ها، سبب شده است تا میراثی غنی در حوزه روابط خارجی این کشور با دیگر سرزمین‌ها پدید آید. با ... بیشتر
بنای سرخه دیزۀ ناودار: ایوان عظیم ماذروستان در امتداد شاهراه خراسان بزرگ
دوره 12، شماره 4 ، اسفند 1399، ، صفحه 57-82
چکیده
از قرن سوم تا هفتم هجری، برخی جغرافیدانان قرون نخستین و میانی دورۀ اسلامی در تألیفات خود از یک جاینام با عناوین نزدیک به هم چون ماذرواستان، ماذروستان و مایذرواستان یاد کردهاند که جملگی به ... بیشتر
مُهرها و نگین‌های پادشاهان ساسانی؛ بررسی هویت پادشاه و نقش‌مایه‌های حک شده بر این آثار
دوره 13، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 57-80